Oluşturulma Tarihi: Mart 21, 2001 00:00
Devlet Bakanı Kemal Derviş`in ekonominin başına geçmesinin ve dalgalı kura geçişin ardından dün yapılan 98 günlük bono ihalesine 7.4 katrilyon liralık talep geldi. İhalede yüzde 193.7 bileşik faizle 3 katrilyon 286 toplayan Hazine, bugünkü ödemesi için rahatladı. Piyasa ihaleyi, ‘‘Krizi aşmada tarihi adım’’ olarak değerlendirdi.
Hazine Müsteşarlığı dün gerçekleştirdiği ihalede yıllık bileşik yüzde 193.71 faizli borçlanmayla toplam ve net 3 katrilyon 286 trilyon liralık iç borçlanmaya gitti. Hazine merakla beklenen bu ihale sonrasında bugün yapacağı 3 katrilyon 282 trilyon liralık iç borç geri ödemesini sorunsuz aşmayı başardı. Hazine`nin dünkü ihalesinden bono alanlar üç aylık sürede yüzde 33.6 oranında net getiri elde etmeyi de garanti altına almayı başardılar.
Mart ayının tek ihalesi olan dünkü 3 aylık (98 günlük) bono ihalesine toplam 7 katrilyon 391 trilyon liralık teklif geldi. Bugün ihraç edilecek olan Hazine bonolarının satışında tek fiyat üzerinden satış sistemi uygulandı ve basit faiz teklifi yüzde 124.99 oldu. Hazine dünkü ihalede gelen 7.4 katrilyonluk teklifin nominal olarak 2 katrilyon 926 trilyon lirasını karşıladı. Bu rakamın net karşılığı ise 2 katrilyon 189 trilyon lira oldu.
Hazine`nin bu ihalesinden önce rekabetçi olmayan teklif yoluyla (rot) toplam 1 katrilyon 96 trilyon liralık satış gerçekleştirildi. Bu miktarın 925 trilyon lirası kamu kuruluşlarına yapılırken, bankalardan gelen 171 trilyon liralık talebin tamamı karşılandı. Bu satışla birlikte Hazine Müsteşarlığı toplam 3 katrilyon 282 trilyon lira borçlandı.
BUGÜNKÜ ÖDEME
Hazine, bu ayın en yüklü geri ödemesini, 3 katrilyon 281.9 trilyon lira ile bugün yapacak. Mart ayı toplamında Hazine tarafından ödenecek iç borç miktarıysa 4 katrilyon lirayı buluyor. Hazine Müsteşarlığı bu ay toplam 650 milyon 700 bin dolarlık da dış borç ödeyecek.
DÖVİZDE DÜŞÜŞ SÜRDÜ
Dün bir yandan Hazine Müsteşarlığı`nın açtığı ihalede yüksek teklif ve yeterli satış yapılırken, diğer tarafta Merkez Bankası
dolar kuru da düşüş kaydetti.
Merkez Bankası önceki gün 991.675 lira olarak açıkladığı dolar kurunu dün 976.046 liraya çekti. Böylece dolar, TL karşısında önceki güne göre 1.57 oranında değer kaybetti. 21 Şubat tarihi itibariyle TL`nin dolar karşısındaki değer kaybı da yüzde 41.72`ye düştü. Merkez Bankası`nın dalgalı kur sistemine geçmesinden sonra doların gördüğü en yüksek satış değeri olan 1 milyon 78 bin lirayla kıyaslandığında, TL`nin bir ara yüzde 56.6`ya kadar çıkan değer kaybı yaklaşık 15 puan gerilemiş oldu.
İnterbank ve repo piyasalarında gecelik faizler, yüzde 80 seiyelerindeki yerlerini korudu. İnterbankta gün boyunca yüzde 80`den işlem yapıldı. Repo piyasasındaysa sabah yüzde 80 seviyelerinde başlayan işlemler gün içinde iki puan kadar yükselmesine rağmen günü yüzde 80.5 seviyesinden kapattı.
Hazine faizi doları yener mi?
Yüzde 33.6 net getiri sağlayacak olan dünkü 98 günlük bono ihalesinin haziran ayında dolar karşısında kayba uğraması için doların değerinin 1 milyon 305 bin lirayı geçmesi gerekiyor. Doların değerinin 1 milyon 305 bin liranın altında kaldığı bütün değerlerde dünkü ihalede bono satın alanlar reel kazanç sağlıyorlar.
