Perakende ve tedarik zincirleri arasında yaşanan ödeme sorunlarına çözüm bulma arayışı başladı. Tedarikçiler, perakende zincirleriyle kendileri arasında ödeme koşullarını belirleyecek özel bir yasa çıkarılmasını isterken, perakendeciler sorunun iade koşuluyla raflarda yer alan ürünlerin iadesinden kaynaklandığını öne sürüyor.
İstanbul ve İzmir`deki bazı üreticilerin şikayetleriyle gündeme gelen alacakların ödenmemesi sorununda taraflar, birbirlerini aynı zincirin halkaları olarak gördüklerini belirtseler de aba altından sopa göstermekten geri kalmıyorlar.
Tedarikçiler, kaliteli üretim yapan üreticilerin bir süre kendilerini geri çekmeleri gerektiğini, böylelikle perakende zincirlerine karşı pazarlık güçlerinin artacağını savunurken, perakendeciler ise 25 milyar doları bulan perakende sektöründe önemli birer satış noktası olduklarını vurguluyorlar.Perakende zincirlerinin temsilcileri, ödemelerin planlandığı şekilde devam ettiğini öne sürerek, iade koşuluyla raflara konulan ürünlerin iadesinde sorun yaşandığını, bu tür firmalara ödeme yapılmadığını kaydettiler. Perakende zincirlerine mal veren üreticiler ise, ticari ahlak çerçevesinde iki tarafın da ciddiyetlerini ortaya koyması gerektiğini söylediler.
Birbirlerini suçluyorlar:
İstanbul ve İzmir`de bazı tedarikçilerin şikayetleri üzerine geçen ay İSO meclis toplantısında ve İzmir Ticaret Borsası Başkanı Hasan Özmen`in sert açıklamalarıyla gündeme gelen ödemelerdeki gecikme sorunu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği`nin (TOBB) ocak ayı meclis toplantısında da görüşülecek. Tedarikçiler, büyük market zincirlerinin yüzde 70`inin ödemeler konusunda keyfi davrandığını belirtirken, marketçiler uygulanan vadelerin malın cinsine ve fiyatına göre değiştiğini, mal verenle değil kalitesiz üretim yapan üreticilerle birtakım sorunlar yaşandığını savunuyorlar.Kendileri için özeleştiride de bulunan tedarikçiler, Keşke marketlere verilen tavizler bakkallara da verilebilseydi. Bazı üreticiler, o küçük bakkallarla büyüdüklerini unuttuyorlar diyorlar. Konunun dolaylı taraflarından bakkallar ise, perakende pazarının hala büyük bölümünü ellerinde tuttuklarını ve peşin parayla ödeme yaptıkları halde marketlere sağlanan indirim ve vadelerin kendilerine sağlanmamasından yakınıyorlar.
Reis: İş ahlakına uyulmalı:
Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, market zincirleriyle tedarikçiler arasında dönem dönem ödeme sorunu yaşandığını belirterek, Sorun, söz verilen vadelerde ödemelerin yapılmamasıdır. Ayrıca marketlerin kalitesiz ürünlere raflarında yer vermesi de sorunun bir başka boyutudur dedi. Kaliteli üreticinin kendini geriye çekmesi gerektiğini anlatan Reis, Mağdur olan üretici, aynı zincire mal vermeyi sürdürdükçe marketler daha ileri gidecektir. Son iki ay içinde ekonomik konjonktüre bağlı olarak üreticinin canı bir hayli yandı. İki tarafın da ticari ahlaka uyması gerekir. Ödemelerin verilen vadelerde yapılması şart. Sonuçta bizim de taahhütlerimiz var. Tedarikçiler de pazarlık aşamasında kendi ciddiyetlerini ortaya koymalı diye konuştu.
Taciroğlu: Karşılıklı saygı:
Taciroğlu Gıda Sanayi AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Zafer Taciroğlu, bu tür bir sorun yaşamadıklarını belirtti. Tüm alacaklarını zamanında tahsil ettiğini bildiren Taciroğlu, Bu, sonuçta karşılıklı saygı meselesidir. Sadece market zincirleri değil tedarikçiler de aynı şekilde hatalı olabilir. Bu sorunları yaşayanlarla diğer üreticiler arasında birtakım farklar olduğu ortada dedi.
Gima: Malına güvenmeyen firmaya ödeme yapmıyoruz:
Gima Genel Müdürü Dengiz Pınar ise, mal veren hiçbir firmayla finansal sorun yaşamadıklarını belirterek, şunları söyledi:
Ödeme yapmadığımız firmalar var, ama bunlar malına güvenmeyen firmalar. Reyona çıktığında satılamayan, defolu, beğenilmeyen malları kendilerine iade ediyoruz. İade almayanlara parasını ödemiyoruz. Gima zincirinde 45 bin çeşit mal satılıyor. Aralarında yeni ve ithal ürünler oluyor. Bizim de kara listemiz var. Onların parasını ödemiyoruz. Malları burada çakılı duruyor. Bu şirketler dışındaki mal verenlerle hiçbir sorunumuz yok. Bayramdan bir gün önce bile ödemelerimizi gerçekleştirdik.
