Turizmde devrim yaratacak yasalar geliyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 15, 2001 00:00
Turizmin yeniden yapılandırılmasını sağlamaya yönelik altı ayrı yasa taslağı hazırlandı. Turizm hizmet, meslek ve bölge birlikleri kurulacak...
Turizm, son 15 yıllık dönemde ulusal ekonominin en hızlı büyülen sektörlerinden biri oldu. Bugün ulaşılan noktada, turizmden elde edilen gelir ihracattan sağlanan gelirin üçte birini aşmış durumda. 2000 yılı itibariyle Türkiye`ye gelen turist sayısı 10.5 milyona yaklaşırken, turizmden elde edilen gelirin de 8 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Böylece sektör, ekonomik krizin ve dış dünyadaki bazı gelişmelerin etkisiyle 1999`da ortaya çıkan kayıplarını da bir ölçüde telafi etmiş oluyor. Ancak bugün gelinen noktada, Türkiye`nin taşıdığı potansiyel dikkate alındığında, sektörün henüz istenilen düzeyde olmadığı ifade ediliyor. Buradan hareketle Turizm Bakanlığı, Türk turizminin sahip olduğu potansiyelin uluslararası rekabette avantaja dönüştürülmesi ve ülke kalkınmasına katkısının artırılması için yeniden yapılandırılması gerektiği görüşünü savunuyor. Bu görüşten hareketle, Bakanlık bünyesinde son bir yıldır sürdürülen çalışmaların nihayet tamamlandığı ve altı yasa taslağının hazırlandığı belirtiliyor. Sektör temsilcileriyle birlikte yapılan toplantılarda oluşan görüşlerden de yararlanılarak hazırlanan taslakların yasalaşmasıyla, sektörün yeniden yapılandırılmasının zemininin hazırlanmış olacağı dile getiriliyor.
Söz konusu yasal düzenlemeler Turizmi Teşvik Kanunu, Seyahat Acenteleri Kanunu, Turizm Hizmet Birlikleri Kanunu, Turizm Meslek Birlikleri Kanunu, Turizm Bölge Birlikleri Kanunu ve Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu şeklinde sıralanıyor.
Turizm sektöründe yeniden yapılanma ihtiyacının gerekçeleri ise şöyle özetleniyor:
Turizm arzının tek elden planlanması, sektörün iktisadi kaynaklarının kendi amacı doğrultusunda etkin kullanımının sağlanması, turizm destinasyonlarının yeterli altyapıya kavuşturulması, sektördeki mesleki örgütlenmenin hukuki statüye kavuşturulması, turizm sektöründe sorunların yerel düzeyde tespit ve çözümü, Turizm Bakanlığı`nın küçük ama etkin hale getirilmesi, turistin birey olarak haklarının korunması, Türk turizminde AB ve dünya standartlarına ulaşılması.
TURİZMİ TEŞVİK KANUNU:
Sektörü yeniden yapılandırmaya yönelik yasalardan ilki Turizmi Teşvik Kanunu. Mevcut yasada değişiklik öngören bu düzenlemeyle, turizm bölge, alan ve merkezlerinde planlama ve tahsis yetkisi yeniden tanımlanıyor. Mevcut durumda turizm arazisi kullanım kararları konusunda çok başlılık ve eşgüdüm eksikliği bulunduğu, aynı şekilde turizm alan ve merkezleri dışında arazi tahsis yetkilerinde de dağınıklık olduğu ifade ediliyor. Yeni yasayla bu sorunların giderilmesinin yanı sıra bürokratik işlemlerin azaltılacağı, sektörün iktisadi kaynaklarının kendi amacı doğrultusunda etkin kullanılmasının sağlanacağı vurgulanıyor. Deniz turizmine yönelik yeni teşvikler de sağlanacağı ifade edilirken, bu arada turizm sektöründeki cezaların güncelleştirileceği kaydediliyor.
SEYAHAT ACENTELERİ KANUNU:
Mevcut yapıda, acente grupları arasında faaliyet alanı karışıklığı bulunduğu, teminatların yetersiz kaldığı, döviz getirme zorunluluğuna gerek kalmadığı ve teşviklerin anlamını yitirdiği savunuluyor. Ayrıca, tur operatörlüğünün mevcut yasalarda bulunmadığı, rent-a car konusunda boşluk bulunduğu, tüketicinin korunmasına yönelik de yeterli düzenleme olmadığı vurgulanıyor. Yeni düzenlemeyle tüketici haklarının korunması, seyahat acentelerinin nitelikli hale getirilmesi, tur operatörleri yaratılması, rent-a car işletmelerinin kapsama alınması gibi bir dizi yenilik getirileceği belirtiliyor.
