Yabancıya konutta fren

Konut fiyatlarının reelde gerilemesi ve özellikle birikimi olanlar için fırsat yaratması vatandaşın talebini artırırken, yabancıya satışlar ise sert geriledi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) iki hafta önce açıkladığı veriler, konut satışlarında artış ivmesi sürerken yabancıya konut satışının ise azaldığını ortaya koymuştu. Buna göre, ülke genelinde konut satışları Kasım 2024’te yıllık bazda yüzde 63.6 artarak 153 bin 14’e çıkmış; kredili konut satışı olarak nitelendirilen ipotekli satışlarda ise patlama yaşanmıştı. Bu satışlar aynı dönem aralığında yüzde 315.7 birden artarak 21 bin 804’e çıkmıştı. Yabancılara yapılan konut satışları ise kasımda yıllık bazda yüzde 8.2 azalmış; yabancılara yapılan konut satışının toplam konut satışı içindeki payı da yüzde 1.4’e gerilemişti. Sene başında yüzde 2.6 olan bu oran, son dört yılın en düşük seviyesi olarak kayıtlara geçti.
Resmi verilerin yanı sıra EVA Gayrimenkul Değerleme’nin yayınladığı bir araştırma da yabancıların Türkiye’deki gayrimenkul yatırımlarındaki belirgin düşüşü gözler önüne serdi. Araştırmaya göre, yabancı yatırımları 2024’ün ilk 9 ayında, işlem sayısında yüzde 37, metrekare bazında yüzde 65 azaldı.

EN ÇOK RUSLAR VAZGEÇTİ

Son iki yılda yabancı yatırımcıların Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul yatırımlarını ilk 10 ülke bazında ve en fazla tercih edilen ilk 10 ili temel alarak masaya yatıran araştırmaya göre:

* 2024’ün 9 ayı itibarıyla ülke genelinde yabancılara yapılan toplam gayrimenkul satış adedinde Rusya Federasyonu, geçen seneki gibi ilk sırayı aldı. Rusya’yı İran, Ukrayna, Almanya, Irak, Kazakistan, Azerbaycan, Suudi Arabistan, Çin, ve ABD’nin takip ettiği ifade edildi.

* Konut piyasasında yabancı alımında, 2022’den 2023’e 9 aylık dönemler kıyaslandığında işlem bazlı yüzde 42 civarında küçülme yaşandığı hesaplandı.

* Ancak tercih eden ilk 10 ülke incelendiğinde ise Rusların Türkiye’den en fazla vazgeçen ülke olduğu belirtildi. Ruslarında satın alımlarında 2024 işlemlerinin, 2023’e göre yüzde 60 azaldığına vurgu yapıldı.

* En az vazgeçenin ise ortalamanın altında kalarak alımı yüzde 10 düşen Azerbaycanlılar olduğu; bunu yüzde 22 ile Ukraynalılar ve yüzde 31 ile de Almanların takip ettiği kaydedildi.

Raporda bu konuda “Bu açıdan bakıldığında, savaşın Ruslardaki etkisinin azaldığını ve alım yapmadıklarını veya hâlâ yurtdışında alım yapıyorlarsa da Türkiye’yi tercih etmediklerini söyleyebiliriz” değerlendirmesi yer aldı.

YÜZÖLÇÜMÜ BAZINDA ALMANLAR İLK SIRADA

* Tapu Yabancı İşler Daire Başkanlığı verilerine göre; 2023 yılı 9 aylık dönem sonunda 3 milyon 513 bin 288 metrekare olan yabancıların gayrimenkul edinimleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 65 oranında azalarak 1 milyon 224 bin 656 metrekareye düştü.

* TÜİK verilerinden de faydalanılan araştırmada, Türkiye genelinde bu yılın 9 aylık döneminde, yabancılara toplam 17 bin 90 adet konut satıldığı belirtildi. Adet bazlı bu satışların 2023’ün aynı dönemiyle kıyaslandığında yüzde 39’luk düşüşe işaret ettiğine dikkat çekildi.

* 2024’ün 9 aylık dönemi itibarıyla yabancıların gayrimenkul yatırımları incelediğinde, yüzölçümü bazında ilk sırada Almanya’nın yer aldığı belirtildi. Bu ülkeyi Suudi Arabistan, ABD, Irak, Rusya ve Azerbaycan’ın izlediği vurgulandı.

ARAPLARIN AĞIRLIĞI AZALDI

Yabancı gayrimenkul yatırımlarında önemli bir ağırlığa sahip olan Körfez ülkelerinin, 2023’ün 9 ayında 873 bin 283 metrekare büyüklüğündeki alımları, 2024’ün aynı döneminde yüzde 65 azalarak 274 bin 302 metrekareye geriledi.

Ayrıca, toplam yabancı yatırımlarının içinde Körfez ülkelerinin payı, 2023’ün 9 ayında yüzde 25 iken 2024’ün aynı döneminde yüzde 21’e indi.

EN ÇOK ALIM ESENYURT’TA
İSTANBUL’A İRANLI YATIRIMCI RAĞBETİ

EVA Gayrimenkul Değerleme’nin araştırmasında, yılın ilk 9 ayında yabancıya yapılan konut satışında öne çıkan iller de belli oldu.
Buna göre, yüzölçümü bazında 2024’ün ilk 9 ayı itibarıyla yabancıların gayrimenkul yatırımlarında en çok tercih ettiği il İstanbul oldu. Bu ili sırasıyla Mersin, Antalya, Bursa, Yalova, Muğla, Kocaeli, Aydın, Ankara ve İzmir izledi.

Ayrıca, 2024’ün ilk yarısı itibarıyla ise, yabancıların toplam adet bazında İstanbul genelindeki tüm gayrimenkul yatırımlarında, ilk sırada İran yer aldı. Toplam adet bazında İran’ı Rusya, Çin, Irak, Azerbaycan, Filistin, Suudi Arabistan, Afganistan, Mısır ve Amerika Birleşik Devletleri takip etti.

Öte yandan, İstanbul’daki alımlarında en çok tercih edilen ilçeler sırasıyla Esenyurt, Beylikdüzü, Başakşehir, Küçükçekmece, Bağcılar, Büyükçekmece, Avcılar, Kağıthane, Şişli oldu.