Oluşturulma Tarihi: Mayıs 21, 2000 00:00
Buyuk beklentilerle ocak ayinda ciddi bir ralli yapan endekste, artik beklentiler yerine gercekler bekleniyor. Hisselerin fiyatlari bilanco degerlerinin cok ustunde seyrediyor. Cogu hissede fiyatlar yuksek oranda artmis durumda. Bundan dolayi hisselere talep gelmiyor. Yatirimcilar bu hisseleri ya pahali buluyor ya da fiyatlarindan dolayi gucleri yetmiyor. Bolunmelerden sonra hafifleyen hisse senetleri yatirimcilar acisindan daha cazip hale geliyor. cogu yatirimci yuksek fiyatlardan alamadigi hisse senetlerini, bolunmeler nedeniyle daha ucuza alabilme olanagina kavusuyor. Borsada islem goren sirketlerin sermaye artirimlari cogunlukla mayis ayinda tamamlanmis oluyor. Bu
borsa uzerinde kisa vadeli bir satis
baskisi yaratsa bile, psikolojik faktorler yuzunden satislar kisa surede alim yonune dogru kaymaya basliyor. Ozellikle endeksi etkileyen hisselerde meydana gelen sermaye artirimlari sonrasi, endeksin yukari hareket etmesine neden oluyor. Bu nedenle uzman lar, borsada haziran ayinda beklentisizlige ragmen, bolunme hareketinin baslayacagini soyluyorlar. Endeksi canlandirmasi dusunulen sermaye artirimlarinin borsaya etkilerini inceleme gerekiyor. Yuksek fiyattaki bir hissenin likiditesi dusuk oluyor. Hisseni n prim yapmasi da bu yuzden daha zor. Dolayisiyla gunluk islem hacmi he dusuyor hem de prim potansiyeli azaliyor. Ayrica, birim hisse fiyatinin yuksek olmasi kucuk yatirimcilarin almasini engelliyor. Bolunmelerden sonra birim fiyatlarinin dusmesi yatirimc ilari alim yonunde tesvik ediyor. Ayrica, yatirimcinin psikolojik olarak, fiyati yuksek hisseden daha az alim yapiyor. Yatirimcilar dusuk fiyattan daha cok miktarda hisse almayi tercih ediyorlar. Hisselerin fiyatlari beklentiler, bilancolar ve borsanin ge nel havasi nedeniyle belli bir sure sonra sisiyor. Bu nedenle gecmiste cok yuksek prim yapmis bir hissenin, gelecekte daha fazla prim yapmasi ancak, sirket hakkindaki buyuk beklentilere bagli. Ancak, sirketler borsadaki hisselerinin gerceklestigi potansiy elden, daha yavas gelisiyor. Bu nedenle bolunen hisseler daha hizli hareket olanagina kavusuyor. Kisa vadeli de olsa sermaye artirimindan sonra hiseler prim potansiyeli tasiyorlar. Bedelli sermaye artirimina giden sirket, sermaye artirimindan elde ettigi gelirle yatirimlarini guclendiriyor veya uzerindeki finansal yuku azaltiyor. Boylece sirketin mali yapisinda buyuk olcude duzelme goruluyor. bu da sirketin sonraki donemlerdeki karliligini olumlu yonde etkilerken, hissenin yukari hareketine de ivme kazand iriyor. Ancak, IMKB`de bedelli sermaye artirimlari yatirimcilar tarafindan hos karsilanmiyor. Bundan dolayi bedelli artirimlardan once hisseye satis gelse bile, sonradan temel gercekler goruldugu icin hareketleniyor. Bedelsiz bolunmelerde ise, sermayesini n bedelsiz olarak artirilmasi, sirketin rekabet ve faaliyetlerinin guclenmesine neden oluyor. Ote yandan, IMKB`de bedelsiz veren sirketlere karsi yatirimcilarin yogun ilgisi var. Psikolojik olarak bedelsiz veren sirketlerin hisseleri, daha cok kazandiraca kmis izlenimi veriyor. Hem fiyatlarin ucuzlamasi, hem de psikolojik etkenlerden dolayi haziran ayina dogru endekste yukari dogru guclu bir hareketin olmasi olasi gorunuyor. Sanayi hisseleri zaten, 1998`deki krizden bugune cok ucuz kaldilar. sermaye artiri mlarindan sonra gelecegey onelik olumlu beklentiler ve spekulator destegiyle de yukari dogru hareketlenmeleri bekleniyor. Piyasa, sermaye artirimlarinin son gunlerde beklentisiz kalan borsayi, canlandiracagi dusunuluyor. Ote yandan, mayis ayi enflasyon or anlari dusus trendinin devami niteligindegerceklesirse piyasa azda olsa olumlu yonde etkilenecek. Ilk yari sonuclarinin ortaya cikmasi, tarim reformu ve maliye reformunun gerceklestirilmesi uzun vadeli beklentileri olusturuyor. Hazine ve Merkez Bankasi`da
para politikalari aksatmadan yurutuyorlar. Geriye sadece siyasi istikrarin devam etmesi ve IMF ile yapilan stand-by anlasmasinin kurallarinin aksatilmadan surdurulmesi kaliyor. Yabanci yatirimcilarin borsaya gelmemesinde en buyuk etkenlerden biri de hiss e fiyatlarini pahali gormeleri. Her ne kadar yabanci fonlar temel verilere onem verseler de, IMKB yatirimcisinin sermaye artirimi karsisindaki tavrini iyi biliyorlar. Bu psikolojik etkenden onlarda faydalanmak isteyebilirler. Eger siyasi cephede uzun vade de bir sorun cikmayacagi anlasilirsa, bolunmelerle ucuzlayan hisselere yabanci talebinin artmasi bekleniyor. Bu nedenle uzmanalr, yatirimcilarin temel olarak saglam olan ve sermaye artirimi yapan hisselerde pozisyon almalarinin daha uygun oldugunu belirti yor. Sonuc olarak borsanin yaz rehavetine girmeden once haziran ayinda bu beklentiyle iyi bir cikis gerceklestirmesi beklendiginden yeni pozisyonlar acilmasi uygun gorunuyor. (BORSAANALIZ)<