Trafikte ‘Xenon far’ terörü
Güncelleme Tarihi:
Trafikte sürücüyü ‘kör eden’ LED farlarla ilgili, sosyal medyada her gün yeni bir şikâyet başlığı açılıyor. Denetimlere rağmen halk arasında ‘LED Xenon’ olarak adlandırılan bu farların kullanıcısı arttı. Çoğu Çin’den gelen ve 800-900 TL’ye alınıp takılan farlar ‘muayene’den de kurtuluyor. Uzmanlar ise sertifikasız bu ürünlerin sağlığı tehdit ettiğini belirterek kullanıcıları uyarıyor.
Son yıllarda trafikte tam bir LED far terörü yaşanıyor. Sürücülerin gözlerini karşı şeritten gelen direkt veya arkadan yanaşan araçlardan aynadan yansıyarak şiddetli LED ışıklar rahatsız ediyor. Bazen bu LED ışıkların şiddeti o kadar fazla oluyor ki maruz kalan sürüyücü neredeyse kör ediyor. Mağdur olan sürücüler neredeyse her gün sosyal medyada yeni bir başlık açarak konuyla ilgili şikâyetlerini bildiriyor. Ancak, maalesef denetimler yetersiz kaldığı için halk arasında “LED Xenon” olarak adlandırılan bu farların kullanımı katlanarak artıyor. Çoğunluğu Çin’den ithal olan bu farların herhangi bir sertifikasyonu yok. “Şimşek etkili” diye pazarlanan bu farkları internetten 800-900 TL’lere alıp taktırmak mümkün.
SERTİFİKASYONU DA YOK
Konuyu hem otomotiv sektörü yetkililerine hem de sağlık uzmanlarına sorduk. Bu lambalarının tam adının ‘değiştirilebilir LED lamba’ olduğunu belirten Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS Derneği) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete, beyaz ışık yayan bu lambaların büyük kısmının Uzak Doğu ve bilhassa Çin’den temin edildiğini vurguladı. Herhangi bir sertifikasyonun ise bulunmadığını belirtti. Özçete, “Bu lambalar olması gereken elektriksel değerlerin üzerinde olup optik verilere sahip değil. Bu nedenle hem elektriksel tehlikeye sebep oluyorlar hem de yol güvenliğini tehdit ediyorlar” dedi.
‘MUAEYENEDE İŞLEM YAPILMIYOR’
Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre kamuya açık yollarda kullanılacak araçlardaki tüm parçaların E sertifikası bulunması gerekiyor” diyen Özçete, “Ancak değiştirilebilen LED lambalar için dünyada bir standart geliştirilmedi. ECE standardı yok. Bu nedenle E sertifikası alınamıyor. Dünya’daki en büyük iki lamba üreticisi, artan LED talebi üzerine Avrupa’da bu ürünlerin kullanılabilmesi için Halojen lambaların ECE normu göz önünde bulundurularak TÜV ile araç bazlı onay mekanizması geliştirdi. İlgili lambalar araçlarda fiziksel, elektriksel ve optik uygunluk aldıktan sonra kullanılabiliyor Türkiye’de trafik muayenesinde ve polis çevirmelerinde bu ürünlerle ilgili ne yazık ki bir işlem yapılmıyor” ifadelerini kullandı.
‘İTHALATI YASAKLANMALI’
Özçete, sözlerini şöyle sürdürdü: “Piyasada bulunan ürünler standart lambalara göre daha yüksek güç çektikleri ve standart dışı yüksek ışık verdikleri için hem mal hem de can güvenliği sorunu yaratıyor. Bu nedenle uluslararası uygunluk onayı bulunmayan tüm ürünlerin Türkiye’ye ithalatı ve satışı yasaklanmalıdır. Bu ürünlerin satışı ECE normu oluşana kadar, uluslararası akredite bir kurumdan araç bazlı olarak uygunluk alan markalarca yapılmalı ve yol güvenliği sağlanmalıdır.”
GÖZ SAĞLIĞINI BOZUYOR
Sağlıkçılar ise değiştirilebilir LED lambaların hem sürücülerin yolla teması kesmesi hem de uzun süreli maruz kalma durumunda göz sağlığının bozulması nedeniyle riskli olduğunu vurguladı. Medipol Sağlık Grubu’nda Göz Hastalıkları Uzmanı olan Doç. Dr. Sevil Karaman, konuyla ilgili sorularımızı yanıtladı. Karaman, “Değiştirilebilir LED lambalar kullananların yol görüşünü artırsa da özellikle karşıdan gelen sürücüler için rahatsızlık veren, kamaşmaya ve görme yeteneğinde azalmaya neden olan bir etkiye sahip. Çünkü, bu farlar geleneksel farlardan iki-üç kat fazla ışık yayar. Bu yüksek parlaklık, gözlerde ‘rahatsızlık kamaşması’ ve ‘görmeyi azaltan kamaşma’ gibi etkiler yaratabilir. Rahatsızlık veren göz kamaşması, sürücünün gözlerini kısmasına ve göz temasını kesmesine yol açarken, görme yeteneğinde azalmaya neden olan kamaşma yolda tehlikeleri tespit etmeyi zorlaştırabilir. Özellikle yaşlı sürücülerde ve uzun süreli maruziyet durumlarında göz sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabilirler” uyarılarında bulundu.
‘POLİSLER ARACI BAĞLAYABİLİR’
Almanya, Avusturya, Fransa gibi pek çok Avrupa ülkesinde değiştirilebilir LED lambaların kullanımının yasak olduğunu belirten OSS Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete, “TÜV tarafından uygunluk verilen ürünler sadece onaylı araçlarda kullanılabiliyor. Onaysız ampül kullananan sürücülerin Avrupa’da araçları bağlanıyor ve ehliyetlerine belirli süre el konuluyor. Türkiye’de yönetmelikle belirtilen sertifikasyon bulunmadığı için trafik polisleri tarafından araçların bağlanması mümkün. Ancak pratikte uygulanamıyor” dedi.