Milyon dolarlık siteler yarattılar

Birçoğu henüz otuzunda bile değil... Hepsi internet fikirlerini hayata geçireli en fazla bir iki yıl oldu... Ama şimdiden değerleri on milyonlarca dolara varan sitelerin sahipleri oldular... Türkiye artık internet zenginlerini yaratıyor....


Avrupa ve ABD’de son yılların en çok konuşulan konularından biri internet zenginleri oldu. İyi bir fikri olan ve bunu internette uygulayan birçok insan kısa sürede milyarlarca dolarlık sitelere sahip oldular. İşte Amazon... İşte eBay... İşte Yahoo.... Ve daha onlarcası.... Ancak Türkiye’de internet kullanımının yaygınlaşması iki yıldır hızlı bir yükseliş içinde olmasına rağmen, bugünlere kadar bu işten para kazananlara, yani internet milyonerlerine pek rastlanmadı. Ancak bu durum da büyük bir hızla değişmeye başladı. Net zenginlerinin ilk kuşağı milyon dolarlar arenasında boy gösteriyorlar artık. Arkası da hızla geliyor. Bunun en önemli göstergesi de, yurtdışında internet zenginlerini yaratan risk sermayesi şirketlerinin rotayı Türkiye’ye çevirmeye başlaması. Bu tür şirketlerin temsilcileri göçmen kuşlar gibi Türkiye’ye doğru geliyorlar.

Peki bu işin sırrı ne? Bir yıl gibi kısa bir sürede milyon dolarlık bir internet şirketine nasıl sahip olunabilir? Benim de bir fikrim var, nereden başlamalıyım? Tüm bu sorularınızın yanıtını bir ölçüde bu yazıda bulabilecetsiniz. İşte değerleri1 milyon doların üzerinde olduğu belirtilen girişimcilerin öyküleri. Birçoğu daha yirmili yaşlarda... Bazıları tam bir şirket yapısında.... Birkaçını sadece bir kişi evinden yapıyor... Onlar Türkiye’de internetin dolar milyoneri olan ilk kuşağı... Hepsinin peşinde yerli ve yabancı yatırımcılar koşuyor... Eğer geleceğinizi internette görüyorsanız, onların hikayelerini okumadan geçmeyin.

KARİYER.NET: İki milyon dolar ciro

Bugün Türkiye’de piyasa değeri en yüksek olan internet girişimlerinden biri de Kariyer.net. Bu girişimin sahipleri Tufan Sevinçel ve Sungur Ilgaz. Site, geçen yıl 100 bin dolar olan cirosunu, bu yıl 2 milyon dolara çıkarmayı hedefliyor. Kariyer.net iş arayan internet kullanıcılarını işverenlerle buluşturuyor. Yani, bir insan kaynakları sitesi. Şirketler belirli bir abonelik karşılığında, eleman ihtiyaçlarını, sitenin bugün 142 bin olan üyesi arasından seçme şansını yakalıyorlar. Bu abone şirketlerin sayısı 270’e ulaşmış durumda ve bunlar Türkiye’nin en büyük finans ve sanayi kuruluşları. Şu anda siteye kayıtlı insanlar ise kategoriler altında iş ilanlarına ulaşabiliyor. Seçtikleri sektörlerdeki eleman ihtiyaçlarından e-posta ile anında haberdar olabiliyorlar. İsterseniz bugün Türkiye’de internet üzerinden en büyük ciroyu yapan ve karlı sitelerin başında gelen Kariyer.net’in hikayesine kısaca bir göz atalım.

Sitenin geçmişi 1996 yılına kadar gidiyor. Tufan Sevinçel, o dönemde insan kaynakları danışmanlığı veren Kariyer Danışmanlık`ın sahibi. Bu arada, internette şirketin bir tanıtım sitesini açıyorlar. Buraya bir özgeçmiş formu koyuyorlar. İnternetin o kadar yaygın olamamasına rağmen, çok fazla talep geliyor. Bunun üzerine Sevinçel, 1997 yılında online insan kaynakları sitesi fikrini hayata geçirmek için harekete geçiyor. Böylece Kariyer.net 1999 yılının haziran ayında yayına başlıyor. Kısa sürede inanılmaz talep geliyor. Şirket iki yıl içinde halka açılmayı hedefliyor. Son günlerde ise yurtdışına açılmak için girişimlerde bulunuyorlar.


