Oluşturulma Tarihi: Şubat 25, 2004 09:14
OECD`nin üyeleri için belirlediği satın alma gücü paritesine göre milli gelirde Türkiye son iki yılda 679.6 dolarlık artış kaydetmesine rağmen, 2001 krizi öncesindaki gelir düzeyi bir türlü yakalanamadı
Türkiye`nin satın alma gücü paritesine göre kişi başına milli geliri geçen yıl 314.4
dolar artarak 6 bin 666.8 dolara yükseldi. Ancak satın alma gücüne göre kişi başına milli gelir ekonomik krizden önceki yıl olan 2000`deki düzeyi yakalayamadı.
Kriz yılı olan 2001`de 801.4 dolar birden düşen satın alma gücü paritesine göre kişi başına milli gelirde son iki yıldaki artış 679.6 dolarda kaldı. Diğer bir deyişle yurttaşların 2001 yılında hızla düşen satın alma gücü, son iki yıldaki artışa karşın 2000 yılındaki düzeyine gelemedi.
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerinden yapılan belirlemeye göre 2003`te cari fiyatlarla gayrisafi milli hasıla (GSMH) 30.6 artışla 357 katrilyon 45 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Geçen yıl yüzde 1.6 artışla 70 milyon 712 bine ulaşan toplam nüfusa bölündüğünde kişi başına GSMH, 5 milyar 49 milyon 284 bin 421 liraya geldi. 2003 yılında ortalamasında 1 milyon 493 bin lira düzeyinde gerçekleşen dolar kuruna göre de kişi başına GSMH 3 bin 382 dolar oldu. Klasik anlamda kişi başına milli gelir, geçen yıl dolar bazında yüzde 29.6 oranında 773 dolar arttı.
Bu arada OECD, üye ülkelerin 2003 satın alma gücü paritelerini hesaplayarak
açıkladı. Satın alma gücü paritesine göre 2002`de 618 bin 281 liraya denk olan 1 dolar alım gücü, 2003`te 757 bin 376 liraya denk hale geldi. Başka deyişle geçen yıl ortalama dolar kuru 1 milyon 493 bin lira olmakla birlikte, ABD`de 1 dolara alınabilen mal ve hizmet, Türkiye`de 757 bin 376 liraya alınabildi.
2003 yılında Türkiye`de 5 milyar 49.3 milyon lira olan kişi başına milli gelirin, satın alma gücü paritesine göre yapılan hesaplamada 6 bin 666.8 dolara denk geldiği belirlendi. Satın alma paritesine göre kişi başına milli gelir 2002`ye göre yüzde 4.9 oranında 314.4 dolar yükseldi. Ancak satın alma gücü paritesine göre hesaplanan kişi başına milli gelirin hala kriz öncesi düzeyini yakalayamadığı da dikkati çekti.
Kriz çok etkilemişti
2000`deki satın alma gücü paritesine göre 6 bin 788.7 dolar olan kişi başına milli gelir, ağır ekonomik kriz ve yüksek oranlı devalüasyonun yaşandığı 2001 yılında 801.4 dolar birden düşerek 5 bin 987.2 dolara gerilemişti. Satın alma gücü paritesine göre kişi başına GSMH, 2002`de de 6 bin 352.4 dolara çıkmıştı.
2001`de kriz nedeniyle 800 dolardan fazla düşüş yaşanan satın alma gücü paritesine göre kişi başına milli gelir düzeyinde, son iki yıldaki artış 679.6 dolar seviyesinde gerçekleşti.