TURİZM HİZMET BİRLİKLERİ KANUNU:
Turizm destinasyonlarında, destinasyon yönetimi ve kalitesini sağlamak için kamusal nitelikli turizm hizmet birlikleri oluşturulması öngörülüyor. Verilen bilgiye göre, söz konusu birlikler turizm tesisleri ve yerel yönetimlerin ortak katılımıyla oluşturulacak. Böylece, kanalizasyon, atık su, çöp, yol vb. altyapı yatırımları ve hizmetlerinin yerinden yönetimi ve yürütülmesi sağlanacak. Kaynaklar ise bu altyapı yatırım ve hizmetlerinden yararlananlardan tahsil edilecek gelirlerle oluşturulacak.
Kanun taslağında hizmet birliği, Fiziksel sınırları Bakanlıkça belirlenmiş alan içinde yerel yönetimler ve turizm tesislerinin turizm amaçlı hizmetlerini (teknik, sosyal, kültürel, fiziksel) yapan kamu tüzel kişiliğine sahip birlik şeklinde tanımlanıyor. Kanalizasyon şebekesi, atık su arıtma tesisi, katı atık imha ve düzenli depolama tesisleri, çevre düzenlemesi, yol yapımı, içme suyu izale hatları ve depolama tesisleri, yangından korunma tesisleri ile tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerinin bu birlikler tarafından yürütülmesi öngörülüyor.
MESLEK VE BÖLGE BİRLİK KANUNLARI :
Hizmet birliklerine ek olarak, yeni çıkarılacak iki ayrı yasayla meslek ve bölge birliklerinin kurulmasına olanak tanınacak. Yeni düzenlemeyle sektördeki mesleki örgütlenmeler hukuki statüye kavuşturulacak. Sektörün tüm aktörleri bu oluşumlarda yer alacak ve dağınık yapılanmadan kaynaklanan sektörel koordinasyon eksikliği giderilecek. Sektör ile mülki-mahalli idareler arası işbirliği, yanı sıra yerinden yönetim ve denetim sağlanacak. Sektörün tanıtım ve pazarlaması için kaynak oluşturulabilecek, bilgi paylaşımı, değerlendirme ve aktarım eksiklikleri giderilmiş olacak.
TEŞKİLAT KANUNU:
Çıkarılacak Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu ile, halen kanun hükmünde kararnameyle yönetilen bakanlık, kendi yasasına kavuşacak. Yasayla, bakanlık teşkilatının küçültülerek, etkin ve verimli hizmet verecek bir yapıya kavuşturulacağı savunuluyor. Yasayla getirilen düzenlemeler şöyle özetleniyor:
Mahalli idarelere, kamu kurumu niteliğindeki mesleki örgütlere ve taşra teşkilatına yetki ve görev devri; sözleşmeli personel ve turizm uzmanı istihdamı; taşra teşkilatının bölge düzeyinde örgütlenmesi ve yetkilerinin artırılması, nitelikli personel ve teknik donanımla desteklenmesi; belli görevlere atamalarda, hizmet süresi, yabancı dil ve unvan gibi kıstasların getirilmesi; reklam, tanıtma gibi özellik gösteren işlerin genel harcama prosedürü kapsamı dışında tutulması.
NEDEN YENİDEN YAPILANMA?
- TÜRK turizminde AB ve dünya standartlarına ulaşmak,
- TURİZM arzının tek elden planlanması,
- SEKTÖRÜN iktisadi kaynaklarının kendi amacı doğrultusunda etkin kullanımını sağlamak,
- TURİZM destinasyonlarının yeterli altyapıya kavuşturulması,
- SEKTÖRDEKİ mesleki örgütlenmenin hukuki statüye kavuşturulması,
- TURİZM sektöründe sorunların yerel düzeyde tespit ve çözümü,
- TURİZM Bakanlığı`nın küçük ama etkin hale getirilmesi,
- TURİSTİN birey olarak haklarının korunması.
YENİDEN YAPILANMA İLKELERİ:
- Yönetişim,
- Toplam kalite,
- Küreselleşme,
- Piyasa ekonomisi,
- Verimlilik ve etkinlik,
- Sürdürülebilir kalkınma,
- Şeffaflık ve katılımcılık,
- Destinasyon yönetimi,
- Yerinden yönetim ve yerelleşme.
