Oluşturulma Tarihi: Şubat 12, 2001 00:00
Merkez Bankası başkanlığı için kulisler şimdiden başladı... Murakıplar ve müfettişler başkanlık için kıyasıya savaşıyor...
Ankara’nın gündemi her ne kadar operasyonların ötesinde, Ermeni soykırım yasası, Fazilet Partisi davası ve ekonomiye kilitlenmiş gibi görünse de, konu atamalarla ilgili olunca deyim yerindeyse akan sular duruyor. Ve lobiler harekete geçiyor... Ankara’da son günlerin en önemli lobi faaliyeti de Merkez Bankası başkanlığıyla ilgili yürütülüyor... Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel’in görev süresi nisan ayında doluyor. Başkanlık koltuğuyla ilgili kulisler ise çoktan başlamış durumda... Aslında Merkez Bankası Başkanı’nın seçimi, bankalar yeminli murakıpları ile maliye müfettişleri arasında güç savaşının bir parçası... Eğer murakıplarındesteklediği aday Merkez Bankası başkanlığına getirilmezse, finans piyasası tamamen müfettişlerin eline geçecek...
* Kim bu savaşın tarafları ve Merkez kimler tarafından destekleniyor?
Peki ya Merkez Bankası’na başkan arayışları hükümet ortakları arasında ufak çaplı bir krize dönüşebilir mi?
İşte bu soruların cevapları alabilmek için Ankara kulislerini dolaştık ve savaşın taraflarını ve son durumu ortaya koymaya çalıştık... Halihazırdaki Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel murakıp kökenli... Ankara kulislerinde konuşulanlara kulak kabartılırsa, Erçel’in görevine devam etmesi için IMF ile protokol bile yapılmış. IMF ve Dünya Bankası destekli istikrar programında Gazi Erçel kilit rol oynuyor. Ayrıca ek niyet mektubunda Merkez Bankası’nın net iç varlıklarının sıfırlandırılmasına ilişkin maddenin yer alması da, bankanın rolünü iyiden iyiye artmış durumda. Yani daha güçlü bir konumda olan Merkez Bankası’nın başına getirilmek daha da önemli bir hal alıyor... Erçel’i destekleyenlere gelince...
Murakıp kökenli olması dolayısıyla Erçel, bankalar yeminli murakıplarının desteğini arkasına almış durumda. Ayrıca ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Recep Ünal da kendi gibi murakıp kökenli Erçel’in başkanlığının sürmesinden yana... Onal’m bu isteğinde, Erçel’in murakıp olmasının ötesinde, IMF ve Dünya Bankası’yla olan ilişkileri birlikte uyumlu yürütmelerinde nedeni var. Ancak burada hükümetin etkin üyesi Hüsamettin Ozkan faktörünü unutmamak gerekiyor. Kulislerde konuşulanlara bakılırsa, Özkan atamalar konusunda en çok sözü geçen kişi...
MÜFETTİŞLERİN ADAYI...
Diğer yandan bugünlerde pek fazla dillendirilmemekle birlikte Merkez Bankası Başkanlığı için müfettiş kökenli bir başka isim için hazırlıklar çoktan başlamış durumda. Aslında bu isim, finans kesimine çok da yabancı değil... Halihazırda fondaki bankaların başkanlarından Tevfik Altınok kulislerde konuşulanlara bakılırsa, uzun süredir Merkez Bankası başkanlığı için hazırlanıyor. Hazine eski Müsteşarı Altınok’un özel sektördeki yolculuğu Koç Holding’den emekli olduktan sonra Mudurnu Tavukçuluk ile sürmüştü. Bu arada, Altınok, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından YOK üyeliğine atanmıştı, hala da bu üyeliği sürüyor. Ardından da Eylül 2000’de SPK Başkanlığıiçin ismi gündeme gelmişti. Ancak, Altınok hakkında nüfuzunu kötüye kullanma (Hazine Müsteşarlığı görevinden ayrıldıktan hemen sonra Koç Holding’e geçmesi) nedeniyle ağır ceza mahkemesinde süren bir dava bulunduğundan bu atama suya düşmüştü. Gerçi SPK’nın başına Altınok getirilememişti ama Milli Emlak’tan transfer edilen Doğan Cansızlar da müfettiş kökenliydi. Ve bunun üzerine Altınok’un Merkez Bankası Başkanlığı koltuğuna oturtulması planı devreye sokulmuştu. İşte bu nedenle de öncelikle fondaki bankaların başına getirilmesi uygun bulunmuştu. Ve bankalar yeminli murakıplarının tüm itiraz ve şikayetlerine rağmen Altınok fon bankaların başkanı olmuştu. Bu arada fon başkan yardımcılığına Devlet Malzeme Oflsi’nde Genel Müdür iken görevden alınan ve Kıbrıs’a gönderilen bir başka müfettiş kökenli isim Musa Pişkin getirilmişti.
