Batık bankaların maliyeti 46 milyar dolar

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF), Fon´a devredilen bankaların maliyetinin 46 milyar dolar olduğunu bildirdi. TMSF´den yapılan açıklamada, Fon´un 1997 yılından bu yana hisseleri, yönetimleri ve denetimlerini bünyesine aldığı bankaların toplam maliyetlerini güncelleştirmek amacıyla başlattığı çalışmayı sonuçlandırdığı duyuruldu. Açıklamada, 30 Haziran itibariyle oluşturulan raporun en önemli noktaları arasında, 1997 yılından bu yana TMSF bünyesinde çözümlenmiş ve çözümlenmekte olan bankalara aktardığı kaynakların brüt toplamının tarihi değerlerle 27.8 milyar dolar, fon alternatif maliyetleri ile borçlanma faizleri dikkate alındığında 46 milyar dolar seviyesine ulaştığının yer aldığı bildirildi. Raporda, TMSF tarafından bugüne kadar yapılan tahsilatlar dikkate alındığında Fon bankalarına aktarılan net kaynak tutarının, faizlendirilmemiş tarihi değerlerle 26 milyar dolar, faizlendirilmiş değerlerle ise 43.8 milyar dolar olduğu belirtildi. TMSF´nin gelecekte yapacağı tahsilatların 30 Haziran tarihindeki değerine indirgenmiş tutarı dikkate alındığında ise banka nihai çözümleme maliyetinin tarihi değerlerle 26 milyar dolar, faizlendirilmiş değerlerle ise 37.6 milyar dolar olarak gerçekleşmesinin beklendiği bildirildi.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından hazırlanan raporda, Fon bankalarından devralınan aktiflerin satışı ile kredilerin tahsilinden bugüne kadar yapılan tahsilatların tarihi değerle 1.8 milyar dolar, faizlendirilmiş değerleise 2.2 milyar dolar olduğu bildirildi. TMSF, 1997 yılından bu yana hisseleri ve/veya yönetim ve denetimleri kendisine devredilen bankaların Fon´a olan toplam maliyetlerini güncelleştirmek ve Hazine´den aldığı borçların geri ödenebilirliğini değerlendirmek amacıyla, ´´Fon Bankaları Çözümleme Maliyetleri´´ adlı bir rapor hazırladı. İçeriğindeki bilgilerin genel mahiyette olduğu, kamuoyunu aydınlatma amacıyla hazırlandığı belirtilen rapora göre, 1997 yılındanbu yana toplam 22 banka Fon´a devredildi ve bunlardan beşi dışında kalanların çözümleme süreci tamamlandı. Çözümleme süreci devam eden bankalar arasında, tasfiye halindeki Türk Ticaret Bankası, tasfiye çalışmaları sürmekte olan Kıbrıs Kredi Bankası, iflası istenmiş olan İmar Bankası, Halkbank ile entegrasyon sürecinde son aşamaya gelinmiş bulunan Pamukbank ve bir geçiş bankası olarak varlığını sürdüren Bayındırbank bulunuyor.

-DEVİR ZARARINDA İMAR BANKASI BİRİNCİ-

Raporda, 1997´den bu yana Fon bünyesinde çözümlenmiş ve çözümlenmekte olan bankalara Fon tarafından aktarılan kaynakların toplamının tarihi değerlerle 27.8 milyar dolar mertebesinde olduğu, bunun 4.4 milyar dolarının Fon normal faaliyet gelirlerinden, 1.8 milyar dolarının bankalardan devralınan aktiflerin satışı ve tahsilinden, 21.6 milyar dolarının ise Hazine´den borçlanılmak suretiyle gerçekleştirildiği bildirildi. Raporda, ´´Hazine borcunun 15.5 milyar dolar tutarındaki işlemiş faizi ile Fon kaynaklarından bankalara aktarılan tutarın alternatif maliyeti olan 2.3 milyar dolar dikkate alındığında, aktarılan toplam kaynak fon alternatif maliyeti dahil, 46 milyar dolar mertebesine ulaşmaktadır´´ denildi. Rapora göre, tarihi değerlerle Fon bankalarına yönlendirilen 27.8 milyar dolar tutarındaki kaynağın 26.5 milyar doları sermaye, sermaye benzeri kredi, ihtiyat, mevduat ve mevduat tazmini olarak, 1.3 milyar doları ise bu bankalardan alınan sorunlu aktiflerin devir bedeli olarak aktarıldı. Aynı tutarların faizlendirilmiş veya değerlenmiş karşılıkları sırasıyla 42.2 ve 3.8 milyar dolar tutarında bulunuyor. İmar Bankası 5 milyar 933 milyon dolarla, en fazla devir zararı gerçekleştiren banka olurken, Pamukbank 3 milyar 706 milyon dolarla ikinci, İktisat Bankası 1 milyar 954 milyon dolarla üçüncü sırada yer aldı.

