.jpg)
MİNT Çağlayan Türkiye’de EDGE’e Başvuran İlk Konut Projesi Oldu
Sonraki Haber ›
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan 'faiz' açıklaması
Uzmanlar enflasyon rakamları için ne dedi?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Eylül ayında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 0,65 artış gösterdi. Ekonomistler, eylül ayında yüzde 0,65 artmasını bekliyordu. Yıllık enflasyon ise yüzde 11,20 seviyesine çıktı. Çekirdek enflasyon ise 13.5 yılın zirvesine yükseldi. Uzmanlar enflasyon rakamlarını değerlendirdi.
"ÇEKİRDEK ENFLASYON RİSK İÇERİYOR"
KapitalFX Araştırma Müdür Yardımcısı Enver Erkan şöyle değerlendirdi: Türkiye’de Eylül ayında tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 0,63 olan piyasa beklentisine paralel bir şekilde yüzde 0,65 oranında artış gösterdi. Böylece yıllık enflasyon da beklenti olan yüzde 10,10’un üzerinde yüzde 11,20 seviyesinde gerçekleşti. Çekirdek TÜFE, Eylül ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10,50 olan beklentilerin üzerinde yüzde 10,98 artış gösterdi. ÜFE ise Eylül’de yüzde 1 artış beklenirken yüzde 0,24 arttı ve yıllık artış oranı da yüzde 16,60 olan piyasa beklentisinin altında yüzde 16,34 oldu.
Genel enflasyon için yüzde 0,50, çekirdek enflasyon için de yüzde 0,40 aylık artış öngörmekteydik. Gerçekleşen enflasyonun tahminlerimizin bir kademe üzerinde olduğunu, çekirdek enflasyonda ise yukarı yönlü sapma meydana geldiğini görüyoruz. Özelikle gıda ve enerji gibi volatil ürünlerin dışarıda bırakıldığı çekirdek enflasyondaki yükselişin ana etkenleri Eylül ayında giyim ve ayakkabı ile eğitim kalemleri olmuş gibi görünüyor. Sezon etkisinin üzerinde bir artış gösteren giyim ve ayakkabıda fiyatlar Eylül ayında yüzde 0,80 oranında artarken, eğitimde fiyatlar ise okulların açılmasının etkisiyle Eylül ayında yüzde 2,08’lik artış gösterdi. Çekirdek enflasyon yüzde 10,98 ile son 13 yılın en yüksek seviyelerinde. Her ne kadar USDTRY bu yılın önemli kısmında gerilemiş olsa da, EURTRY paritesindeki yükseliş nedeniyle TRY’nin sepet bazında değer kaybetmiş olması itibariyle çekirdek enflasyondaki gerileme eğilimi sınırlı kalmış ve yerini yükselme eğilimine bırakmıştır. Özellikle EUR ile fiyatlandırılan ithal ürünlerdeki fiyat artışları bu durumu tetiklemektedir. Piyasadaki efektif fonlama maliyeti yüzde 12, nominal faiz yüzde 12,25 iken bu görüntü zaten para politikasının normalleşmesinin önünde engel teşkil edecek, yerine göre para politikasının daha sıkılaştırılması gerekliliğini ortaya koyacaktır.
Manşet enflasyonda, sadece gıda ve alkolsüz içecekler kaleminin aylık bazda yüzde 0,23 oranında gerilediği, diğer tüm kalemlerde ise fiyat artışları olduğu görülmektedir. Aynı zamanda yüzde 0,65’lik manşet enflasyon artışı geçen yılın Eylül ayının oldukça üzerinde bir artış yakalanmıştır, bu da manşet enflasyonun yüksek çıkmasında etkilidir. Önümüzdeki iki ayda, geçmiş yılların ortalama değerlerine yakın aylık enflasyon artışları bekliyoruz, bu yüzden enflasyondaki geri çekilme sınırlı kalacaktır. Ancak Aralık ayında olumlu baz etkisinin desteğiyle enflasyonda anlamlı bir düşüş gerçekleşecektir. OVP’de öngörülen yüzde 9,5, biz bu oranın biraz üzerinde bir yıl sonu enflasyonu gerçekleşebileceğini düşünüyoruz. Önümüzdeki yıllara ilişki enflasyon hedeflemelerinin gerçekleştirilebilmesi için ise gıda fiyatlarına ilişkin yapısal önlemlerin kritik bir rol oynayacağını söyleyebiliriz.