Pişkin’le birlikte, BDDK Başkanı Zekeriya Temizel, fon başkanı Tevfik Akmok, SPK Başkanı Doğan Cansızlar, IMKB Başkanı Osman Birsen ve de Hazine Müsteşarı Selçuk Demiralp müfettiş kökenli bürokratlar olarak finans kesiminde ağırlığı oluşturuyordu. Müfettişlerin hakimiyetinde olmayan tek yer kalıyordu o da; Merkez Bankası’ydı.
MURAKIPLAR SAVAŞI TERKETMEYECEK...
Murakıpların finans piyasasında elindeki tek silah olarak kalan Merkez Bankası’nın kaybetmeye niyetli olmadıkları dilden dile dolaşıyor. Eğer Gazi Erçel başkanlık koltuğunda oturmaya devam etmezse, yerini bırakacağı tek bir isim ortaya çıkıyor; Aydın Esen...
SPK Başkanlığı için de gündeme gelen Esen de murakıp kökenli ve hali hazırda Merkez Bankası Başkan Yardımcısı görevini sürdürüyor. IMF ve Dünya Bankası ile ilişkilerin sürekliliği anlamında konuya bakıldığında ise, Erçel gibi Esen’in de, bankanın içinden gelen bir adayın olmasının programın selameti açısından faydalı olacağı üzerinde duruluyor. Merkez Bankası Başkanlığı konusunun siyasi bir tartışmaya yol açıp açmayacağına gelince... Bu konuda görüşler hep aynı noktada birleşiyor; hükümetin sürekliliği ve istikrar programının devamlılığı için hükümet ortakları uzlaşma zemini bulacak.. Yani Merkez Bankası Başkanı için hükümet ortaklarının tartışması pek olası görünmüyor...
VE ADAYLAR....
GAZİ ERÇEL 1967’de A.ü Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olan Erçel, Master Derecesini 1976’da Vanderbilt Universitesi’nden (Nashville, Tennesse, A.B.D.) aldı. Meslek yaşamına 1967’de Maliye Bakanlığı Bankalar Yeminli Murakıplığı’nda başladı. 1977-1982 yıllarında , Maliye Bakanlığı Hazine ve M.l.l.T. Genel Sekreterliğin Kambiyo, IMF, Dünya Bankası, Bankacılık ve Araştırma Bölümü’nden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak çalıştı. 1982-1986 arasında IMF (Washington D.C.) 1cm Direktör Yardımcılığı yaptı.1987-1989 döneminde Hazine Müsteşarlığı’nda Dış Ekonomik İlişkilerden sorumlu Hazine Genel Müdürlüğü görevini yürüttü. Haziran 1989’da kamudan ayrılan Erçel, yaklaşık 7 yıl özel sektörün üst yönetim kademelerinde görev aldı. Gazi Erçel 1996’da Merkez Bankası Başkanlığı’na atandı.
M TEVFİK ALTİNOK 1943 doğumlu Altınok, 1964’de A.ü Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu. 1964’de ABD Türk Büyükelçiliği’nde finansal denetçi olarak başladığı iş yaşamını, 1982’de Finansal ve Ekonomik İşlerden Sorumlu Danışman olarak sürdürdü. 1982-1983’de IMF, Dünya Bankası ve İslam Kalkınma Bankası’nda Hazine Genel Sekreter Güvernorlüğü yaptı. 1983’de Türkiye’ye dönerek Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’na atandı. 1984-1991 yıllan arasında Koç Holding’de Başkanlık yapan Altınok, 1991-1993’de Hazine ve Dış Tıcaret Müsteşarlığı, Dünya Bankası, Islam Kalkınma Bankası, Asya Kalkınma Bankası’nda, YOK üst düzey görevlerde ve yönetim kurulu üyeliklerinde bulundu. 1993’te tekrar Koç Holding’de Fınansal Grup Başkanı olarak döndü ve 1999’da holdingden emekli oldu. Emeklilik sonrası, MudurnuTavukçuluk’ta CEO olan Altınok, buradan da fon bankalarının başkanı olarak bürokrasiye dönüş yaptı
• AYDIN ESEN:1950 doğumlu Esen, A.U. Siyasal Bilgiler Fakültesini 1971’de bitirdi. 1972-1980 arasında Maliye Bakanlığı Bankalar Yeminli Murakıbı olarak görev yaptı. 1981’de ABD’de “Uluslararası Bankacılık” konusunda staj ve incelemelerde bulundu. 1983’de Maliye Bakanlığı Hazine Genel Müdürlüğü’nde Daire Başkanı oldu. 1984’te Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdürlüğü Daire Başkanlığı’na tayin edildi. 1985’de Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Bankalar Yeminli Başmurakıbı oldu. 1986-1987 yıllarında Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Banka ve Kambiyo Genel Müdür Yardımcısı, 1988-1990 yıllarında ise TC Kopenhag Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müşaviri olarak çalıştı. 1991-1994 arasında Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Kamu Finansmanı Genel Müdür Yardımcılığı görevinde bulundu. 1994’de SPK Başkan Vekili olan Esen, 31 Mayıs 1996 ‘da MB’ye Başkan Yardımcısı olarak atandı.