Ayaklı Borsa`nın raconu
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mart 12, 2001 00:00
22 Şubat`ta dövizde dalgalı kur sistemine geçişin ardından yapılan devalüasyon, dikkatleri serbest döviz piyasasının kalbi İstanbul Kapalıçarşı`daki `Ayaklı Borsa`ya çevirdi. Ekonomik krizle bir anda ülke gündemine oturan dolar ve mark fiyatlarındaki yüksek fiyat artışı ve aşırı dalgalanmanın etkisiyle `Ayaklı Borsa`nın yıldızı yeniden parladı.
Türkiye`de dövizin serbest bırakılmasından sonra Kapalıçarşı`ya açılan Altıncılar Sokak`ta kurulan Ayaklı Borsa, döviz bürolarının çalışanlarından oluşuyor. Ellerindeki mobil telefonlarla sürekli bağlı bulundukları döviz bürolarıyla irtibat kuran elemanlar, kendilerine verilen talimatlar doğrultusunda döviz trafiğini yönlendiriyorlar.
Söz teminat yerine
Piyasanın en önemli özelliklerinden birisi, yazılı bir kuralı, kaydının bulunmaması. Milyonlarca doların el değiştirdiği Borsa, güven üzerine kurulu. Sözün teminat yerine geçtiği piyasa, tamamen güven esasına dayalı akitlerle işliyor. `Aldım` ya da `sattım` dedikten sonra işlemlerin takası, alışverişi yapan elemanların bağlı oldukları döviz büfelerinde en geç 15 dakika içinde yapılıyor. Ayaklı Borsa piyasasının elemanları birbirini tanıyor. Dışarıdan gelen vatandaş burada işlem yapamıyor; ancak bunun tek istisnası var. Eğer Ayaklı Borsa elemanlarından tanıdığınız biri varsa onun aracılığıyla işlem yapabilirsiniz. Bunun dışında Ayaklı Borsa`nın çevresindeki döviz büfelerinden de oldukça uygun fiyatlardan döviz alım satımı mümkün.
Pazar dışındaki diğer günler açık olan Ayaklı Borsa`da, iş günleri saat 18.00`e kadar, cumartesi günü saat 15.00`e kadar çalışılıyor. Kriz dönemlerinde yoğunluk kazanan ve bankaların bile müşterisi olduğu Ayaklı Borsa`nın bulunduğu Altıncılar Sokak`ın üst tarafındaki Varakçı Sokak`ta ise altın alışverişi yapılıyor. Devalüasyonun yapıldığı ilk günlerde tüm Türkiye`nin dikkatlerinin çevrildiği Ayaklı Borsa`nın bulunduğu bölgede canlı yayın yapan televizyon kuruluşları, her ne kadar bu sokağın bulunduğu mevkiden Tahtakale olarak bahsetse de, asıl adı Kapalıçarşı. Altıncılar Sokak`ın Tahtakale`ye yaklaşık bir kilometre uzaklıkta olduğunu belirten Kapalıçarşı Derneği Başkanı Hasan Fırat, Zaten Ayaklı Borsa`nın bulunduğu mevkiye Tahtakale diyen televizyonlar da, uyarımız sonucunda Kapalıçarşı olarak değiştirdiler. dedi.
Ayaklı Borsa`nın dili:
Kendi aralarında özel bir dil geliştiren Ayaklı Borsa elemanları, çeşitli ülkelere ait para birimlerine ilginç isimler takmışlar. Rakamlar ise 3 sıfırı atılmış telaffuz ediliyor. Örneğin 50 tam, bu piyasada 50 bin dolar demek. `70 çeyrek` ise 70 bin mark anlamına geliyor.
Doların tam ve markın çeyrek şeklinde ifade edilmesinin sebebiyse, 1960`lı yıllarda dolar/mark paritesinin 4,00`a kadar çıkmış olması. Doların aşırı değer kazanarak markın 4 katına çıkması nedeniyle o yıllarda takılan bu isimler, günümüze kadar gelmiş. Daha sonra ABD başkanlarından Ronald Reagan döneminde de dolar/mark paritesi tekrar 3,48`e kadar çıkmıştı.
