Oluşturulma Tarihi: Ocak 10, 2001 00:00
2000 yılı içinde kira gelirinden başka yıllık beyanname ile beyanı zorunlu geliri olanların kira gelirlerinin beyanı 2 Ocak 2001`de başladı. Kira beyanları en son 31 Ocak 2001 günü akşamına kadar verilebilecek.
Daire, dükkan, depo, mağaza, arsa, arazi gibi taşınmaz mallar (gayrimenkuller) ile otomobil, traktör makine, iskele, asansör gibi her türlü taşınabilir mallar ve arama, imtiyaz, işletme, marka, ticaret unvanı vb. her türlü hakların kiraya verilmesinden gerçek kişilerce elde edilen kira gelirleri gelir vergisine tabi bulunuyor. Bir yıl içerisinde elde edilen kiraların gayri safi tutarından belli giderlerin indirilmesi sonucu bulunan safi kira tutarı belirli esaslarda vergilendiriliyor. 2000 yılı içinde kira gelirinden başka yıllık beyanname ile beyanı zorunlu geliri olmayanların, kira gelirlerinin beyanı 2 Ocak 2001 tarihinden itibaren başlamış bulunuyor. Kira beyanları en son 31 Ocak 2001 Çarşamba günü mesai sonuna kadar yapılabilecek.
Kira gelirlerinde beyanname verme sınırı:
Gerek konut kira gelirinde, gerekse işyeri kira gelirinde, elde edilen her kiranın beyanı gerekmiyor. Konut ve işyeri kira gelirinde beyanname verme zorunluluğu belli tutarı aşan kira geliri elde edildiğinde doğmaktadır.
Konut kira gelirlerinde beyanname verme sınırı:
193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu`nun 21. maddesi hükmüne göre; 2000 yılına ilişkin konut kira gelirlerinin 630 milyon liralık kısmı gelir vergisinden müstesna tutulmuş bulunuyor. Buna göre; 2000 yılında 630 milyon lira ve daha aşağı kira geliri elden edenler, bu gelirlerinin beyanı gerekmiyor.630 milyon liranın altında konut kira geliri edenler bu gelirleri için beyanname vermeyecekler. 630 milyon liralık haddin hesabında, tahsil esası geçerli olup, 31 Aralık 2000 tarihine kadar tahsil edilmemiş olan kira gelirleri bu hesaba dahil edilmeyecektir.
ÖRNEK:
2000 yılı içinde aylık 100 milyon liraya kiraya verdiği dairesinden Ocak-Haziran 2000 aylarına ait 6 aylık kira yok 600 milyon lirayı kiracısından tahsil eden, 6 aylık kira bedeli olan 600 milyon lirayı ise, tahsil edemeyen, biri 2000 yılı için kira gelirinden dolayı beyanname vermeyecektir. Çünkü 2000 yılında tahsil ettiği 600 milyon lira, 630 milyon liralık konut kira geliri istisnasının altında kalmaktadır. Bu kişi tahsil edemediği 600 milyon lira kira alacağını tahsil ettiği yılın geliri olarak beyan edecektir.
ÇÖZÜM:
630 milyon liradan daha fazla kira geliri elde edenler ise bu kira gelirlerinin tamamını beyan edeceklerdir (Beyanname üzerinde toplam kira tutarından 630 milyon liralık istisnayı indireceklerdir).
İşyeri kira gelirlerinde beyan sınırı:
Konut kira gelirlerine uygulanmakta olan 630 milyon liralık istisna, işyeri kira gelirlerine uygulanmamaktadır. Ancak, işyeri kira gelirleri için konut kira gelirlerinden daha farklı beyan sınırı vardır. İşyeri kira gelirlerinden yıl içinde kirayı ödeyenler tarafından gelir vergisi kesintisi yapılarak, mal sahibi adına vergi dairesine yatırılmaktadır. İşyeri kira geliri elde edenlerden kesinti suretiyle tahsil edilen bu vergilerden dolayı, beyanname verme sınırı; konut kira geliri elde edenlere nazaran daha yüksek bir miktarda tespit edilmektedir. Gelir Vergisi Kanunu`nun 86. maddesi hükmüne göre 2000 yılında 4 milyar 375 milyon liraya kadar (4 milyar 375 milyon dahil) işyeri kira geliri elde edenlerin, beyanname vermelerine gerek yok. Yıl içinde tahsil ettikleri kiralardan, kiracıları tarafından kesilerek, vergi dairelerine yatırılan vergileri, bunların nihai vergiler olacaktır. 4 milyar 375 milyonun üzerinde işyeri kira geliri elde edenlerin ise beyanname vermeleri gerekmektedir. 4 milyar 375 milyonun üzerinde işyeri kira geliri elde edenler, kiralarının tamamını beyan edecekler, beyanları üzerinden hesaplanan gelir vergilerinden, yıl içinde kiracıların kiralarından keserek vergi dairesine yatırdıkları vergileri mahsup ettikten sonra kalan vergiyi ödeyeceklerdir.
4 milyar 375 milyon liralık haddin hesabı:
Gayrimenkul sermaye iradı kapsamında beyan edilecek olan kira gelirlerinin beyan sınırının tespiti (4 milyar 375 milyon liralık haddin) önem taşımaktadır.
4 milyar 375 milyon liralık beyan sınırının hesap edilmesinde dikkat edilecek husus, mal ve hakların kiraya verilmesinden 2000 yılı içinde elde edilen 630 milyon liranın üzerindeki konut kira geliri ile işyeri kira gelirinin toplamına bakılacak olmasıdır. 2000 yılı içinde kiraya verilen mal ve haklardan elde edilen kira toplamları tutarı 4 milyar 375 milyon lirayı geçmiyor ise (4 milyar 375 milyon dahil), üzerinden kesinti yoluyla vergi ödenen, işyeri kira gelirleri beyan edilmeyecek, buna mukabil 630 milyon liralık istisna haddini geçen konut kira gelirleri beyan edilecektir. Verilen (1) ve (2) numaralı örnekler, konuyu daha iyi anlatacaktır.
BEYANNAME VERME ÖRNEĞİ (2)
(A)`nın 2000 yılı içinde;
Konut kira geliri 1 milyar 200 milyon,
İşyeri kira geliri (tevkifata tabi tutulmuş) 3 milyar 600 milyon liradır.
(A) 2000 yılı için beyanname verecek midir?
Bay (A)`nın beyanname verip vermeyeceğini tespit için 2000 yılı içinde elde ettiği konut kira gelirinin istisna haddini (630 milyon lirayı) aşan kısmı ile işyeri kira geliri toplamının 4 milyar 375 milyon lirayı aşıp aşmadığına bakmamız gerekmektedir.
2000 yılı konut kira gelirinin istisna haddini aşan kısmı
(1 milyar 200 milyon - 630 milyon): 570.000.000 TL
2000 yılı işyeri kira geliri: (+) 3.600.000.000 TL
4 milyar 375 milyonluk haddin mukayesesine esas kira geliri : 4.170.000.000 TL
(A)`nın 2000 yılı içinde elde ettiği kira gelirleri toplamı 4 milyar 375 milyon lirayı aşmadığından, üzerinden kesinti yoluyla vergi ödediği 3 milyar 600 milyon lira işyeri kira gelirini beyan etmeyecektir. Ancak; 630 milyon lirayı aşan 1 milyar 200 milyon lira konut kira gelirinden dolayı yıllık gelir vergisi beyannamesi verecektir.(FİNANSAL FORUM)