MEZUN.COM: Amerika rüyası

Mezun.com’un kurucularının ilginç bir hikayesi var. Kurucularının hepsi Boğaziçi Üniversitesi mezunu ve üçü ABD’de eğitim almış. Zaten Mezun.com fikri de buradan çıkıyor. Amerika’da eğitimlerini sürdürenler oraya ilk geldiklerinde büyük güçlüklerle karşılaşıyorlar. Birçok konuda bilgi almakta zorlanıyorlar. Okulda bir derste, hocalarından biri, “eğer ihtiyaç varsa, orada mutlaka pazar vardır” deyince, karşılaştıkları zorlukları düşünerek, ABD’de eğitim ve yaşamla ilgili bir site yapmaya karar veriyorlar.

Eğitimlerini bitirdikten sonra büyük şirketlerde iyi bir kariyer edinmek varken, internet girişimciliğinde karar kılıyorlar. Dört arkadaş bu doğrultuda 1999 yılında Olisis adında bir internet şirketi kurarak, bunun ilk girişimi olarak Mezun.com’u hayata geçirmeye karar veriyorlar. İlk olarak, sadece ABD’de eğitim konusunda bir içerik geliştirilerek “Amerikan rüyası”nın bir parçası olmak için gerekli tüm hizmet ve bilgilerin olduğu bir site haline geliyor. Yani ABD’de eğitim mi göreceksiniz? İş mi bulacaksınız? Oraya mı yerleşeceksiniz? Tüm bilgiler Mezun.com’da sunuluyor. Site Ocak 2000’de online oldu. 50 bin üyeye yaklaşan Mezun.com’un ortaklarından Aktuğ Birinci, “Amacımız bundan sonra ABD’ye en çok göç veren ülkeler olan Çin, Hindistan, Rusya gibi ülkelere de kendi dillerinde Mezun.com’u taşımak” diyor.


TURKTİCARET.NET:İki milyon dolarlık site

Görüştüğümüz şirketler içinde şirket değerini ölçtüren ve açıklayan sitelerden biri Turkticaret.net. Şirketin kurucusu Anadolu Üniversitesi Matematik bölümü mezunu 25 yaşındaki Murat Yanıklar. Yanıklar, son günlerde yabancılardan gelen ortaklık ve sermaye teklifleri üzerine şirketin değerini ölçtürmeye karar verdiklerini belirterek, “Pamuk Yatırım’a yaptırdığımız değerleme sonunda 2,5 ile 3,5 milyon dolara arasında bir piyasa değerimiz çıktı” diyor. Superonline’ın içerik ortağı da olan Turkticaret.net şu anda 12 bin kayıtlı üyeyle Türkiye’nin en çok üyeye sahip B2B sitelerinden biri durumunda. Girişimin hikayesi ise 1998 yılında Bursa’da başlıyor. Eğitiminin ardından Bursa’ya dönen Murat Yanıklar, internet işine girmeye karar vererek, bir ortakla birlikte, şirketlere internet hizmetleri veren bir yapı kurarak işe başlıyor. Bu arada, işleri gereği, yurtdışındaki ticari siteleri gezerken, Türkiye’de şirketlerin birbiriyle ticaret yapabileceği bir ortamın olmadığını görüyor. Bunun üzerine 2000 yılının başında Turkticaret.net doğuyor. Site neler mi getiriyor? Site üzerinden şirketler mal talep ediyor veya mallarını satabiliyorlar. İşbirliği, bayilik veya franchising gibi ilanlar yayınlanabiliyor. Online katalog hazırlama hizmeti veriliyor. Site üzerinde kısa bir süre önce kurulan sanal fuar alanında stand açabiliyorlar.


IDEEFIXE.COM: Yerli Amazon

Ideefixe.com adını henüz yeni yeni duysak da, aslında sitenin sahibi girişimciler, internetin ilklerinden. Site, internet üzerinde kitap, CD, DVD gibi kültür ürünleri satıyor. Sitenin ortaklarından Mehmet Budak, diğer internet girişimcilerine göre biraz yaşlı! 42 yaşında. Boğaziçi Üniversitesi Matematik mezunu. Okuldan sonra reklamcılık işine giriyor. İki yıl burada çalıştıktan sonra kendi reklam prodüksiyon şirketi İFR’yi kuruyor. 1995 yılında ise tanıştığı Çelebi Holding’in ortaklarından Canan Çelebi ile geleceğin internette olduğunu görerek internet işine girmeye karar veriyor. 1996 yılı mayıs ayında ise internet şirketini kuruyorlar. İlk projeleri ise Ideefixe.com ile kitap, CD ve DVD gibi kültür ürünlerin satmak oluyor.


