50 milyon dolardan 50 milyar dolara...
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 27, 2004 09:03
1 Ocak - 23 Ekim arasında 50 milyar 174 milyon dolara ulaşan ihracat gelirinde, geçen yılın tümünün üzerine çıkıldı. İhracatın yüzde 86.6`sı sanayi ürünlerinden
Cumhuriyetin kurulduğu yıl 50 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren, ve sattıklarının tamamına yakının tarım ürünlerinin oluşturduğu Türkiye, ihracatını 81 yılda bin kat artırdı. 1 Ocak - 23 Ekim 2004 döneminde toplam ihracat 50 milyar 174 milyon 207 bin doları bularak yeni bir rekor kırdı. Bu rakam, 2003 yılının tümünde gerçekleştirilen 47.9 milyar dolar dolarlık ihracatın da üzerinde.
Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen düzenlediği basın toplantısında, yılbaşından 23 Ekim`e kadar olan dönemdeki toplam ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33.2 artarak 50.2 milyar dolara ulaştığını açıkladı. 50 milyar dolarlık ihracatın geçen yılın toplam ihracatından büyük bir rakam olduğunu belirten Tüzmen, Önümüzde daha iki ay var, aylık ihracatı 6 milyar dolarlar seviyesine getirdiğimiz zaman rahat 72 milyar dolarlık ihracat rakamı önümüzdeki sene yakalanacak gibi gözüküyor dedi.
Otomotivden 8.4 milyar dolar
Tüzmen, bu sene ticaret hacminde 1 milyar doların geçildiği ülkeler arasında Güney Afrika`nın da bulunacağını belirtti, Türkiye`nin Irak`a ihracatınında bugün itibariyle 1.5 milyar dolar olduğunu kaydetti. Tüzmen, son 12 aylık ihracatın da 60.4 milyar dolar olduğunu belirtti.
1 Ocak - 23 Ekim döneminde sanayi ürünleri ihracatı yüzde 34.1 artarak 43.5 milyar dolara ulaştı. Sanayi ürünleri ihracatının toplam ihracat içindeki payı yüzde 86.6 olarak gerçekleşti.
Bu dönemde, hazırgiyim ve konfeksiyon ürünleri ihracatı yüzde 13 artarak 10.5 milyar dolar, taşıt araçları ve yan sanayi ihracatı da yüzde 47 artarak 8.4 milyar doları buldu.
Elektrik, elektronik ürünler ihracatının yüzde 41 artarak 4.6 milyar dolar olduğu 1 Ocak - 23 Ekim döneminde; makine ve aksamları ihracatı yüzde 41.8 artarak 1.6 milyar dolar, demir ve demir dışı metaller ihracatı yüzde 69.1 artarak 7.3 milyar dolar, çimento ve toprak ürünleri ihracatı da yüzde 23.8 artarak 1.4 millyar dolar olarak gerçekleşti.
Tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı 4.7 milyar dolar olarak, işlenmiş petrol ürünleri ihracatı 3.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sanayi ürünlerinden sağlanan ihracat geliri toplam 43.4 milyar dolar oldu.
1 Ocak - 23 Ekim döneminde tarım ürünleri ihracatı ise yüzde 25.9`lik artışla 5.8 milyar dolara yükseldi.
81 yılda ihracat bin kat arttı
Yıllar İhracat (milyon dolar)
1923 50
1924 82
1925 102
1926 96
1927 80
1928 88
1929 74
1930 71
1931 60
1932 47
1933 58
1934 73
1935 76
1936 93
1937 109
1938 115
1939 99
1940 80
1941 91
1942 126
1943 196
1944 177
1945 168
1946 214
1947 223
1948 196
1949 247
1950 263
1951 314
1952 362
1953 396
1954 334
1955 313
1956 304
1957 345
1958 247
1959 353
1960 320
1961 346
1962 381
1963 368
1964 410
1965 463
1966 490
1967 522
1968 496
1969 536
1970 588
1971 676
1972 884
1973 1.317
1974 1.532
1975 1.401
1976 1.960
1977 1.753
1978 2.288
1979 2.261
1980 2.910
1981 4.702
1982 5.745
1983 5.727
1984 7.133
1985 7.958
1986 7.456
1987 10.190
1988 11.662
1989 11.624
1990 12.959
1991 13.593
1992 14.714
1993 15.345
1994 18.105
1995 21.637
1996 23.224
1997 26.261
1998 26.973
1999 26.587
2000 27.587
2001 31.342
2002 36.059
2003 47.252
2004 50.200*
* Ocak - 23 Ekim
Tarımdan sanayiye
1923 - 1929: Lozan Anlaşması gereği gümrük oranlarını 1929 yılına kadar değiştiremeyen Türkiye Cumhuriyeti`nin 1923`teki 50 milyon dolarlık ihracatının yüzde 86.3`ü tarım mallarıydı.
