‘Suriye için telefonlarım susmuyor’
Güncelleme Tarihi:
Suriye’de siyasi ortam yeniden şekillenirken iş dünyası Mart 2025’te yapılacak seçimleri bekliyor. DEİK Türkiye Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi, “Telefonlarım susmuyor. Türk şirketler kadar Avrupa ve Uzak Doğu’dan şirketler de Suriye’de ne yapılabilir diye sürekli arıyor. Marttaki seçimlerin ardından çok sayıda yatırımı duyacağız. Şu anda bir market zincirimiz orada hazırlık yapıyor. Şanlıurfa, Gaziantep gibi şehirlerimiz yabancı şirketlerin Suriye operasyonları için merkez ofis olabilir” diye konuştu.
Suriye’de, Esad rejiminin sona ermesinin ardından şekillenen yeniden yapılanmada siyasetle ekonomi aynı anda yol alacak. Türkiye komşu olarak ‘doğal partner’ nitelendiriliyor. Kamuda enerji başta olmak üzere birçok bakanlık altyapıda aktif katkılar sağlanması için yol haritasını oluştururken özel sektörde de dikkat çeken bir hareketlilik var.
Hürriyet olarak genel hazırlıkların ne aşamada olduğunu, ilginin boyutunu Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı İbrahim Fuat Özçörekçi’ye sorduk. Özçörekçi, “Türkiye, Suriye’nin doğal partneri. Burada 14 yıldır yaşayan büyük bir Suriyeli nüfus var. Bir nesil bizimle büyüdü ve her şeyden önce bu, Türkiye’nin ‘soft power’ı olarak öne çıkan avantajı” diye özetledi durumu.
TİCARET 2 MİLYAR DOLAR
2011’de Türkiye’ye ilk Suriyeli mülteci kafilesi geldiğinde iki ülke arasındaki ticaretin 250 milyon dolar olduğunu, bugün ise rakamın 2 milyar dolara ulaştığını söyleyen Özçörekçi, “Bu, lojistik avantajımız ve işbirliği potansiyelimizden kaynaklanıyor. Türkiye’de Suriyelilere ait 15 binden fazla işyeri var. Ağırlıklı olarak gıda, tekstil ve makine sektörlerindeler. Bu ülkede çok büyük bir Türkçe konuşan nüfus oluştu. Onlar bizi biz onları tanıdık. Lojistik anlamda da bölgeye baktığınızda Türkiye’den daha iyi bir alternatif yok” diye konuştu.
Türk iş insanlarının Zeytindalı gibi bölgelerde zaten bir süredir faaliyet gösterdiklerine de dikkat çeken Özçörekçi, mevcut durumu şöyle anlattı: “Gıda plastik demirçelik, inşaat gibi sektörlerde orada zaten faaliyetler var. Son üç yıldır sınıra yakın bölgelerde küçük sanayi siteleri kurulmaya başlandı.”
SEÇİM BEKLENİYOR
Yeni Suriye’de Türkiye için lojistik koridor açılmasının önemli olduğunun altını çizdi Özçörekçi. Körfez ülkelerine uzanan TIR koridorunun yeniden açılacağını belirten Konsey Başkanı, yatırımcıların çok heyecanlı olduklarını anlattı. Özçörekçi, “Biraz sakin beklemek lazım. Oradaki ekonominin düzelmesini algılamak gerekiyor. Martta seçimler olacak diye konuşuluyor. Acele etmemek lazım” dedi.
HER SEKTÖRDEN İNSAN ARIYOR
8 Aralık’taki gelişmelerden sonra bölgede yatırım fırsatlarının dikkat çekici hale geldiğini ve bu yüzden yoğun bir telefon mesaisi yaşadığını belirten Özçörekçi, bu durumu, “Telefonum susmuyor. ‘Ne zaman gitmemiz gerekir, hangiyollarla gidilebilir, ticaret ne kadar güvenli’ gibi sorular geliyor. Şu anda orada bankalarla ilgili de bir çalışma var. Genelde transferler PTT şubeleri üzerinden gerçekleşiyordu” sözleriyle anlattı.
Türkiye’nin Katar ile birlikte Suriye’de büyükelçilik açan ilk ülkeler arasında yer almasının önemli bir avantaj olduğunu vurgulayan Özçörekçi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Telekomünikasyondan gıdaya kadar her sektörden insan arıyor. DİK de bu konuda bir hazırlık yapıyor. Bana sıradan Suriyeli vatandaş da gelip sorular soruyor. Onlar da gitmeye hevesli. Bir nesil Türkiye’yi görerek yetişti. Bu bir soft power meselesi. Türkiye bu gücü doğru kullanmalı ve sahaya yansıtmalı.”
‘BAYİLEŞMELER BAŞLADI
DEİK Türkiye-Suriye İş Konseyi Başkanı Özçörekçi’nin aktardığı Suriye’de yatırım hareketleri özetle şöyle:
-“Elektronikte Onvo bir hazırlık sürecinde. Türkiye’nin önemli tv ve küçük eşya üreticilerinden biri. Onvo hemen suriyeli bayilerini aktive etti. Hızlı şekilde bayileşiyorlar.
-Önemli bir market zinciri orada market zincirlerinin kurulmasına öncülük ediyor. Şu anda sahayı dolaşıyorlar.
-Tekstilde LC Waikiki ciddi hazırlık yapıyor. Yakınında pozisyon alan diğer hazırgiyimciler de bunu bir fırsat olarak görüyor.
-Demiryolları heyeti o tarafa gidiyor. Eski demiryolunun reorganize edilmesiyle ilgili 2009’da hazırlanan bir proje vardı. Şimdi oranın tekrar canlanabilmesiyle ilgili hazırlık var.
-THY’nin yeniden uçuş başlatması etkili olacak. THY bir anlamda ekonomi elçiliği yapıyor. Seferlerin başlaması birçok şeyi tetikler.
-Avrupa ve Uzakdoğu’dan da Türklerle birlikte Suriye’de yatırım için görüşme trafiği başladı. Bir firma aradı, havacılıkla ilgili. ‘Türk ortak arıyorum’ dedi. Ortak işler artacak. 2025’te Gaziantep, Hatay, Kilis, Şanlıurfa gibi sınır iller o bölgelerle ilgili lojistik üsse dönebilir. Hiç gelmeyen bir yabancı firmanın Şanlıurfa’da ofis açtığını görebiliriz.”