Ideefixe.com fikrinin doğmasıyla birlikte, öncelikle, 30 bin kitap şirkete getirilerek, teker teker bilgisayara giriliyor. Site, 1999 Temmuz’unda kitap satışına başlıyor.Bu yılın başında ise kitap satışına CD ve DVD gibi ürünleri de katıyor. Site kurulalı bir yılı biraz geçmesine rağmen, önemli sayıda müşteri çekmeye başarıyor. Günde birkaç yüz paket çıkışı kadar satış oluyor. Şirket yılbaşından beri cirosunu her ay yüzde 20-25 artırıyor. Üye sayısı 50 binin üzerinde ve bunların alışveriş yapma oranları yüzde 15 civarında. Tabii, her ne kadar Ideefixe.com’unboyutları risk sermayedarlarını aşsa da, yerli ve yabancı şirketlerden ortaklık teklifleri alıyor.


NEVARNEYOK.COM: İstanbul özlemiyle gelen başarı

Amerika`da yaşadığı öğrencilik yıllarında Türkiye`ye büyük bir özlem içinde yaşadığını söyleyen Link Net Genel Müdürü Murat Özhan, O yıllar ne yapsak da İstanbul`daki gibi yaşasak diye düşünüyorduk. Amerika`da internet şehir rehberlerini de gördükten sonra, İstanbul`la ilgili bir site yapma fikrimiz oluştu diyor. Evet, nevarneyok sitesinin ilk fikirleri böylelikle Amerika`da filizleniyor. Özhan, 1997 yılında kolaylıkla akılda kalıcı bu ismin kaydını alarak iş fikrini yaşama geçiriyor. Türkiye`de internetin beklediğinden daha yaygın olduğunu söyleyen Özhan, 1998 yılında, Link Grubu`nun kurucusu Cüneyt Birol, Ayşegül Birol ve ben, nevarneyok`un ana yapısını kurduk diyor.

Cüneyt ve Ayşegül Birol grafik tasarımlarını yaparken, Özhan işin teknik tarafını kurmuş. Birlikte yaptıkları ilk arayüzle bir de ödül almışlar. Nevarneyok sitesi, eğitim seviyesi yüksek ve kültür-sanat faaliyetleriyle ilgili insanları hedef kitle olarak görüyor. Link Net, birkaç ay içerisinde üç yeni site daha açmayı hedefliyor. Nevarneyok, bu sitelere geçiş kapısı olarak kullanılacak. Bu sitelerin biri gençlere yönelik olacak. Site günde ortalama 45-50 bin ziyaretçi alıyor. Geçen yıl, yaklaşık olarak 900 bin dolar ciro yaptıklarını söyleyen Özhan, Bundan sonraki tüm gelirlerimizi de yatırıma dönüştüreceğiz. Çünkü korkunç sayıda rakip var diyor. Siteye iki büyük Türk şirketinden satın alma teklifi gelmiş. Bu tekliflerden birinde 3 milyon dolar önermişler.


DEPPO.COM: Hedef 50 bin ürün çeşidi

Elektronik ticarete yeni giren sitelerden biri olan Deppo.com yerli ve yabancı 55 yatırımcıyı bir araya getirerek sekiz ay önce kuruldu. Çok ciddi bir iş planı hazırlanarak, bu 55 kişiden ilk etapta 1.2 milyon dolarlık sermaye sağlandı. Starup konseptinde kurulduğu için beş yıl boyunca kurucu ortaklar dahil kimse bu paraya el süremiyor. Aslında Deppo.com da dünyadaki benzerlerine paralel bir süreç geçiriyor. Bu konuda Amazon`dan esinlendikleri söyleyen Esra Talu, Bugün Amazon başkanı, yılda 65 bin dolarla geçiniyor. Ne bankada parası var ne de başka geliri. Tıpkı şirketin çalışanı gibi diyor. Bu örnekle yapılanan Deppo`nun tüm çalışanları da şirkete ortaklar. Şirketin kurucuları arasında mimar Esen Talu ve finans sektöründen Hakan Akman da bulunuyor. Günde ortalama 25-30 bin ziyaretçi aldıklarını söyleyen Esra Talu, Günde 35 sipariş alıyoruz. Bu ay sonunda taksitli satışlara da başlıyoruz. Toplam 14 kategoride, 12 bin ürün çeşidimiz var. Yıl sonunda bu sayıyı 50 bine çıkarmayı hedefliyoruz diyor.


