Yeni ekonomi şimdi başlıyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 25, 2001 00:00
Uzmanlar, Dot.com şirketlerinin hızla çöküşe geçmesini unutmak gerektiğini, verimliliğin artacağı yönündeki işaretlere bakmanın yerinde olacağını söylüyor.
ABD`de Yeni Ekonominin sinir sistemi merkezi olan Silicon Valley`in ekonomistleri hayretle haykırıyorlar: İşler ne kadar hızlı değişiyor. Bu günlerde her dot.com şirketinin çöküşü, her e - milyarderin parasını kaybetmesi, yakında bir resesyon yaşanacağını gösteren her işaret, yeni ekonominin öldüğü şeklinde yorumlanıyor.
İnternet gurularından Kevin Kelly her gün yeni ekonominin ölüm ilanlarının okunduğunu belirterek insanların bu modadan, kapıldıklarından daha hızlı bir şekilde vazgeçtiklerini düşünüyor.
Gurular hep doğru söylemez:
Bu arada, yeni ekonomi gurularının bütün ilkelerini doğru saymak da doğru değil. Zaten çok az sayıda ekonomist bunları tamamıyla ciddiye alıyor. Söz konusu gurular bilgisayar çipinin ve internetin insan verimliliğini geniş oranda artırdığını, bu durumun ABD`yi resesyonun yok olduğu ve sınırsız büyümenin yaşandığı, depresyonun yaşanmayacağı bir altın çağa ulaştırdığını iddia ediyorlar. Bununla birlikte, ABD 20 yıllık sancısız bir büyüme yaşadı ve bu durum ekonominin eski kanunlarını sorgulamaya teşvik etti. Çıkan sonuç ise üzerinde geniş bir uzlaşmanın sağlandığı yeni bir dönemin doğduğu gerçeği oldu. Artık bilgisayardan verimlilik kazançları elde edilmeye başlandı, bu da büyümenin hız limitini yükseltebilir ve tam istihdamın tanımını genişletebilir. Bu durumda gelecek resesyon Yeni Ekonominin son nefesi değil, ilk gerçek testi olarak görülebilir. Söz konusu uzlaşma, Harvard`dan MIT`ye, Fed`e ve Beyaz Saray`a kadar geniş bir kitleden taraftar buldu. Bill Clinton son kez yıllık ekonomik raporu açıklarken şu ifadeleri kullandı: Son sekiz yılda Amerikan ekonomisi öyle büyük bir değişim yaşadı ki çoğu insan yeni bir ekonomi yarattığımızı düşünüyor.
Herkes ABD`yi gözlüyor:
Japonya ve Almanya ABD`nin bu çıkışının sırrını çözmeye çalışıyor. Onyıllar süren bir duraklamanın ardından, Amerikan ekonomisinin verimliliği 1995 yılında iki katına çıkarak yüzde 3 oldu ve hala bu oranda duruyor. Bu `verimlilik mucizesi` ABD`nin diğer büyük sanayi güçleri karşısında nasıl üstünlük kurduğunu açıklıyor. Bu durum devam ederse ABD ekonomisi 67 sene yerine 25 sene içinde iki katına çıkacak. Avrupa ABD`yi yakalamaya istekli görülüyor. ABD`de Yeni Ekonomi nedir? diye sorulurken Avrupa`da enformasyon teknolojisinin `verimlilik mucizesi`nin itici gücü olduğu kabul ediliyor.
Sır çözüldü:
Uzmanlar bilgisayar ve enformasyon teknolojilerini `verimlilik mucizesi`nin anahtarı olarak görüyor. Fakat Mart ayından beri yeni ekonomi methiyeleri azaldı. Bilgisayar sektöründeki gelişmeleri değerlendiren ekonomistler bilgisayarın her yerde görünüp verimlilik rakamlarında görünmemesi paradoksuna dikkat çekiyorlar. Buradan devrimde bir şeyin eksik olduğu sonucu çıkıyor. Uzmanlar, elektrik motoru örneğiyle bu sorunun cevabını veriyor. Elektrik motoru da icadından 40 yıl sonrasına kadar verimlilik artışı sağlamadı. Çünkü sanayicilerin motoru standart hale getirmeleri ve fabrikalar oluşturmaları 40 yıl aldı. Buna göre, bilgisayar da iş çevreleri formülleri bulduktan sonra verimli hale gelecek.
