2004 yılı böyle geçti ...

2004 yılında Türkiye´nin dış gündemi ile iç gündemi iç içe geçti. AB, Kıbrıs, Irak gibi konular iç gündemi de önemli ölçüde belirledi. Yılın ilk 4 ayında Kıbrıs, gündemin önemli maddesini oluşturdu. Devlet zirvesi konuya ilişkin toplantılar yaptı, konu MGK´da sık sık görüşüldü, açıklamalar yapıldı, tartışmalar yaşandı. ´´Annan Planı´´ Kıbrıs´ta referanduma sunuldu. KKTC´de kabul edilen, ancak Güney Kıbrıs Rum Kesimi´nde reddedilen plan, her iki toplum tarafından kabul edilmediği için reddedilmiş oldu. AB konusu yıl boyunca iç gündemi büyük ölçüde belirledi. Anayasa´da değişiklik yapıldı, 80 yıllık Türk Ceza Kanunu başta olmak üzere Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu, Ceza İnfaz Kanunu gibi temel kanunlarda değişikliğe gidildi, Devlet Güvenlik Mahkemeleri kaldırıldı. Bu yasal değişikliklerin önemli sonuçları da oldu. MGK Genel Sekreterliği´ne bir sivil atandı. Büyükelçi Yiğit Alpogan, MGK´nın ilk sivil genel sekreteri olarak göreve başladı. Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçelerde radyo ve televizyon yayınları başladı. Yargıtay, bir Avrupa kurumu olan AİHM´nin kararı gereği yeniden yargılanan kapatılan DEP´in eski milletvekillerinin tahliyesine karar verdi. Brüksel´de gerçekleştirilen AB Zirvesi´nde Kıbrıs odaklı tartışmaların ardından Türkiye ile 3 Ekim 2005´te müzakerelere başlanması kararlaştırıldı. Irak´taki gelişmelerin de iç gündeme yankıları oldu. Çok sayıda Türk TIR şoförünün öldürülmesi, Bağdat´taki Türk Büyükelçiliği´ni korumak üzere bu ülkeye giden 5 güvenlik görevlisinin şehit edilmesi yılın son günlerinin üzüntü ile tamamlanmasına neden oldu.

-YEREL SEÇİM VE CHP-

2004 yılı gündeminin önemli bir konusunu da yerel seçimler oluşturdu. Seçimleri, yerel seçime ilk kez katılan AK Parti kazandı. Parlamentoda temsil edilen AK Parti yüzde 41, CHP ise yüzde 18 oy aldı. AK Parti, 12´si büyükşehir olmak üzere 58 ilde, CHP ise 2´si büyükşehir olmak üzere 8 ilde belediye başkanlığı kazandı. Antalya, Gaziantep ve Kocaeli büyükşehir belediye başkanlıklarını kaybeden ana muhalefet partisi CHP´de iç tartışmalar yaşandı. İstifalar, ihraçlar oldu, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı´nın da müdahil olduğu kurultay tartışmaları yaşandı. Genel Başkan Deniz Baykal´ın kararıyla 12. Olağanüstü Kurultay toplandı. Gazetecilerin salona alınmadığı, ´´Genel Başkan´a güven oylamasının´´, gizli oyla yapılması önerisinin reddedilmesi üzerine bir grup delege ve bazı milletvekillerinin salonu terk ettiği olaylı kurultayda, Baykal delegelerden güvenoyu aldı.

-´´FELAKETLER´´-

Türkiye´nin 2004 gündeminde felaketler de vardı. Konya´nın Selçuklu ilçesinde 11 katlı Zümrüt Apartmanı, ´´yapım hatası´´ nedeniyle çöktü, 92 kişi hayatını kaybetti. Hızlandırılmış trenin 4 vagonu Sakarya Pamukova ilçesi yakınlarında raydan çıktı, 37 kişi öldü. İzmir-Ankara seferini yapan Mavi Tren, hemzemin geçitte bir araca çarptı, 5 kişi yaşamını yitirdi. Başkent Ekspresi ile Adapazarı Ekspresi Kocaeli´nin Tavşancıl Beldesi´nde çarpıştı, 4 kişi hayatını kaybetti. Ankara´nın Polatlı İlçesi´ne bağlı Temelli beldesinde, trenin öğrenci servisine çarpması sonucu 7 kişi öldü. Aydın´da, yolcu treninin hemzemin geçitte minibüse çarpmasıyla meydana gelen kazada 14 kişi yaşamını yitirdi. İstanbul Kartal´da freni patlayan 20 ton mazot yüklü tanker, 26 aracı biçti, 9 kişi öldü, 40 kişi yaralandı. Adıyaman´ın Çelikhan İlçesi´nde meydana gelen 3.8 büyüklüğünde depremde 6 kişi öldü. Ağrı´nın Doğubayazıt İlçesi´nde 5.2 büyüklüğünde deprem oldu, 18 kişi hayatını kaybetti. Beyoğlu´nda çöken 2 binanın enkazı altında kalan 6 kişi öldü. İskenderun Körfezi´nde 4 yılı aşkın süredir bekletilen ´´MV Ulla´´ adlı gemi, taşıdığı 2 bin 200 ton ´´toksik atık´´ yüküyle batarak çevre sorununa neden oldu. Türkiye, 2004 yılında alışılmadık bir felaket de yaşadı. Ankara´nın Çubuk ilçesinin Sünlü Köyü´nde hortum meydana geldi, 3 kişi öldü, 32 ev hasar gördü.