BIGGLOOK.COM: Eski medyadan yeni ekonomiye

Bigglook, medya ve internet deneyimli yöneticilerin etrafındaki genç ve girişimci kadrosuyla internet dünyasında kısa sürede yerini aldı. Yeni gelişmeleri çok yakından takip eden grup, kısa bir süre sonra gerçekleştireceği yeni projesiyle atağa hazırlanıyor. Projenin detayları hakkında henüz açıklamada bulunmayan Bigglook Yönetim Kurulu Başkanı M. Enis Karslıoğlu, B2B platformu kurmaya hazırlanıyoruz. Bunun için de stratejik bir partnerle işbirliği gerçekleştireceğiz diyor. Medya kökenli olan Karslıoğlu, daha önce ATV ve Sabah Grubu’nda üst düzey yöneticilik yapıyordu. Daha sonra Cine 5 ve Teleon`da da yöneticilik görevlerinde bulundu. 1999 yılında On-net şirketini kurarak internet dünyasına girdiğini söyleyen Karslıoğlu, İnternet teknolojilerini takip edip, bu konularda danışmanlık vererek uygulama geliştirmeyi amaçlıyoruz diyor. Bigglook ana portalı altında çok kapsamlı ve hızlı çalışan bir arama motoru bulunuyor. Ayrıca, seyahat, sinema, yemek, İstanbul ve otomobil tutkunlarına seslenen beş tematik portal da yer alıyor. Elektronik ticaret sitesiyle de kullanıcılarına alışveriş yapma imkanı sunuluyor.


GRAFİ2000.COM: Türkün gücü sonunda uzayda...

Şimdi sıra internetin komiklerine geldi. Son günlerde oldukça popülerleşen Grafi2000.com, Türkiye`de internet üzerinde hareketli karikatürlerin yayınlandığı ilk site. Superonline`ın içerik ortağı olan ve haftalık olarak güncellenen Grafi2000.com`un kurucusu 32 yaşındaki Varol Yaşaroğlu, bir çizgi roman kahramanı değil ama çizeri. Oldukça ilginç bir geçmişi var. İTÜ İnşaat mezunu, ardından İstanbul Üniversitesi`nde Para-Banka yüksek lisansı yapmış. Hatta bir süre boyunca bir süre İzmir’de bir şantiyede inşaat-kontrol mühendisliği yapmış. Ancak bir gün şantiye mühendisi, “Oğlum inşaattaki işçilerin karikatürlerini çizmeyi bırak!” deyince kendine gelen Yaşaroğlu, o gün bugündür mizah piyasasının içinde. Kendi evini ofis gibi kullanan Yaşaroğlu, inanmayacaksınız belki ama Grafi2000.com’u, on binlerce üyeye sahip, kendini geçindirecek ve siteyi geliştirecek kadar reklam geliri alan (çünkü birkaç dergiye yapılan çizimler dışında, bu yıldan itibaren tüm işlerini bırakıp sadece siteyle ilgileniyor) bir siteyi tasarımından içeriğine ve güncellenmesine kadar kendisi yapıyor.


KOMİKAZE.COM: DoubleClick`çileri şaşırtan adam..

Türkiye`de internetin yarattığı dolar milyonerlerinin içinde ikinci komik site Komikaze.net. Siteyi Leman dergisinde 12 yıldır Marlon ve Komikaze köşesini çizen Erdil Yaşaroğlu yapıyor. Komikaze.net, Mayıs 1999’da online hale geldi.
Yaşaroğlu, buraya önce birkaç karikatürünü ve heykellerini koyuyor (bu arada hala Mimar Sinan Heykel bölümünde okuyor). Bu arada site yapımıyla ilgili ne varsa deviriyor. Şu anda o da Komikaze.net`in tüm tasarımını, yazılım işlerini ve güncellenmesini tek başına yapıyor. “Bu işe zevk ve meraktan başladım” diyor Yaşaroğlu, İlk zamanlarda herhalde günde 20-30 kişi giriyordur diyordum. Ancak çevreden beni tanımayan insanların ‘Komikaze.net diye bir site var, çok güzel’ dediklerini duymaya başladım. Yani tanıtmak için hiçbir şey yapmadım. Şimdi tam bir mizah ve eğlence sitesi haline geldi.