ABD`de Yeni Ekonominin sinir sistemi merkezi olan Silicon Valley`in ekonomistleri hayretle haykırıyorlar: İşler ne kadar hızlı değişiyor. Bu günlerde her dot.com şirketinin çöküşü, her e - milyarderin parasını kaybetmesi, yakında bir resesyon yaşanacağını gösteren her işaret, yeni ekonominin öldüğü şeklinde yorumlanıyor.
İnternet gurularından Kevin Kelly her gün yeni ekonominin ölüm ilanlarının okunduğunu belirterek insanların bu modadan, kapıldıklarından daha hızlı bir şekilde vazgeçtiklerini düşünüyor.
Gurular hep doğru söylemez:
Bu arada, yeni ekonomi gurularının bütün ilkelerini doğru saymak da doğru değil. Zaten çok az sayıda ekonomist bunları tamamıyla ciddiye alıyor. Söz konusu gurular bilgisayar çipinin ve internetin insan verimliliğini geniş oranda artırdığını, bu durumun ABD`yi resesyonun yok olduğu ve sınırsız büyümenin yaşandığı, depresyonun yaşanmayacağı bir altın çağa ulaştırdığını iddia ediyorlar. Bununla birlikte, ABD 20 yıllık sancısız bir büyüme yaşadı ve bu durum ekonominin eski kanunlarını sorgulamaya teşvik etti. Çıkan sonuç ise üzerinde geniş bir uzlaşmanın sağlandığı yeni bir dönemin doğduğu gerçeği oldu. Artık bilgisayardan verimlilik kazançları elde edilmeye başlandı, bu da büyümenin hız limitini yükseltebilir ve tam istihdamın tanımını genişletebilir. Bu durumda gelecek resesyon Yeni Ekonominin son nefesi değil, ilk gerçek testi olarak görülebilir. Söz konusu uzlaşma, Harvard`dan MIT`ye, Fed`e ve Beyaz Saray`a kadar geniş bir kitleden taraftar buldu. Bill Clinton son kez yıllık ekonomik raporu açıklarken şu ifadeleri kullandı: Son sekiz yılda Amerikan ekonomisi öyle büyük bir değişim yaşadı ki çoğu insan yeni bir ekonomi yarattığımızı düşünüyor.
Herkes ABD`yi gözlüyor:
Japonya ve Almanya ABD`nin bu çıkışının sırrını çözmeye çalışıyor. Onyıllar süren bir duraklamanın ardından, Amerikan ekonomisinin verimliliği 1995 yılında iki katına çıkarak yüzde 3 oldu ve hala bu oranda duruyor. Bu `verimlilik mucizesi` ABD`nin diğer büyük sanayi güçleri karşısında nasıl üstünlük kurduğunu açıklıyor. Bu durum devam ederse ABD ekonomisi 67 sene yerine 25 sene içinde iki katına çıkacak. Avrupa ABD`yi yakalamaya istekli görülüyor. ABD`de Yeni Ekonomi nedir? diye sorulurken Avrupa`da enformasyon teknolojisinin `verimlilik mucizesi`nin itici gücü olduğu kabul ediliyor.
Sır çözüldü:
Uzmanlar bilgisayar ve enformasyon teknolojilerini `verimlilik mucizesi`nin anahtarı olarak görüyor. Fakat Mart ayından beri yeni ekonomi methiyeleri azaldı. Bilgisayar sektöründeki gelişmeleri değerlendiren ekonomistler bilgisayarın her yerde görünüp verimlilik rakamlarında görünmemesi paradoksuna dikkat çekiyorlar. Buradan devrimde bir şeyin eksik olduğu sonucu çıkıyor. Uzmanlar, elektrik motoru örneğiyle bu sorunun cevabını veriyor. Elektrik motoru da icadından 40 yıl sonrasına kadar verimlilik artışı sağlamadı. Çünkü sanayicilerin motoru standart hale getirmeleri ve fabrikalar oluşturmaları 40 yıl aldı. Buna göre, bilgisayar da iş çevreleri formülleri bulduktan sonra verimli hale gelecek.