1930 - 1938: Türkiye Cumhuriyet`nin ilk gümrük tarifelerini uyguladığı 1930 yılında dünya genelinde yaşanan ekonomik bunalım Türkiye`yi de etkiledi. 1925`te 100 milyon doların üzerine çıkan ihracat 1931`de 60.2 milyon, 1932`de 47.9 milyon dolara geriledi. İhracat gerilinin azılmasında Türkiye`nin yurtdışına sattığı tarımsal ürünlerin fiyatlarının gerilemesi de etkili oldu.
1939 - 1946: Bunalım koşullarını hafiflemesi ve İkinci Dünya Savaşı öncesi artan talep 1937 ve 1938 yılında ihracatın yeniden 100 milyon doların üzerine çıkmasına yol açtı. İkinci Dünya Savaşı`nın başlamasıyla önce gerileyen ihracat savaşın son yıllarında 150 milyon doların üzerine tırmandı.
1947 - 1949: İkinci Dünya Savaşı biter bitmez Türkiye 7 Eylül 1946`da yüzde 116 devalüasyona gitti. 1 dolar 1 lira 30 kuruştan 2 lira 80 kuruşa çıktı. İhracat 200 milyon doların üzerine tırmandı.
1950 - 1962 : Gümrük oranları yüzde 65 indirildi. İhracatın yıllık artış hızı yüzde 10`larda artarken ithalatın artış hızı bazı yıllar yüzde 40`ı buluyordu. İthalat patlamasıyla döviz açığı sorunu doğdu.
1960 ve Planlı Dönem: Sanayileşme konusundaki hızlı adımlarla ihracat ile ithalat arasındaki makasın kapatılmasına uğraşıldı. 1960`ta ihracatın yüzde 77.2`si tarım ürünlerinden oluşurken 1974`te bu oran yüzde 55.6`ya geriledi. Sanayi mallarının payı yüzde 19.8`den yüzde 38.6`ya çıktı.
1974 - 1980: Petrol krizi Türkiye`nin ithalatının ihracatının iki katına çıkmasına yol açtı.
1980 sonrası: TL`nin devalüasyonu ihracatı 2.9 milyar dolardan 4.7 milyar dolara çıkardı.
1987: Özellikle tekstil ve konfeksiyon sektörlerindeki teşviklere bağlı olarak Türkiye`nin ihracatı 10 milyar doları aştı. Sanayi ürünlerinin ihracattaki payı yüzde 79.1 oldu.
1998: İhracatta tarımın payı yüzde 11`e indi, sanayi ürünlerinin payı yüzde 87.6`ya çıktı.
2004: Ocak - 23 Ekim döneminde 50.2 milyon dolara çıkan ihracat içinde sanayi mallarının payı yüzde 86.6, tarım ürünlerinin payı ise yüzde 11.5.
Cumhuriyetin kurulduğu yıl 50 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren, ve sattıklarının tamamına yakının tarım ürünlerinin oluşturduğu Türkiye, ihracatını 81 yılda bin kat artırdı. 1 Ocak - 23 Ekim 2004 döneminde toplam ihracat 50 milyar 174 milyon 207 bin doları bularak yeni bir rekor kırdı. Bu rakam, 2003 yılının tümünde gerçekleştirilen 47.9 milyar dolar dolarlık ihracatın da üzerinde.
Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen düzenlediği basın toplantısında, yılbaşından 23 Ekim`e kadar olan dönemdeki toplam ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33.2 artarak 50.2 milyar dolara ulaştığını açıkladı. 50 milyar dolarlık ihracatın geçen yılın toplam ihracatından büyük bir rakam olduğunu belirten Tüzmen, Önümüzde daha iki ay var, aylık ihracatı 6 milyar dolarlar seviyesine getirdiğimiz zaman rahat 72 milyar dolarlık ihracat rakamı önümüzdeki sene yakalanacak gibi gözüküyor dedi.
Otomotivden 8.4 milyar dolar
Tüzmen, bu sene ticaret hacminde 1 milyar doların geçildiği ülkeler arasında Güney Afrika`nın da bulunacağını belirtti, Türkiye`nin Irak`a ihracatınında bugün itibariyle 1.5 milyar dolar olduğunu kaydetti. Tüzmen, son 12 aylık ihracatın da 60.4 milyar dolar olduğunu belirtti.
1 Ocak - 23 Ekim döneminde sanayi ürünleri ihracatı yüzde 34.1 artarak 43.5 milyar dolara ulaştı. Sanayi ürünleri ihracatının toplam ihracat içindeki payı yüzde 86.6 olarak gerçekleşti.
Bu dönemde, hazırgiyim ve konfeksiyon ürünleri ihracatı yüzde 13 artarak 10.5 milyar dolar, taşıt araçları ve yan sanayi ihracatı da yüzde 47 artarak 8.4 milyar doları buldu.
Elektrik, elektronik ürünler ihracatının yüzde 41 artarak 4.6 milyar dolar olduğu 1 Ocak - 23 Ekim döneminde; makine ve aksamları ihracatı yüzde 41.8 artarak 1.6 milyar dolar, demir ve demir dışı metaller ihracatı yüzde 69.1 artarak 7.3 milyar dolar, çimento ve toprak ürünleri ihracatı da yüzde 23.8 artarak 1.4 millyar dolar olarak gerçekleşti.