-TAHSİLAT-

Raporda, tahsilata ilişkin şu bilgiler verildi: ´´Fon bankalarından devralınan aktiflerin satışı ile kredilerin tahsilinden bugüne kadar yapılan tahsilatlar, tarihi değerle 1.8 milyar dolar, faizlendirilmiş değerle ise 2.2 milyar dolardır. Bu aktiflerden 30 Haziran 2004 tarihine indirgenmiş değerlerle beklenen tahsilat tutarları ise 6.2 milyar dolar olarak değerlendirilmiştir.´´ Gerçekleşen tahsilatlar incelendiğinde, tarihi değerle 413 milyon dolar ve faizli değerle 414 milyon dolarla en fazla tahsilat Pamukbank´tan yapıldı. Devir zararı 5 milyar 933 milyon dolar olan İmar Bankası ile devirzararı 524 milyon dolar olan Ulusal Bank´tan ise bugüne kadar hiçbir tahsilat sağlanamadı. TMSF raporunda, Fon bankalarından devralınan aktiflerin satış ve tahsilinden elde edilen gelirler brüt kaynak aktarımlarından düşüldüğünde, faizlendirilmemiş tarihi değerlerle banka çözümleme maliyetinin 26 milyar dolar, faizlendirilmiş değerlerle ise 43.8 milyar dolar olarak gerçekleştiği belirtildi.

-HAKİM ORTAKLARIN KULLANDIĞI KREDİLER-

Raporda, Fon´un bankalardan devraldığı aktiflerin tasfiyesinden, bugünkü değerlere indirgenmiş olarak beklediği 6.2 milyar dolar, sahipolduğu 400 milyon dolar seviyesindeki hazır değerler, 37.1 milyar dolar tutarındaki Hazine borcu ile birlikte değerlendirildiğinde, Fon´un Hazine´ye olan borcunun 30 milyar dolar kadarlık kısmının çözümlenmesi gereğinin ortaya çıktığı aktarıldı. Fon maliyetine dnüşen sorunlu bankaların devir zararlarının çok önemli bir kısmınının, Fon bankalarından hakim ortaklarca kullanılan kredilerden oluştuğuna dikkat çekilen raporda, ´´Tarihi olarak 23.2 milyar dolar tutarındaki devir zararının 17 milyar doları hakim ortaklarca kullanılan kredilerden kaynaklanmaktadır´´ denildi. Raporda, çözümlenen ve çözümleme sürecindeki bankaların Fon´a tarihi değerlerle beklenen nihai maliyetlerinin bu bankaların devir zararlarına göre yüksek olmasının nedenleri şöyle gösterildi: ´´İlgili bankaların önemli bir bölümü 2000 ve 2001 yıllarında yaşanan krizler sırasında Fon´a devredilmişler ve/veya Fon´a devirlerinin ardından bu krizleri yaşamışlardır. Ayrıca anılan bankaların Fon´a devirlerine neden olan uygun olmayan bilanço yapıları fonlama maliyetlerini yükseltmiştir. Şubat 2001 tarihinde dalgalı kur rejimine geçilmesine bağlı olarakyüksek pozisyon açıkları ortaya çıkmış, yaşanan kriz nedeniyle Fon´a devir öncesinde canlı olan kredilere de karşılık ayrılmak zorunda kalınmıştır.´´

-´´İDARİ VE MALİ ÖZERKLİK TAM ANLAMIYLA SAĞLANAMADI´´-

Raporda, bankaların brüt tarihi maliyetleri ile Fon tarafından tazmin ve tahsil edilen ve edilmesi beklenen tutarlar arasındaki farkın nedenleri ele alınırken, hakim ortak kredilerinden kaynaklanan devir zararının önemli bir kısmının tazmin ve takibe konu olmasına rağmen karşılıksız bulunduğuna, bu nedenle Fon´un maliyetlerinin tazmin ve tahsilinin, sorunlu bankalardan devralınan aktiflerin satış,tasfiye ve tahsili ile sınırlı kaldığına dikkat çekildi. Hukuki süreçte yaşanan sorunlar başta olmak üzere çözümleme sürecinde yaşanan ekonomik kriz ve dalgalanmaların, sürecin yeterince hızlı tamamlanmasına izin vermediği kaydedilen raporda, ´´Çözümleme süreci içinde Fon yeniden yapılandırılmış olmakla birlikte, idari ve mali özerkliği tam anlamıyla sağlanamamıştır´´ denildi