Oluşturulma Tarihi: Ocak 10, 2001 00:00
Balkan sendromu, NATO güçlerinin Kosova savaşı sırasında Sırp güçlerine karşı kullandığı atık uranyumlu mermilerin yol açtığı rahatsızlar sonucunda ortaya çıktı.
Atık uranmum, nükleer reaktörler yakıt olarak kullanılan zenginleştirilmiş uranyumdan arta kalan atık anlamına geliyor.
Uranyum atığı doğal halinde insana ve çevreye zararlı değil. Atık uranyum özellikle silah sanayinde kullanılıyor. Uranyumun yoğunluğu kurşundan 1.7 kat daha fazla. Özgül ağırlığı da oldukça fazla. Tank ve zırhlı araçlara karşı kullanılan füzelerin başlığında kullanılıyor. Uranyum başlıklı bir mermi tank ya da zırhlı araca çarptığı zaman, daha rahat çelik zırhı deliyor. Ve içeriye de toz halinde dağılıyor. Bilimadamları, uranyum atığının toz haline gelince tehlikeli olduğu uyarısında bulunuyorlar. Ancak bu toz halinin radyasyon tehlikesi bulunmuyor. Sadece kimyasal zehirlenmeye yol açıyor. Ve toz dağıldıktan sonra da etkisi kayboluyor.
Körfez ve Kosova savaşına katılan askerlerin çoğunluğu atık uranyumlu mermilerin kendilerini hasta ettiğini ve insan sağlığına zararlı olduğuna ve kansere yol açtığına inanıyor.
Zararlı olduğuna dair kanıt var mı?
Atık uranyumun insan sağlığına zararlı olduğuna dair bilimsel bir kanıt şu ana kadar bulunmuş değil. Ancak savaş gazileri bir delil bulunmamasının zararlı olmadığı anlamına gelmediğine dikkat çekiyor. Atık uranyum üzerinde yapılan son araştırmalar ise kamuoyuna açıklanmış değil. Savaş gazileri delillerin gizlendiğini savunuyor.
Soruşturma yapılıyor mu?
Irak içinde sağlıklı bir araştırma yapılması imkansız. Kosova içinde ise bu konuda soruşturma yürütülüyor.
Şikayetler neler?
Özellikle Körfez Savaşı`na katılan askerler uranyum atıkları nedeniyle kansere yakalandıklarını belirtiyor. Örneğin Körfez Savaşı sonrasında Kuveyt`teki uranyumlu mermi atıklarını temizlemek için bölgeye giden 30 kişilik Amerikan askeri ekibinin çoğunluğu akciğer kanserine yakalandı. Kosova`da görev yapan askerlerde de aynı tür şikayetler var.
Doktorlar da, gazilerin çoğunluğunun idrarında uranyum atığı tespit ettiklerini belirtiyor. (HÜRRİYET)