-DEĞİŞİM-

2004 yılında kadrolarda da önemli değişimler oldu. Türk siyasetinin duayenlerinden Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan, aktif siyasetten çekildi. Kapatılan RP´ye yönelik ´´Kayıp Trilyon Davası´´nda mahkum olan Saadet partisi Genel Başkanı Erbakan, Saadet Partisi üyeliği ve genel başkanlık görevinden ayrıldı. Bülent Ecevit, DSP Genel Başkanlığı´nı bıraktı. Yerine, önerdiği Genel Başkan Yardımcısı Zeki Sezer seçildi. Nesrin Nas ANAP, Emin Şirin Liberal Demokrat Parti, Yekta Güngör Özden Cumhuriyetçi Demokrasi Partisi genel başkanlıklarından ayrıldı. Türk Silahlı Kuvvetleri´nin komuta kademesi de değişti. Kara Kuvvetleri Komutanlığı´na Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Jandarma Genel Komutanlığı´na Orgeneral Fevzi Türkeri atandı. Yüksek yargı organlarının başkanlıklarında da değişiklik oldu. MİT-Alaattin Çakıcı ile ilişkisi iddialarıyla ilgili olarak uzun süre tartışmaların odağı olan Yargıtay Başkanı Eraslan Özkaya, yaş haddinden emekliye ayrıldı, yerine 16. Hukuk Dairesi Başkanı Osman Arslan seçildi. Nuri Alan´ın emekliye ayrılmasıyla boşalan Danıştay Başkanlığı´na 5. Daire Başkanı Ender Çetinkaya, Tufan Algan´ın görev süresini tamamlamasıyla boşalan Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanlığı´na Cengiz Erdoğan getirildi.

-KAYIPLAR-

2004, kayıplar yılı da oldu. Türk belgesel sinemasının ünlü yönetmenlerinden Süha Arın, ´´Anadolu Rock´´ müziğinin öncülerinden Cem Karaca, ´´Tiyatronun yaşayan anıtı´´ Necdet Mahfi Ayral, ´´Türk sinemasının iyi kalpli kötü adamı´´ Hüseyin Baradan, karikatürde bir ekol olan ve çok sayıda karikatürist yetiştiren Oğuz Aral, ´´Eşkıya´´, ´´Gelin´´ ve ´´Kanal´´ gibi önemli filmlerin önemli rollerine imza atan ünlü aktör Kamran Usluer, ilk Türk kadın opera sanatçısı Semiha Berksoy, sinema ve tiyatro sanatçısı Haluk Kurdoğlu, Türk Tiyatrosu´nun ´´Arap Bacı´´sı (Bacı Kalfa) Tevfik Gelenbe, aktör İsmet Ay, şair ve yazar Şükran Kurdakul, Karikatürist Oğuz Aral sanat dünyasının kayıplarıydı. Hacı Ömer Sabancı Holding Başkanı Sakıp Sabancı, tedavi gördüğü hastanede vefat etti. Genç yaşında yaşamını kaybeden İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Piriştina siyaset, çocuk psikolojisi alanında Türkiye´nin önde gelen isimlerinden Prof. Dr. Atalay Yörükoğlu bilim, ANKA Ajansı´nın Onursal Başkanı, Gazeteci-Yazar Müşerref Hekimoğlu ise basın dünyasının önemli kayıpları oldu.

-İKİ DÜĞÜN-

2004 yılında devletin zirvesi iki de düğün yaptı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan´ın kızı Esra ile Berat Albayrak evlendi. Çiftin şahitleri Ürdün Kralı Abdullah, Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref, TBMM Başkanı Bülent Arınç, Romanya Başbakanı Adrian Nastase, Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül oldu. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer´in oğlu Levent Sezer ise Evren Altunay ile evlendi. Çankaya Köşkü´nde sınırlı sayıda davetlinin katılımıyla yapılan nikah töreni, basına kapalı gerçekleşti.

-DUVARA KARŞI-

Kültür hayatında da Türkiye´nin iç gündemi uluslararası nitelik kazanma eğilimini sürdürdü. İtalya´da yaşayan yönetmen Ferzan Özpetek´in geçen yıllardaki başarılarından sonra, Hamburg doğumlu Türk yönetmen Fatih Akın önemli başarılara imza attı. Akın, son filmi ´´Gegen die Wand´´ (Duvara Karşı) ile Berlin Film Festivali´nde ´´Altın Ayı´´ , Avrupa Sinema Akademisi tarafından verilen 2004 Avrupa En İyi Film ödüllerinin sahibi oldu.