Küresel ekonomi Beyaz Saray’a kilitlendi

Küresel piyasaların Donald Trump’a endekslenmesi aslında, ABD’deki seçim sonucunun Kasım 2024’te kesinleşmesinden bu yana devam ediyor. Rakibi Kamala Harris’i yenerek seçimi kazanan Trump, aradan geçen yaklaşık 2.5 aylık süreçte her sözüyle küresel piyasalarda yeni bir harekete neden oldu. Dün (20 Ocak) görevi Joe Biden’dan devralan Trump, ABD’nin 47’nci Başkanı olarak daha koltuğuna oturmadan deprem etkisi yarattı. “Amerika’nın altın çağı şimdi başlıyor” diyerek refahı artıracağını vaat eden Trump, seçim öncesinde gümrük duvarlarından Panama kanalına kadar hangi konuda neler söylediyse konuşmasında altını çizerek tekrarladı. Trump bir gün önce de koltuğa oturur oturmaz başkanlık kararnamelerini imzalayacağını sosyal medya hesabından açıklamıştı.

SORU İŞARETLERİ VAR

Küresel piyasalarda, ABD’de yeni yönetimin uygulayacağı politikaların ekonomi üzerindeki olası etkilerine ilişkin soru işaretleri varlığını koruyordu. Donald Trump’ın yemin töreninin yapılacağı güne piyasalar pozitif bir seyirle başladı. Kararnamelere atılacak imzalar özellikle kripto para piyasasını coşturdu. Öte yandan ABD’de Trump yönetiminin uygulayacağı politikaların uluslararası ekonomi ve ticareti nasıl etkileyeceğine dair belirsizlikler piyasaların yönü üzerinde etkili oluyor. Bu yüzden küresel ekonominin aktörleri bir yandan Davos’ta toplantıları takip ederken bir yandan da yemin töreninin ardından Trump’ın, ikinci başkanlık döneminin ilk konuşmasında vereceği mesajlara odaklandı. Trump kürsüye çıkıp Amerika’da Dış Gelir Servisi kurulacağını belirterek seçim öncesi sözlerinin arkasında durdu. “Dışardan gelen mallara vergiler koyacağız. Başka ülkeler yerine biz zengin olacağız. Refahımızı yeniden artıracak cesur adımlar atacağız” sözleri yeni gümrük tarifelerinin habercisi niteliğindeydi. Geçen hafta cuma günü Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasında telefon görüşmesi gerçekleşmiş ve bu görüşme iki ülke arasındaki gerilimi bir nebze yumuşatmıştı.

MİLYON DOLARLIK KRİPTO BAĞIŞLAR

Donald Trump’ın yemin töreninin en dikkat çekici bilgileri arasında kripto para şirketlerinin bağışları vardı. Seçim sürecinde kripto paralarla ilgili pozitif açıklamalarıyla gündeme gelen ve rekorlar kırdıran Donald Trump’ın yemin törenine kripto para şirketlerinden milyonlarca dolarlık bağış geldi.

ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) ile yasal süreçleri devam eden Ripple, tören fonuna 5 milyon dolarlık XRP token bağışında bulundu. Amerika’nın en büyük kayıtlı kripto borsası Coinbase, tören için 1 milyon dolar destek sağlarken, San Francisco merkezli Kraken de aynı miktarda bağış yaptı. Sabit para birimi USDC’nin arkasındaki Circle, törene 1 milyon dolarlık katkı sağladı. Merkezi olmayan finans platformu Ondo Finance’ın da 1 milyon dolarlık bir bağış gerçekleştirdiği açıklandı.

Trump’ın, sosyal medya üzerinden görevine başlar başlamaz bazı Başkanlık Kararnameleri’ni imzalayacağını söylemesiyle desteklenen Bitcoin, haftanın ilk günü rekor tazeledi. Bitcoin, Trump’ın yemin töreni öncesinde 109 bin doları aştı.

