Sanal gerçeklik çöplüğü

Teknoloji firmalarının büyük umutlarla satışa çıkardığı sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) başlıklarının satışları hızla azalırken, uluslararası araştırmalar satın alınan gözlüklerin bir süre kullanıldıktan sonra kenara atıldığını veya ikinci el olarak satışa çıkarıldığını ortaya koyuyor. Bu konuda en büyük hayal kırıklıklarından birisini ise ABD’li teknoloji devi Apple yaşıyor. Öyle ki, şirketin bu yılın ocak ayında 3 bin 500 dolara satışa çıkardığı artırılmış gerçeklik gözlüğü Apple Vision Pro’ya ait sevkıyatların henüz ilk yılında yarı yarıya düştüğü ileri sürüldü. Türkiye’de satışa çıkmayan bu gözlüğü merak edip alanların da kısa süre sonra ikinci el sitelerinde yaklaşık 100 bin TL’den ilana koyduğu görüldü.

PAZAR YÜZDE 28 DARALDI

Teknoloji alanında analizler yapan Counterpoint Research’ın son araştırması VR ve AR başlıklara olan talebin hızla geri çekildiğini ortaya koydu. Araştırmaya göre, 2024’ün ikinci çeyreğinde VR ve AR başlıklara olan talep yüzde 4 azalırken, satışlar ilk çeyreğe göre yüzde 28 ile keskin bir düşüş kaydetti. Yalnızca AR gözlüklere bakıldığında ise satışların bir önceki yıla göre yüzde 13, ilk çeyreğe göre yüzde 23 azaldığı ortaya koyuldu. AR gözlüklerde meydana gelen bu daralmanın üst üste üç çeyreklik büyümeye de son verdiği belirtilen araştırmada, tüketicilerin VR ve AR gözlüklerden soğumaya başladığının altı çizildi.

Araştırmada ikinci çeyrekte yaşanan bu düşüşün arkasındaki en önemli etkenler; başlangıçta oyun ve teknoloji meraklıları arasında heyecan yaratan ancak ilk başlardaki ivmesini korumakta zorlanan Sony’nin PlayStation VR2 (PSVR2) ile Apple Vision Pro’ya olan talepteki azalma olarak sıralandı.

YÜZDE 90’I ÜÇ FİRMANIN

Pazarda daha baskın şekilde satılan VR başlıklardaki pazar payı ile ilgili bilgiler de veren araştırmaya göre, Meta, Pico ve DPVR şirketlerinin geliştirdiği ürünler 2024’ün ikinci çeyreğinde VR başlık sevkiyatlarının yüzde 90’ından fazlasına sahip oldu. Öte yandan, Apple, Vision Pro için herhangi bir satış rakamı açıklamadı ancak analistler başlığın iyi satmadığını söylüyor. Apple, tedarik zinciri analisti Ming-Chi Kuo’nun nisan ayındaki verilerine göre, şirket daha ilk yılında Vision Pro sevkiyatlarını 700-800 bin adetten 400-450 bin adet arasına düşürdü.

KENARA ATILMALARININ İKİ ÖNEMLİ SEBEBİ BULUNUYOR

* AR veya VR başlıkların/gözlüklerin kullanılabilmesi için yazılım geliştiriciler tarafından bu başlıklara özel uygulamalar geliştirilmesi gerekiyor. Ancak, yeterli fon bulamayan yazılım geliştiriciler bu başlıklar için uygulama yapmaya pek gönüllü olmuyor. Yeterli sayıda iyi uygulama olmadığından, kullanıcılar cihazları daha az kullanışlı buluyor ve satmayı tercih ediyor. Örneğin; iPhone için App Store’un 2008’de piyasaya sürülmesinden yaklaşık bir yıl sonra 50 bin uygulama bulunurken, Apple Vision Pro için App Store’daki uygulama sayısı eylül ayı itibarıyla sadece 1.700 adet ve bunların sadece yüzde 34’ü Vision Pro’ya özel olarak geliştirilmiş.

* Üretilen AR ve VR başlıkların en büyük sorunları arasında kullanıcıları tatmin edecek boyutta pil kapasitelerinin bulunmaması yer alıyor. Öyle ki, birçok gözlük yüksek performanslı kullanımda 1-2 saaten fazla pil ömrü veremiyor. Örneğin, VR gözlükler arasında en popülerlerinden olan Meta Quest 3’ün pil ömrü sadece 2-3 saatken, Apple Vision Pro’yu kullanmak için cebinizde ya da çantanızda neredeye bir Powerbank kadar pil paketi ve kablo taşımanız gerekiyor.

İLAN SİTELERİ GÖZLÜK KAYNIYOR

Yeterli sayıda uygulaması olmayan, kısa pil ömrü ve taşıma zorluğu olan sanal ve artırılmış gerçeklik başlıkları satın alındıktan bir süre sonra ilan sitelerinde ikinci el olarak satışa konuluyor. Örneğin, Apple’ın 3 bin 500 dolardan satışa çıkardığı Vision Pro henüz Türkiye’de satılmamasına rağmen ilan sitelerinde 90 ila 120 bin TL aralığında bulunabiliyor. Gözlüğünü satışa koyan birçok kullanıcının “Birkaç kez kullandıktan sonra ihtiyaç duymadığım için satıyorum” açıklamasını yapması dikkat çekiyor.