Doların haziran sonunda 1 milyon lira değerde olması halinde, dünkü bono ihalesinin müşterileri, her bir milyar liraları karşılığında elde edecekleri 336 milyon liranın yaklaşık 330 milyon lirasını dolara karşı korumuş olacaklar. Doların 1 milyon 100 bin liraya ulaşması halinde yatırımcıların reel kazancı 195 milyon lirayı bulacak. Doların 1 milyon 200 bin liraya ulaşması halindeyse bono yatırımcılarının reel kazancı 100 bin lira seviyesinde olacak.
Financial Times, rekor ihaleyi dünyaya duyurdu
Financial Times Gazetesi, Hazine`nin dünkü tarihi ihalesini ‘‘Hazine ihalesine rekor talep’’ başlığı ile dünyaya duyurdu. Financial Times`ın internet sayfasından İngiltere saati ile 13.50`de duyurulan haberde şu noktalara değinildi: ‘‘Hükümetin piyasaya sürdüğü kısa vadeli hazine bonolarına piyasadan rekor talep geldi. Bu nedenle Hazine, piyasa da yüzde 150 olarak beklenen yıllık bono faizini aşağıya çekti ve bono satışı basit faiz ile yüzde 125`den gerçekleşti. Hazine`nin 2.2 milyar dolarlık kısa vadeli Hazine Bonosu satışı gerçekleştirmesi ve ihaleye 7 milyar dolar civarında talep gelmesi piyasaların hükümete güveni olarak yorumlandı. Hazine Şubat ayında yaşanan kirizden önce 6 ve 14 aylık bono satışı yapmayı öngörmüş ancak, kriz nedeniyle borçlanma süreleri kısaltılmıştı.’’
Üç aylık kazanç yüzde 33.6
Hazine Müsteşarlığı`nın dünkü ihalesinde basit faiz yüzde 124.99, yıllık bileşik faizse yüzde 193.71 oldu. Bu faiz oranlarına göre dünkü ihaleden Hazine bonosu alan yatırımcıların üç ay için el edecekleri net kazanç yüzde 33.6 olacak. Bu rakama göre dünkü bonolara yatırılmış olan her bir milyar lira üç ayda net 336 milyon lira elde edecek.
Dalgalı kur sonrasında, dünkü kurlar dikkate alınırsa TL`nin değer kaybı yüzde 41.72 oldu. Benzin fiyatlarındaki artış oranı, doların uluslararası piyasalardaki değerinde düşüş gerçekleşse bile devalüasyon oranının çok altında kaldığından, önümüzdeki iki, üç aylık sürede yüksek oranlı yeni zamlar yapılması kaçınılmaz.
Bu ihtimaller dikkate alındığında mart ve nisan aylarında, aylık enflasyon oranı yüzde 15`e yaklaşabilecek. Görüntü mart ve nisan aylarında en iyi ihtimalle bile enflasyonun yüzde 10`u aşacağı yönünde.
Dünkü ihalenin vadesi Haziran`nın son haftasında doluyor. Kabaca bir hesapla mart, nisan ve mayıs aylarında aylık enflasyon oranı her ay sabit olarak yüzde 10 çıkarsa, dünkü bonolardan elde edilecek yüzde 33.6`nın reel getirisi olmayacak.
İhalenin mart ayı sonunda yapıldığı ve haziran sonu vadeli olması nedeniyle mart ayı enflasyonunu dikkate almadan, haziran ayında da aylık enflasyonun çok hızlı düşeceği varsayımından hereket edildiğinde durum değişiyor. Nisan ayında aylık enflasyon oranının yüzde 10`u aşması, mayıs ayında yüzde 10 seviyelerinde kalması ve haziran ayında yüzde 5 seviyelerine çekilmesi halinde dünkü ihaleden bono alan yatırımcıların reel getirileri her bir milyar lira için 50 milyon lira seviyelerinde olabilecek.
İkinci elde talep gördü
Hazine`nin dünkü ihaleyle sattıığı 98 günlük bonolar, ikinci elde 27 Haziran vadeli menkul kıymet olarak işlem görmeye başladı. Satıştan hemen sonra piyasanın en aktif kağıdı haline gelen 27 Haziran vadeli bonoda basit oran satıştaki yüzde 124.99`dan yüzde 108`e kadar gevşeyip kapanışta yüzde 109.4 oldu. İhaledeki yıllık bileşik yüzde 193.71 olan oransa ikinci el piyasada yüzde 160.95`den kapandı.