680 bin lirada kriz oldu bugün ise 645 bin lira
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mart 08, 2005 11:122dk okuma
17 Aralık`tan sonra Türk parası karşısında yüzde 11 değer kaybeden dolar 2001 krizi öncesinden bile daha ucuz hale geldi. Dolar dün bir ara 1.2500 YTL seviyesini gördü. Enflasyondan arındırıldığında doların reel fiyatı 2001 krizinin başlangıcındaki 680 bin liradan 35 bin lira daha ucuz yani 645 bin lira çıkıyor
Merkez Bankası`nın liranın iç ve dış enflasyon ile parite hareketlerinden arındırılmış değerini gösteren Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi Şubat sonunda 155.5 puana çıktı. Bu seviye, aşırı değerli TL yüzünden ödemeler dengesinin iflas ettiği ve Türkiye`nin dalgalı kura geçerek yüksek oranda devalüasyon yapmayı kabul ettiği Şubat 2001 krizi öncesindeki düzeyin bile yüzde 5 üzerini işaret ediyor. Bir başka deyişle 2001 devalüasyonu öncesi 1 doların değeri 680 bin lira ederken, enflasyon ile parite farkları çıkartıldığında bugünkü değeri 645 bin liraya geliyor.
Doların geldiği bu seviyeye rağmen Amerikan parasındaki düşüş durmuyor. Başta yabancılar olmak üzere yatırımcıların yüksek faizin getirişinden yararlanmak için yaptığı yoğun satışlar sonucu dolar, bankalararası piyasada dün öğlen saatlerinde 1.2500 YTL`yi gördü.
Böylece beklenenin oldukça altında gelen Şubat enflasyonu ardından düşüşünü iyice hızlandıran dolar, Haziran 2001`den sonraki en düşük değerine geriledi.
Liranın değeri 25 yılın zirvesinde
Doların değeri kriz öncesinden bile daha düşük seviyeye gerilerken Merkez Bankası`na göre liranın değeri, son 25 yılın en yüksek noktasına çıktı. Merkez Bankası`nın verilerine göre liranın yabancı paralar karşısındaki gerçek değerini gösteren ve Şubat`ta 155.5 puana çıkan Reel Efektif Döviz kuru Ocak 1980`den bu yana hiç bu kadar yüksek olmadı.
Çünkü söz konusu endeks ne zaman yüksek seviyelere çıksa bir kriz oldu ve döviz fiyatları farkı yükselerek kapattı. 24 Ocak kararlarının alınıp ekonominin liberalleştirildiği, döviz bulundurmanın serbest hale getirildiği söz konusu dönemde endeksin değeri 176.4 puandı. Reel kur endeksi 1994 krizi öncesinde 127.4 puana çıkmış ve arkasından devalüasyon gelmişti.
1 puanlık faiz indirimi düşüşü durdurabilir mi?
YTL faizleriyle verilen yüksek getiri yatırımcıları dövizden Türk parasına geçmeye iterken faiz ve dolaylı olarak dövizin kaderi bugün yapılacak Para Piyasaları Kurulu (PPK) toplantısında belirlenecek.
Toplantı öncesinde piyasadaki beklenti Merkez Bankası`nın gecelik faizleri 0.5 ya da 1 puan indireceği yönünde. Yarın yapılacak açıklamayla Merkez Bankası gecelik faiz oranlarını beklenenden daha fazla düşürürse dolarda bir miktar artış bekleniyor. Ancak faiz 1 puan düşse bile toparlanma zor görünüyor. Piyasa şu hesabı yapıyor: Gecelik faiz piyasada yüzde 17.3`ten geçiyor. Bunun yılık bileşiği yüzde 18.8. Bir puanlık indirimle bileşik getiri yüzde 17.7`ye gerileyecek. Bu seviye yüzde 16`ya inen bono faizine göre çok yüksek. Yani sadece gecelik faizle kâr sağlamak için bile dolar satılabilir.
Merkez Bankası`nın liranın iç ve dış enflasyon ile parite hareketlerinden arındırılmış değerini gösteren Reel Efektif Döviz Kuru Endeksi Şubat sonunda 155.5 puana çıktı. Bu seviye, aşırı değerli TL yüzünden ödemeler dengesinin iflas ettiği ve Türkiye`nin dalgalı kura geçerek yüksek oranda devalüasyon yapmayı kabul ettiği Şubat 2001 krizi öncesindeki düzeyin bile yüzde 5 üzerini işaret ediyor. Bir başka deyişle 2001 devalüasyonu öncesi 1 doların değeri 680 bin lira ederken, enflasyon ile parite farkları çıkartıldığında bugünkü değeri 645 bin liraya geliyor.
Doların geldiği bu seviyeye rağmen Amerikan parasındaki düşüş durmuyor. Başta yabancılar olmak üzere yatırımcıların yüksek faizin getirişinden yararlanmak için yaptığı yoğun satışlar sonucu dolar, bankalararası piyasada dün öğlen saatlerinde 1.2500 YTL`yi gördü.
Böylece beklenenin oldukça altında gelen Şubat enflasyonu ardından düşüşünü iyice hızlandıran dolar, Haziran 2001`den sonraki en düşük değerine geriledi.
Liranın değeri 25 yılın zirvesinde
Doların değeri kriz öncesinden bile daha düşük seviyeye gerilerken Merkez Bankası`na göre liranın değeri, son 25 yılın en yüksek noktasına çıktı. Merkez Bankası`nın verilerine göre liranın yabancı paralar karşısındaki gerçek değerini gösteren ve Şubat`ta 155.5 puana çıkan Reel Efektif Döviz kuru Ocak 1980`den bu yana hiç bu kadar yüksek olmadı.
Çünkü söz konusu endeks ne zaman yüksek seviyelere çıksa bir kriz oldu ve döviz fiyatları farkı yükselerek kapattı. 24 Ocak kararlarının alınıp ekonominin liberalleştirildiği, döviz bulundurmanın serbest hale getirildiği söz konusu dönemde endeksin değeri 176.4 puandı. Reel kur endeksi 1994 krizi öncesinde 127.4 puana çıkmış ve arkasından devalüasyon gelmişti.
1 puanlık faiz indirimi düşüşü durdurabilir mi?
YTL faizleriyle verilen yüksek getiri yatırımcıları dövizden Türk parasına geçmeye iterken faiz ve dolaylı olarak dövizin kaderi bugün yapılacak Para Piyasaları Kurulu (PPK) toplantısında belirlenecek.
Toplantı öncesinde piyasadaki beklenti Merkez Bankası`nın gecelik faizleri 0.5 ya da 1 puan indireceği yönünde. Yarın yapılacak açıklamayla Merkez Bankası gecelik faiz oranlarını beklenenden daha fazla düşürürse dolarda bir miktar artış bekleniyor. Ancak faiz 1 puan düşse bile toparlanma zor görünüyor. Piyasa şu hesabı yapıyor: Gecelik faiz piyasada yüzde 17.3`ten geçiyor. Bunun yılık bileşiği yüzde 18.8. Bir puanlık indirimle bileşik getiri yüzde 17.7`ye gerileyecek. Bu seviye yüzde 16`ya inen bono faizine göre çok yüksek. Yani sadece gecelik faizle kâr sağlamak için bile dolar satılabilir.