Contour: Sorun, belgesiz alışverişten kaynaklanıyor:
Contour Genel Müdür Yardımcısı Kazım Bilgen, market zincirleriyle tedarikçi firmalar arasında yaşanan sorunun belgesiz alışverişten kaynaklandığını ileri sürdü. Tedarikçilerin hedef gösterilmek korkusuyla kendilerini gizlediğini savunan Bilgen, Öyle bir noktaya gelindi ki tedarikçiler tahsilat sorunlarını gündeme getirmeye başladı. Tedarikçi firmaların haklı oldukları durumlar var. Hepimiz aynı gemideyiz. Market zincirleri tedarikçileri zor durumda bırakırsa bu gemi batar. Perakende sektöründe yaşanan sorunların çoğu belgesiz alışverişten kaynaklanıyor. Çözüm, ilkeli ve belgeli alışverişten geçiyor diye konuştu.
Tansaş: Hepimiz aynı zincirin halkalarıyız:
Tansaş Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Kerem Ertan, anlaşmalarına paralel olarak ödemelerini zamanında yaptıklarını söyledi. Tedarikçilerden bugüne kadar herhangi bir şikayet almadıklarını belirten Ertan, Yaptığımız işin temel kurallarından biri, doğru malın sipariş edilmesi. Tedarikçiler ve perakendeciler, aynı zincirin halkaları. Farklı bir tutum içine girilmesi doğru değil. Perakende zincirleri, pastadan önemli pay alıyor. Dolayısıyla tedarikçiler ve marketler arasındaki ilişki devam edecektir dedi. Ertan, Türkiye`de gıda tüketiminde pazar büyüklüğünün yaklaşık 25 milyar
dolar, üç büyük marketin pazardan aldığı payın ise yüzde 10 civarında olduğunu söyledi.
Özmen`in önerisi yasal düzenleme:
İzmir Ticaret Borsası Başkanı Hasan Özmen, ödemelerde 120 günü aşan gecikmeler yaşandığını belirterek, Fransa`da 1992 yılından bu yana uygulanan, büyük şirketlerin alımlarında ödeme gününün faturada belirtilmesi ve ödemesini gününde yapmayan şirketlere 100 bin frank ceza verilmesini öngören yasayı tercüme ettirdiklerini söyledi. Türkiye`de de bu tür bir yasa hazırlanması için girişim başlatacaklarını kaydeden Özmen, Büyük balığın küçüğü yemesinin önlenmesi gerekir. Bu konudaki şikayetler bayram tatili sonrası azaldı, ancak tekrar edebilir. Bu konuda gereken düzenleme yapılmalı. Durumu, öncelikle TOBB yönetiminde dile getireceğiz. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Rekabet Kurumu gibi makamlar nezdinde girişimde bulunacağız diye konuştu.
Bakkallar Odası: Marketlere verilen taviz bize verilmedi:
Konunun dolaylı taraflarından biri olan Bakkallar Odası Başkanı Boran Elmas, üreticilerin marketlere verdiği tavizlerin bakkalara verilmediğini belirterek,
Bakkallar bittiği anda marketler, üreticileri esas duruşa geçirecekler. Küçük esnaf olmadığı takdirde üretici malını piyasaya sunmak için büyük zincirlere mahkum olacak dedi. Üreticilerin, bakkalara malını yüzde 20 pahalı sattığını savunan Elmas, Bakkallar halen perakende pastasından yüzde 80 pay alıyor. Marketlere çok taviz veriyorlar. Bakkallara da aynı imkanları verseler, tüketici daha karlı çıkacak diye konuştu.
Taraflar ne diyor?
*Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis: Son iki ayda üreticinin canı yandı. Ödemeler, verilen vadelerde yapılmalı. Bizim de taahhütlerimiz var.
*Taciroğlu Gıda Sanayi AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ali Zafer Taciroğlu: Biz bir sorun yaşamıyoruz. Bu, karşılıklı saygı meselesidir.
*Gima Genel Müdürü Dengiz Pınar: Ödeme yapmadığımız firmalar var, ama bunlar malına güvenmeyen firmalar.
*Contour Genel Müdür Yardımcısı Kazım Bilgen: Market zincirleriyle tedarikçi firmalar arasında yaşanan sorun, belgesiz alışverişten kaynaklanıyor.
*Tansaş Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Kerem Ertan: Tedarikçiler ve perakendeciler aynı zincirin halkaları. Farklı bir tutum içine girilmesi doğru değil. (DÜNYA)