Oluşturulma Tarihi: Ocak 02, 2002 12:42
Kira gelirlerinin beyanı bu günden itibaren başladı. Kira gelirinden başka yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyanı zorunlu kazanç ve iradı bulunmayanların, 2001 yılında elde etmiş oldukları kira gelirlerini Ocak 2002 sonuna kadar bağlı bulundukları vergi dairelerine beyan etmeleri gerekiyor.
Gelir Vergisi Kanunumuzda ana ilke olarak, kazanç ve iratların safi tutarları üzerinden vergilendirilmesi esası benimsenmiştir.
Kira gelirlerinde safi tutarı bulmak için elde edilen kira gelirleri üzerinden bir takım giderler indirilebilmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu`nun 74. maddesine göre;
Mükelleflerin elde ettiği kira gelirleri üzerinden indirebileceği giderler için;
1- Gerçek gider usulü,
2- Götürü gider usulü,
olmak üzere iki seçenekten birini tercih hakkı vardır.
Götürü gider usulü
Kira geliri elde eden mükellefler dilerlerse, yukarıda saydığımız gerçek giderlerinin yerine, götürü gider usulünü seçerek, elde ettikleri kira hasılatının % 25`ini götürü gider olarak indirebilirler. Ancak, bu usulü seçenler 2 yıl bu usulden dönemeyecek ve 2 yıl elde ettikleri kiradan gider olarak, kira hasılatının % 25`ini indirebileceklerdir.
Hakları kiraya verenler, götürü gider usulünden yararlanamazlar
Hangi yöntem avantajlı?
Konut kira geliri elde edenlerin, vergilendirilecek safi kira tutarını hesaplamak için gerçek gider veya götürü gider usulünden hangisini tercih edeceklerine karar verirken, yukarıda belirtilen gerçek giderlerinin tutarı ile götürü gider tutarını (istisnadan sonraki kira tutarının yüzde 25`i) mukayese ederek hangisi daha fazla ise onu tercih etmeleri gerekiyor.
Uygulamada da gideri fazla olan mükelleflerin gerçek gider usulünü seçtikleri, buna mukabil kiraya verdikleri gayrimenkule yaptıkları giderleri olmayan veya az olanların da götürü gider usulünü seçtiği gözlemlenmektedir.
Götürü gider usulü, belge toplama, saklama ve ibraz külfetinin olmaması ve uygulamadaki pratikliği açısından, mükelleflerin çoğunluğu tarafından tercih edilen yöntemdir.
Gerçek giderlerin indirilmesi
Kira geliri elde edenler, üzerinden vergi hesaplanacak olan safi kira gelirini bulmak için, elde ettikleri kira bedellerinden aşağıda yazılı giderleri indirebileceklerdir.
• Mal sahibi tarafından ödenen ısıtma, su ve asansör giderleri,
• Kiraya verilen malların idaresi için yapılan, gayrimenkulün ehemmiyeti ile mütenasip idare giderleri,
• Kiraya verilen mal ve haklar için yapılan borçlanmaların faizleri,
• Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün, iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5`i (4369 sayılı Yasa`nın 38. maddesiyle değiştirilen GVK`nın 74/4. bendi),
• Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle, belediyelere ödenen harcamalara iştirak payları (mal sahibi tarafından ödenmek koşulu ile),
• Kiraya verilen mal ve haklar için ayrılan amortismanlar,
•Mal sahibinin yaptığı onarım giderleri,
• Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve onarım giderleri,
• Sahibi bulundukları konutu kiraya verenlerin, kira ile oturdukları konutların kira bedelleri,
•Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak mukavelenameye, kanuna ve ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar,
•Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler.
Gerçek gider usulünün seçilmesi halinde elde edilen kira tutarlarından yukarıdaki giderler indirilebilmektedir. Ancak, bu giderlerin, 700 milyon liralık konut kira geliri istisnasına isabet eden kısmı indirilemez.
İstisnaya isabet eden indirilemeyecek gerçek gider kısmını aşağıdaki formülle hesaplayabiliriz.
ÖRNEK:
5 milyar lira konut kira geliri olan Bay (A), gerçek gider usulünü seçtiğini, gerçek giderlerinin de 500 milyon lira olduğunu varsayarsak, Bay (A) giderlerinin ne kadarlık kısmını kira gelirinden indirebilecektir?
Bay (A) 500 milyon liralık gerçek giderinden 420 milyon liralık istisnaya isabet eden kısmı olan;
= 70 milyon TL`yi indiremeyecek, gerçek gider olarak kira gelirinden 430 milyon lira (500 milyon - 70 milyon = 430) indirecektir.