Bu süreç içinde enflasyon beklentilerini ve trendlerini takip etmekte olan TCMB’nin sıkı duruşunu yıl boyunca korumasını bekleriz. Çekirdek enflasyondan görülebileceği üzre, enflasyon tarafındaki yukarı yönlü riskler devam etmektedir, o yüzden manşet enflasyondaki bir aylık gerilemeler fazla anlam ifade etmeyecektir. Enflasyonun yüksek kalmaya devam etmesi, faizlerin de yüksek kalmaya devam etmesi demek olacaktır. 2018 yılında enflasyon yine yüksek kalmakla beraber, tek hanelerde kalacaktır ve TCMB eğer 1Q18’de bir gevşeme yapacaksa, bunu oldukça sınırlı ve dikkatli bir şekilde, dezenenflasyon sürecine zarar vermeyecek şekilde yapmalıdır. Emsal ülkelerdeki reel faiz seviyelerine bakacak olursak, Türkiye’nin fiyat istikrarı açısından daha fazla reel faize ihtiyacı olabileceği göz önüne alınarak para politikası da ona göre şekillendirilmelidir. Uzun dönem için ise gıda fiyatlarının kontrol altına alınması ve yükselen talep karşısında arzın devamlılığının sağlanması adına yapısal düzenleme içeren mali politika hamlelerinin yapılması elzemdir.
“DOLARDAKİ YÜKSELİŞ ENFLASYONU OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR”
Özyeğin Üniversitesi İşletme Fakültesi Prof. Dr. Ümit Özlale, “En sakin geçmesi beklenen ağustos ayında, kurda aşağı doğru hareketlenme olmasına rağmen yüksek bir enflasyonla karşılaşmamız eylül ayı rakamlarını daha da önemli hale getiriyordu. Açıklanan rakamlar 2004 yılından beri en yüksek çeyreklik enflasyona işaret ediyor. Bu artışın gerileyen gıda fiyatlarına rağmen gerçekleşmesi de dikkat çekici” şeklinde belirtti.
Özlale şöyle devam etti: TÜFE’nin içinden türetilen “çekirdek enflasyon” rakamlarının enflasyonun uzun dönemli görünümünü ne kadar iyi yansıttığı tartışmalarını bir kenara bırakırsak son açıklanan rakamlar çekirdek enflasyonda, dolayısıyla da fiyatlama davranışlarında bozulmanın devam ettiğini gösteriyor. 2004 yılından beri en yüksek çekirdek enflasyon rakamıyla karşılaştık. Üretim maliyetlerini yansıtan ÜFE enflasyonunun yüzde 16 bandında seyretmeye devam etmesi talep koşullarının daha da düzelmesi durumunda üreticinin kur kaynaklı bu maliyet artışlarını tüketici fiyatlarına yansıtacağı anlamını taşıyor. Üstelik kurlarda son haftalarda gördüğümüz yukarı doğru hareketlenme de hayra alamet değil: TL’nin döviz kuru sepetine karşı yüzde 10’luk değer kaybının tek başına yıl sonu enflasyonunu 1,5 puanın üzerinde arttırdığı bir ortamda kurda yukarı doğru bir ralli aralık ayı ile beraber baz etkisiyle aşağı inmesi beklenen enflasyon rakamlarını olumsuz etkileyebilir.
Bütün bu verilerin para politikası yansıması ise “politik” faiz baskısını her daim hisseden TCMB’nin işinin oldukça zorlaşması. Bu açıklanan rakamlar ve enflasyonda artış eğiliminin aralık ayına kadar devam edeceğinin beklenmesi bu sene için “normal şartlarda” faiz indirimini imkansız hale getirdi. Bu rakamlar aynı zamanda 2018 başı için de TCMB’nin faizleri indirmek için yeterli politika alanı olmayabileceğini de gösteriyor.
Etiketler
- BIST
- DOLAR
- EURO
- ALTIN