Ayaklı Borsa elemanları para birimlerini şu şekilde telaffuz ediyorlar:
Dolar: Tam
Mark: Çeyrek
İngiliz Sterlini: Kraliçe
Hollanda Florini: Gül
İtalyan Lireti: Makarna
İsviçre Frangı: Çikolata
Fransız Frangı: Peugeot
Avusturya Şilini: Şilte
Arabistan Riyali: Hacı
Türk Lirası (TL): Çuval
Türkiye`de dövizin serbest bırakılmasından sonra Kapalıçarşı`ya açılan Altıncılar Sokak`ta kurulan Ayaklı Borsa, döviz bürolarının çalışanlarından oluşuyor. Ellerindeki mobil telefonlarla sürekli bağlı bulundukları döviz bürolarıyla irtibat kuran elemanlar, kendilerine verilen talimatlar doğrultusunda döviz trafiğini yönlendiriyorlar.
Söz teminat yerine
Piyasanın en önemli özelliklerinden birisi, yazılı bir kuralı, kaydının bulunmaması. Milyonlarca doların el değiştirdiği Borsa, güven üzerine kurulu. Sözün teminat yerine geçtiği piyasa, tamamen güven esasına dayalı akitlerle işliyor. `Aldım` ya da `sattım` dedikten sonra işlemlerin takası, alışverişi yapan elemanların bağlı oldukları döviz büfelerinde en geç 15 dakika içinde yapılıyor. Ayaklı Borsa piyasasının elemanları birbirini tanıyor. Dışarıdan gelen vatandaş burada işlem yapamıyor; ancak bunun tek istisnası var. Eğer Ayaklı Borsa elemanlarından tanıdığınız biri varsa onun aracılığıyla işlem yapabilirsiniz. Bunun dışında Ayaklı Borsa`nın çevresindeki döviz büfelerinden de oldukça uygun fiyatlardan döviz alım satımı mümkün.
Pazar dışındaki diğer günler açık olan Ayaklı Borsa`da, iş günleri saat 18.00`e kadar, cumartesi günü saat 15.00`e kadar çalışılıyor. Kriz dönemlerinde yoğunluk kazanan ve bankaların bile müşterisi olduğu Ayaklı Borsa`nın bulunduğu Altıncılar Sokak`ın üst tarafındaki Varakçı Sokak`ta ise altın alışverişi yapılıyor. Devalüasyonun yapıldığı ilk günlerde tüm Türkiye`nin dikkatlerinin çevrildiği Ayaklı Borsa`nın bulunduğu bölgede canlı yayın yapan televizyon kuruluşları, her ne kadar bu sokağın bulunduğu mevkiden Tahtakale olarak bahsetse de, asıl adı Kapalıçarşı. Altıncılar Sokak`ın Tahtakale`ye yaklaşık bir kilometre uzaklıkta olduğunu belirten Kapalıçarşı Derneği Başkanı Hasan Fırat, Zaten Ayaklı Borsa`nın bulunduğu mevkiye Tahtakale diyen televizyonlar da, uyarımız sonucunda Kapalıçarşı olarak değiştirdiler. dedi.
Ayaklı Borsa`nın dili:
Kendi aralarında özel bir dil geliştiren Ayaklı Borsa elemanları, çeşitli ülkelere ait para birimlerine ilginç isimler takmışlar. Rakamlar ise 3 sıfırı atılmış telaffuz ediliyor. Örneğin 50 tam, bu piyasada 50 bin dolar demek. `70 çeyrek` ise 70 bin mark anlamına geliyor.
Doların tam ve markın çeyrek şeklinde ifade edilmesinin sebebiyse, 1960`lı yıllarda dolar/mark paritesinin 4,00`a kadar çıkmış olması. Doların aşırı değer kazanarak markın 4 katına çıkması nedeniyle o yıllarda takılan bu isimler, günümüze kadar gelmiş. Daha sonra ABD başkanlarından Ronald Reagan döneminde de dolar/mark paritesi tekrar 3,48`e kadar çıkmıştı.
Ayaklı Borsa elemanları para birimlerini şu şekilde telaffuz ediyorlar:
Dolar: Tam
Mark: Çeyrek
İngiliz Sterlini: Kraliçe
Hollanda Florini: Gül
İtalyan Lireti: Makarna
İsviçre Frangı: Çikolata
Fransız Frangı: Peugeot
Avusturya Şilini: Şilte
Arabistan Riyali: Hacı
Türk Lirası (TL): Çuval