YENİDEN YAPILANMAYI SAĞLAYACAK KANUN TASARILARI:
- Turizmi Teşvik Kanunu (Değişiklik yapılıyor)
- Seyahat Acenteleri Kanunu (Değişiklik yapılıyor)
- Turizm Hizmet Birlikleri Kanunu (Yeni)
- Turizm Meslek Birlikleri Kanunu (Yeni)
- Turizm Bölge Birlikleri Kanunu (Yeni)
- Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu (Değişiklik yapılıyor)
Turizm, son 15 yıllık dönemde ulusal ekonominin en hızlı büyülen sektörlerinden biri oldu. Bugün ulaşılan noktada, turizmden elde edilen gelir ihracattan sağlanan gelirin üçte birini aşmış durumda. 2000 yılı itibariyle Türkiye`ye gelen turist sayısı 10.5 milyona yaklaşırken, turizmden elde edilen gelirin de 8 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Böylece sektör, ekonomik krizin ve dış dünyadaki bazı gelişmelerin etkisiyle 1999`da ortaya çıkan kayıplarını da bir ölçüde telafi etmiş oluyor. Ancak bugün gelinen noktada, Türkiye`nin taşıdığı potansiyel dikkate alındığında, sektörün henüz istenilen düzeyde olmadığı ifade ediliyor. Buradan hareketle Turizm Bakanlığı, Türk turizminin sahip olduğu potansiyelin uluslararası rekabette avantaja dönüştürülmesi ve ülke kalkınmasına katkısının artırılması için yeniden yapılandırılması gerektiği görüşünü savunuyor. Bu görüşten hareketle, Bakanlık bünyesinde son bir yıldır sürdürülen çalışmaların nihayet tamamlandığı ve altı yasa taslağının hazırlandığı belirtiliyor. Sektör temsilcileriyle birlikte yapılan toplantılarda oluşan görüşlerden de yararlanılarak hazırlanan taslakların yasalaşmasıyla, sektörün yeniden yapılandırılmasının zemininin hazırlanmış olacağı dile getiriliyor.
Söz konusu yasal düzenlemeler Turizmi Teşvik Kanunu, Seyahat Acenteleri Kanunu, Turizm Hizmet Birlikleri Kanunu, Turizm Meslek Birlikleri Kanunu, Turizm Bölge Birlikleri Kanunu ve Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu şeklinde sıralanıyor.
Turizm sektöründe yeniden yapılanma ihtiyacının gerekçeleri ise şöyle özetleniyor:
Turizm arzının tek elden planlanması, sektörün iktisadi kaynaklarının kendi amacı doğrultusunda etkin kullanımının sağlanması, turizm destinasyonlarının yeterli altyapıya kavuşturulması, sektördeki mesleki örgütlenmenin hukuki statüye kavuşturulması, turizm sektöründe sorunların yerel düzeyde tespit ve çözümü, Turizm Bakanlığı`nın küçük ama etkin hale getirilmesi, turistin birey olarak haklarının korunması, Türk turizminde AB ve dünya standartlarına ulaşılması.
TURİZMİ TEŞVİK KANUNU:
Sektörü yeniden yapılandırmaya yönelik yasalardan ilki Turizmi Teşvik Kanunu. Mevcut yasada değişiklik öngören bu düzenlemeyle, turizm bölge, alan ve merkezlerinde planlama ve tahsis yetkisi yeniden tanımlanıyor. Mevcut durumda turizm arazisi kullanım kararları konusunda çok başlılık ve eşgüdüm eksikliği bulunduğu, aynı şekilde turizm alan ve merkezleri dışında arazi tahsis yetkilerinde de dağınıklık olduğu ifade ediliyor. Yeni yasayla bu sorunların giderilmesinin yanı sıra bürokratik işlemlerin azaltılacağı, sektörün iktisadi kaynaklarının kendi amacı doğrultusunda etkin kullanılmasının sağlanacağı vurgulanıyor. Deniz turizmine yönelik yeni teşvikler de sağlanacağı ifade edilirken, bu arada turizm sektöründeki cezaların güncelleştirileceği kaydediliyor.
SEYAHAT ACENTELERİ KANUNU:
Mevcut yapıda, acente grupları arasında faaliyet alanı karışıklığı bulunduğu, teminatların yetersiz kaldığı, döviz getirme zorunluluğuna gerek kalmadığı ve teşviklerin anlamını yitirdiği savunuluyor. Ayrıca, tur operatörlüğünün mevcut yasalarda bulunmadığı, rent-a car konusunda boşluk bulunduğu, tüketicinin korunmasına yönelik de yeterli düzenleme olmadığı vurgulanıyor. Yeni düzenlemeyle tüketici haklarının korunması, seyahat acentelerinin nitelikli hale getirilmesi, tur operatörleri yaratılması, rent-a car işletmelerinin kapsama alınması gibi bir dizi yenilik getirileceği belirtiliyor.