‘PARİS ANLAŞMASINDAN ÇIKIYORUZ’

Donald Trump küresel iklim kriziyle mücade açısından da kötü bir haber verdi. ABD’nin 47’nci başkanı konuşmasında ülkesinin Paris İklim Anlaşması’ndan çıkacağını duyurdu.

‘ALTIN ÇAĞIMIZI BAŞLATIYORUZ’

Donald Trump, ikinci başkanlık döneminin yemin töreninde yaptığı konuşmada beklenen mesajları verdi. İşte o konuşmanın ekonomi başlıkları:

* “Dış Gelir Servisi kuracağız. İthal edilen malları vergilendirecek bir servis olacak. Yeni tarifeler uygulayacak. Diğer ülkeleri zengin etmek yerine kendi ülkemizi zenginleştireceğiz.

* Hükümet Verimlilik Departmanı kuracağız.

* Enerji sistemi yenilenecek. Petrolü ve gazımızı çıkaracağız. Ulusal Acil Enerji Eylem Planı devreye alınacak.

* Amerika’da otomobil üretimini yeniden yapılandıracağız. Akıl almayacak rekabetçi fiyatlarla üreteceğiz.

* Panama kanalını Çin’e vermedik, Panama’ya verdik ve onlardan geri alacağız.

* Yeniden büyüyen, sınırlarını genişleten, refahını artıran bir ülke olacağız.

TÜRKİYE’NİN TİCARETİNE ETKİLERİ NASIL OLUR

Donald Trump’ın atacağı adımlar arasında Türkiye’yi yakından ilgilendiren çok fazla madde var. Bunlardan biri de tarife adımları, gümrük duvarları yani kısaca ticaret yaptırımlarıyla ilgili. Trump daha önce bunun sinyallerini vermişti. Analistler, ABD’nin gümrük vergilerinde güçlü artışlara gitmesinin siparişleri ve kâr oranlarını etkileyebileceğini belirtirken Türkiye’de özellikle ihracat tarafında Çin’e uygulanacak tarifelerin yaratacağı fırsatlar sıkça dile getirildi. ‘Nearshoring, yakın kaynak kullanımı’ olarak nitelendirilen bu fırsat, ihracatçılar cephesinden nasıl görülüyor?

Hürriyet’in sorusunu yanıtlayan Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Mustafa Gültepe’ye göre, Türkiye’nin potansiyelinin artacağı bir hava esiyor. “Bizler de ihracatçılar olarak Avrupa Birliği’ndeki talep düşüklüğünü, durgunluğu görüyoruz. Pay alamadığımız pazarlardan pay almamız lazım. Hem Kuzey hem de Güney Amerika çekim gücümüzün içinde olacak. Nearshoring bizim için fırsat yaratabilir ama biz de ödevlerimizi iyi yapmalıyız” diyen Gültepe şöyle devam etti: “2025 sonrası için serbest ticaret anlaşmaları konusunda çalışmamız lazım. Mısır ve benzer ülkelerdeki gibi bir işbirliğini çekebilirsek müthiş bir potansiyel yakalanmış olur. Stk’lar olarak bunun için elimizden geldiğince çalışacağız. İnşallah başarırız. Çok büyük bir adım atılmış olur.”

‘TİCARET TRAFİĞİ DEĞİŞECEK’

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Güven Karaca ise, “Trump’ın gelmesiyle birlikte dünyadaki ticaretin değişeceğini öngörüyoruz. Trump’ın Çin ve Uzakdoğu’ya karşı yaptırımı dünyadaki ticaret trafiğini değiştirecektir” diye konuştu.

‘ÇİN’İN REAKSİYONU ÖNEMLİ OLACAK’

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten de, “Trump dönemiyle birlikte ticaret savaşlarında artış beklentisi var ama nasıl bir artış olacağını bilemiyoruz. Çin’in nasıl bir reaksiyon vereceği önemli. Çin’e yaptırımlar olursa Çin’den çıkmak isteyen satın alma grupları açısından Türkiye, önemli bir lokasyon olabilir. Ancak bizim pozisyonumuz bu talebe cevap verme noktasında olacak mı, olmayacak mı sıkıntımız burada” dedi.