Tarıma dayalı işlenmiş ürünler ihracatı 4.7 milyar dolar olarak, işlenmiş petrol ürünleri ihracatı 3.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sanayi ürünlerinden sağlanan ihracat geliri toplam 43.4 milyar dolar oldu.
1 Ocak - 23 Ekim döneminde tarım ürünleri ihracatı ise yüzde 25.9`lik artışla 5.8 milyar dolara yükseldi.
81 yılda ihracat bin kat arttı
Yıllar İhracat (milyon dolar)
1923 50
1924 82
1925 102
1926 96
1927 80
1928 88
1929 74
1930 71
1931 60
1932 47
1933 58
1934 73
1935 76
1936 93
1937 109
1938 115
1939 99
1940 80
1941 91
1942 126
1943 196
1944 177
1945 168
1946 214
1947 223
1948 196
1949 247
1950 263
1951 314
1952 362
1953 396
1954 334
1955 313
1956 304
1957 345
1958 247
1959 353
1960 320
1961 346
1962 381
1963 368
1964 410
1965 463
1966 490
1967 522
1968 496
1969 536
1970 588
1971 676
1972 884
1973 1.317
1974 1.532
1975 1.401
1976 1.960
1977 1.753
1978 2.288
1979 2.261
1980 2.910
1981 4.702
1982 5.745
1983 5.727
1984 7.133
1985 7.958
1986 7.456
1987 10.190
1988 11.662
1989 11.624
1990 12.959
1991 13.593
1992 14.714
1993 15.345
1994 18.105
1995 21.637
1996 23.224
1997 26.261
1998 26.973
1999 26.587
2000 27.587
2001 31.342
2002 36.059
2003 47.252
2004 50.200*
* Ocak - 23 Ekim
Tarımdan sanayiye
1923 - 1929: Lozan Anlaşması gereği gümrük oranlarını 1929 yılına kadar değiştiremeyen Türkiye Cumhuriyeti`nin 1923`teki 50 milyon dolarlık ihracatının yüzde 86.3`ü tarım mallarıydı.
1930 - 1938: Türkiye Cumhuriyet`nin ilk gümrük tarifelerini uyguladığı 1930 yılında dünya genelinde yaşanan ekonomik bunalım Türkiye`yi de etkiledi. 1925`te 100 milyon doların üzerine çıkan ihracat 1931`de 60.2 milyon, 1932`de 47.9 milyon dolara geriledi. İhracat gerilinin azılmasında Türkiye`nin yurtdışına sattığı tarımsal ürünlerin fiyatlarının gerilemesi de etkili oldu.
1939 - 1946: Bunalım koşullarını hafiflemesi ve İkinci Dünya Savaşı öncesi artan talep 1937 ve 1938 yılında ihracatın yeniden 100 milyon doların üzerine çıkmasına yol açtı. İkinci Dünya Savaşı`nın başlamasıyla önce gerileyen ihracat savaşın son yıllarında 150 milyon doların üzerine tırmandı.
1947 - 1949: İkinci Dünya Savaşı biter bitmez Türkiye 7 Eylül 1946`da yüzde 116 devalüasyona gitti. 1 dolar 1 lira 30 kuruştan 2 lira 80 kuruşa çıktı. İhracat 200 milyon doların üzerine tırmandı.
1950 - 1962 : Gümrük oranları yüzde 65 indirildi. İhracatın yıllık artış hızı yüzde 10`larda artarken ithalatın artış hızı bazı yıllar yüzde 40`ı buluyordu. İthalat patlamasıyla döviz açığı sorunu doğdu.
1960 ve Planlı Dönem: Sanayileşme konusundaki hızlı adımlarla ihracat ile ithalat arasındaki makasın kapatılmasına uğraşıldı. 1960`ta ihracatın yüzde 77.2`si tarım ürünlerinden oluşurken 1974`te bu oran yüzde 55.6`ya geriledi. Sanayi mallarının payı yüzde 19.8`den yüzde 38.6`ya çıktı.
1974 - 1980: Petrol krizi Türkiye`nin ithalatının ihracatının iki katına çıkmasına yol açtı.
1980 sonrası: TL`nin devalüasyonu ihracatı 2.9 milyar dolardan 4.7 milyar dolara çıkardı.
1987: Özellikle tekstil ve konfeksiyon sektörlerindeki teşviklere bağlı olarak Türkiye`nin ihracatı 10 milyar doları aştı. Sanayi ürünlerinin ihracattaki payı yüzde 79.1 oldu.
1998: İhracatta tarımın payı yüzde 11`e indi, sanayi ürünlerinin payı yüzde 87.6`ya çıktı.
2004: Ocak - 23 Ekim döneminde 50.2 milyon dolara çıkan ihracat içinde sanayi mallarının payı yüzde 86.6, tarım ürünlerinin payı ise yüzde 11.5.