TURİZM HİZMET BİRLİKLERİ KANUNU:
Turizm destinasyonlarında, destinasyon yönetimi ve kalitesini sağlamak için kamusal nitelikli turizm hizmet birlikleri oluşturulması öngörülüyor. Verilen bilgiye göre, söz konusu birlikler turizm tesisleri ve yerel yönetimlerin ortak katılımıyla oluşturulacak. Böylece, kanalizasyon, atık su, çöp, yol vb. altyapı yatırımları ve hizmetlerinin yerinden yönetimi ve yürütülmesi sağlanacak. Kaynaklar ise bu altyapı yatırım ve hizmetlerinden yararlananlardan tahsil edilecek gelirlerle oluşturulacak.
Kanun taslağında hizmet birliği, Fiziksel sınırları Bakanlıkça belirlenmiş alan içinde yerel yönetimler ve turizm tesislerinin turizm amaçlı hizmetlerini (teknik, sosyal, kültürel, fiziksel) yapan kamu tüzel kişiliğine sahip birlik şeklinde tanımlanıyor. Kanalizasyon şebekesi, atık su arıtma tesisi, katı atık imha ve düzenli depolama tesisleri, çevre düzenlemesi, yol yapımı, içme suyu izale hatları ve depolama tesisleri, yangından korunma tesisleri ile tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetlerinin bu birlikler tarafından yürütülmesi öngörülüyor.
MESLEK VE BÖLGE BİRLİK KANUNLARI :
Hizmet birliklerine ek olarak, yeni çıkarılacak iki ayrı yasayla meslek ve bölge birliklerinin kurulmasına olanak tanınacak. Yeni düzenlemeyle sektördeki mesleki örgütlenmeler hukuki statüye kavuşturulacak. Sektörün tüm aktörleri bu oluşumlarda yer alacak ve dağınık yapılanmadan kaynaklanan sektörel koordinasyon eksikliği giderilecek. Sektör ile mülki-mahalli idareler arası işbirliği, yanı sıra yerinden yönetim ve denetim sağlanacak. Sektörün tanıtım ve pazarlaması için kaynak oluşturulabilecek, bilgi paylaşımı, değerlendirme ve aktarım eksiklikleri giderilmiş olacak.
TEŞKİLAT KANUNU:
Çıkarılacak Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu ile, halen kanun hükmünde kararnameyle yönetilen bakanlık, kendi yasasına kavuşacak. Yasayla, bakanlık teşkilatının küçültülerek, etkin ve verimli hizmet verecek bir yapıya kavuşturulacağı savunuluyor. Yasayla getirilen düzenlemeler şöyle özetleniyor:
Mahalli idarelere, kamu kurumu niteliğindeki mesleki örgütlere ve taşra teşkilatına yetki ve görev devri; sözleşmeli personel ve turizm uzmanı istihdamı; taşra teşkilatının bölge düzeyinde örgütlenmesi ve yetkilerinin artırılması, nitelikli personel ve teknik donanımla desteklenmesi; belli görevlere atamalarda, hizmet süresi, yabancı dil ve unvan gibi kıstasların getirilmesi; reklam, tanıtma gibi özellik gösteren işlerin genel harcama prosedürü kapsamı dışında tutulması.
NEDEN YENİDEN YAPILANMA?
- TÜRK turizminde AB ve dünya standartlarına ulaşmak,
- TURİZM arzının tek elden planlanması,
- SEKTÖRÜN iktisadi kaynaklarının kendi amacı doğrultusunda etkin kullanımını sağlamak,
- TURİZM destinasyonlarının yeterli altyapıya kavuşturulması,
- SEKTÖRDEKİ mesleki örgütlenmenin hukuki statüye kavuşturulması,
- TURİZM sektöründe sorunların yerel düzeyde tespit ve çözümü,
- TURİZM Bakanlığı`nın küçük ama etkin hale getirilmesi,
- TURİSTİN birey olarak haklarının korunması.
YENİDEN YAPILANMA İLKELERİ:
- Yönetişim,
- Toplam kalite,
- Küreselleşme,
- Piyasa ekonomisi,
- Verimlilik ve etkinlik,
- Sürdürülebilir kalkınma,
- Şeffaflık ve katılımcılık,
- Destinasyon yönetimi,
- Yerinden yönetim ve yerelleşme.
YENİDEN YAPILANMAYI SAĞLAYACAK KANUN TASARILARI:
- Turizmi Teşvik Kanunu (Değişiklik yapılıyor)
- Seyahat Acenteleri Kanunu (Değişiklik yapılıyor)
- Turizm Hizmet Birlikleri Kanunu (Yeni)
- Turizm Meslek Birlikleri Kanunu (Yeni)
- Turizm Bölge Birlikleri Kanunu (Yeni)
- Turizm Bakanlığı Teşkilat Kanunu (Değişiklik yapılıyor)