Üye sayısı 40 binin üzerinde olan siteye her ay 5 bin kişi katılıyor. İşte tam bugünlerde, bir gün, yurtdışından gelen iki adam Yaşaroğlu`nu buluyor. Bunlar, bugün dünya internet reklam trafiğinin önemli bir kısmını yöneten DoubleClick`in Doğu Avrupa temsilcileri. Türkiye’den anlaşma yapmak için kırk firma belirlediklerini söylediler bana diyen Yaşaroğlu, şöyle devam ediyor:
Komikaze.net’in ilk 20 arasında olduğunu söylediler. Tabii benim önümde Superonline, İxir gibi şirketler var. Ama şöyle komik bir olay oldu: Adamlar gelip bana, `Siz Komikaze.net’te hangi departmanda görevlisiniz’ diye sordular. Ben de, `Ben tekim, evde siteyi kendim yapıyorum` deyince şok oldular. Bir yandan da gurur veriyor insana. Yabancılarla görüşmeleri sürdüren Komikaze.net, şu anda Türkiye’den de iki ortaklık ve sermaye teklifi almış durumda.


ESTORE.COM: İşbirliğine açıklar..

Türkiye`de elektronik ticaret hızla yaygınlaşacağa benziyor. Zaten dünyada
internette ticaretin ilk yeşerdiği alan sanal perakendeciler. Türkiye`de bir sanal mağaza işine ilk giren firmalardan biri de Enter Bilgisayar’ın sahibi İzi Adato ve ortağı Gülfem Uycan tarafından kurulan eStore.com.

eStore.com, geçen yıl kasım ayında online oldu. Erken yola çıkarak belli bir mesafe almayı hedefledikleri belirten Gülfem Uycan, Çünkü erken davranırsanız, bu tür teknolojilerde pazarda kimin ne tepki vereceğini görme şansınız oluyor. İnsanlar e-ticarete bizimle alışacaklar, biz da daha avantajlı hale geleceğiz diyor. Ayrıca, şu anda, eletronik ticaret konusunda eStore.com`un ilk ya da ikinci firma olduğunu söyleyen Uycan, Biz internette ticarete inanıyoruz. Daha önce şirketimiz olan Fornet’i 7.5 milyon dolara sattık. Ama biz elektronik ticarete inanıyoruz. eStore.com`u satmak istemiyoruz. bütün konsantrasyonumuzu eSstore`un üzerine yoğunlaştırdık diyor. Enter, eStore ile internette iş yapmayı sürdürmeyi hedefliyor. Yani satmayı düşünmüyorlar. Ancak Uycan Bir teknoloji şirketi bize gelip bilgi ve tecrübelerimizi bir araya getirelim derse ve biz onlarla daha iyi şeyler yapabileceğimize inanırsak işbirliği yapabiliriz diyerek, bu tür tekliflere açık olduklarını da sözlerine ekliyor.


NETBUL.COM: İnternette Türk modeli..

Yahoo, Altavista gibi sitelerin Türkçe versiyonu Netbul.com da grafiği hızla yükselen internet girişimlerinden biri. Site 33 yaşındaki Elif Dağdeviren ve dört ortağı tarafından geçen yıl kuruldu. Başlangıçta elektronik bir dergi çıkarmak için yola çıktıklarını belirten Dağdeviren, Ancak biz derginin güncellemesini yaptıkça çok iyi tepkiler geldi. Ziyaretçilerimiz şu da olsun, bu da olsun derken, baktık ki zengin bir içerik oluşmaya başlamış. Net kapısı diye yola çıkmadan bir net kapısı haline geldik. Sonradan, madem bu noktaya geldik, bari içine arama moturu ve kategoriler de ekleyelim dedik diyor. Sitenin hedefi Türk ve Türkçe bilen her kesim. Bu nedenle site Türk kullanıcı kitlesine göre tasarlanıyor. Yani Netbul.com, içerikte, sunumda ve pazarlamada bir Türk modeli olduğuna inanıyor ve bunu uygulamaya çalışıyor. Geçtiğimiz günlerde IBM’den Gül Deriş Bayram’ı genel müdür olarak transfer eden Netbul.com, yeni ataklara hazırlanıyor. (PARA)