Tarife savaşları başladı

ABD Başkanı Donald Trump, aylardır uygulamakla tehdit ettiği ilave gümrük vergilerine yönelik yeni bir adım attı. ABD yönetimi, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin’den yapılan ithalata yüzde 10 oranında ek gümrük vergisi getirildiğini duyurdu. Kanada’dan ithal edilen enerji kaynaklarına ise yüzde 10’luk daha düşük bir tarife uygulanacağı kaydedildi. Açıklamada, ticaretin Kanada’nın Gayrisafi Yurt İçi Hasılasının (GSYH) yüzde 67’sini, Meksika’nın yüzde 73’ünü ve Çin’in yüzde 37’sini oluşturduğu; ABD’de ise bu oranın yalnızca yüzde 24 olduğu vurgulandı. Tarifelerin ulusal çıkarları korumak için güçlü bir araç olduğuna dikkat çekilen açıklamada, ‘Başkan Trump’ın elindeki araçları kullanarak Amerikan halkının güvenliğini ve ulusal güvenliği ön planda tutan kararlı adımlar attığı’ ifade edildi. ABD’nin yeni gümrük vergilerine söz konusu ülkelerden de yanıt gecikmedi. Kanada da ABD ile tarife savaşını başlattı. Çin, gümrük vergilerindeki artışı Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) şikâyet edeceğini duyururken; Meksika’dan da ABD’ye tarife misillemesi talimatı geldi. Ticaret savaşlarında yeni bir dönem resmen başlamış oldu.

ABD: MİSİLLEME OLURSA ARTACAK

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamadan başlamak gerekirse... Açıklamada, yasa dışı yabancı akınının yol açtığı sorunlara değinilerek, bunun ücretleri düşürdüğü, konut arzını azalttığı ve kiraları yükselttiği, sosyal yardım sistemini tükettiği ve suçlara neden olduğu kaydedildi. Geçen mali yılda ülke sınırlarında 21 bin libreden fazla fentanil yakalandığına işaret edilen açıklamada, bu uyuşturucuların her yıl on binlerce Amerikalının ölümüne neden olduğu vurgulandı. Kararnamede, söz konusu ülkelerin misilleme yapmayı seçmesi halinde tarifelerin artırılabileceği aktarıldı. Tarifelerin 4 Şubat ABD yerel saatiyle gece yarısından sonra yürürlüğe gireceği kaydedildi.

Trump, bu kararın, düzensiz göçmenler ve fentanil dahil Amerikan vatandaşlarını ölümüne sebep olan uyuşturucuların büyük tehdit oluşturması nedeniyle Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası aracılığıyla uygulandığını aktardı.

KANADA’DAN MİSİLLEME

Kanada ise Trump’ın tarifelerine misilleme olarak ABD’den yaklaşık 107 milyar dolarlık ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulayacağını duyurdu. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, bu tarifelerin 30 milyar Kanada doları değerindeki mallar için salı gününden itibaren, 125 milyar Kanada doları değerindeki mallar için ise 21 gün içinde yürürlüğe gireceğini aktardı. ABD’nin uyguladığı tarifeler gibi Kanada’nın yanıtının da geniş çaplı olacağını ifade eden Trudeau, uygulamanın alkollü içki, meyve suyu, sebze, parfüm, giyim, ayakkabı, ev aletleri, mobilya, spor malzemeleri, kereste, plastik gibi ürünleri kapsayacağını kaydetti. Kanada için güçlü duracaklarını vurgulayan Trudeau, “Yanıtımızın bir parçası olarak, bazıları kritik mineraller, enerji tedariki ve diğer ortaklıklarla ilgili olmak üzere, tarife dışı çeşitli tedbirleri değerlendiriyoruz” dedi.

‘SİZİN İÇİN DE MALİYET ARTACAK’

Trudeau ayrıca, bu durumun Kanadalılara zarar vereceğine ancak Amerikan halkı için de gerçek sonuçlar doğuracağına dikkati çekerek Amerikalılara seslendi. Trudeau, “Kanada’ya yönelik gümrük vergileri işlerinizi riske atacak, potansiyel olarak Amerikan otomobil montaj fabrikalarını ve diğer üretim tesislerini kapatacak. Marketteki yiyecek, pompadaki benzin de dahil olmak üzere sizin için maliyetleri artıracak dedi.

MEKSİKA’DAN DA MİSİLLEME TALİMATI

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum da ABD yönetiminin Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25 ek gümrük vergisi getirme kararına ilişkin, “B planının uygulanması için talimat veriyorum” dedi. Sheinbaum, “Ekonomi Bakanı’na tarife ve diğer ekonomik önlemleri içeren B planının uygulanması için talimat veriyorum. Beyaz Saray’ın, Meksika hükümetini suç örgütleriyle ittifak halinde göstermek isteyen iftirasını ve topraklarımıza müdahale niyetini kesin bir dille reddediyoruz” dedi.

HANGİ SEKTÖRLER ETKİLENECEK

Kanada ve Meksika’da yaklaşık 5.3 milyon hafif araç üretiliyor ve bunların yaklaşık yüzde 70’i ABD pazarına gidiyor.

S&P Global Ratings’in analizine göre, ABD’nin tarifelerinden en çok etkilenecek sektörlerin Meksika’da otomotiv ve elektronik ekipmanlar, Kanada’da kağıt ürünleri, kauçuk, plastik sektörleri olması bekleniyor. Kanada ve Meksika’nın karşı tarifeler uygulaması halinde ABD’nin tarım ve otomotiv sektörlerinin en çok darbeyi alacağı öngörülüyor.

ÇİN ABD’Yİ DTÖ’YE ŞİKÂYET EDECEK 

ÇİN’in yanıtı ise Trump’ın ülkenin en büyük ticaret partnerlerinden Kanada ile Meksika’ya yüzde 25, Çin’e ise ek yüzde 10 gümrük vergisi getireceğini açıklamasının ardından geldi.

Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Çin’in bu konuda DTÖ’ye şikâyette bulunacağı ve meşru hakları ile çıkarlarını korumak için gereken tedbirleri alacağı belirtildi.

Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada da Pekin yönetiminin ABD’nin fentanili bahane ederek Çin’e ek gümrük vergisi getirmesine karşı çıktığı ve bu kararı kınadığı belirtildi. Çin’in gümrük tarifeleri konusundaki tutumunun net olduğu, tarife ve ticaret savaşlarını kazananın olmayacağı vurgulanan açıklamada, “ABD’nin tek taraflı tarife artışı DTÖ kurallarını ihlal etmektedir. Bu adım, ABD’nin kendi içindeki problemleri çözmeyeceği gibi iki taraf ve dünyaya da fayda sağlamayacaktır” denildi.

İHRACATLARININ % 80’İ ABD’YE

Uluslararası Ticaret Merkezi verilerine göre, Çin toplam ihracatının yüzde 14.8’ini ABD’ye gerçekleştirirken, ABD’nin Kanada’nın ihracatından aldığı pay yüzde 77.6 ve Meksika’nın ihracatından aldığı pay yüzde 79.6.

ENFLASYONU TIRMANDIRACAK

Tedarik zincirinde aksamalara ve maliyetlerde artışa yol açması beklenen tarifelerin, tüketicilere yüksek enflasyon olarak yansımasından endişe duyuluyor.