Irak-Türkiye tekerlekli benzin hattına su karıştı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Haziran 23, 2003 09:435dk okuma
Irak-Türkiye arasındaki ‘‘tekerlekli petrol hattı’’ hızlandı. Tankerler Irak`tan motorin, fuel-oil getirip, Türkiye`den Tüpraş`ın benzinini taşıyor. Irak kanadı, bazı Türk tankerlerinin ‘‘vergisiz benzini Türkiye`de satıp, Irak`a benzin yerine su götürdüğünü’’ iddia ediyor.
Irak`a 5 Mayıs`ta yeniden başlayan takas yoluyla petrol ticaretine hile karıştı. Rafinerilerin tam kapasite çalışamadığı Irak`a, Türkiye`den benzin, kurşunsuz benzin, LPG gibi işlenmiş petrol ürünleri ihraç edilirken, Iraklı yetkililer ‘‘Bazı Türk firmalarının Tüpraş`tan ihraç etmek üzere ucuza aldıkları benzini Türkiye`de satıp, Irak`a su yolladıkları’’ iddiasını ortaya attı.
Türk tankerlerinden şüphelenip 15 gündür Musul girişinde Türkiye`den gelen kurşunsuz benzin ve LPG`yi tahlil ettiren Amerikan şirketi KBR`nin Irak Temsilcisi Felah Hasan Muhammed, bu konudaki tespitlerini şöyle aktardı: ‘‘Musul`da yapılan tahlillerde üç gün önce hepsi Değer Taşımacılık firmasına ait 5 tankerde benzin yerine su çıktı. Bu firmanın şoförleri Türkiye`de konvoya katılmıyorlar. Bizce, devletten ucuza aldıkları benzini Türkiye`de satmak için Değer tankerleri konvoy dışında kalıyorlar. Konvoya bu yüzden 7 taksi gözetimci olarak katılıyor. Zan altında kalmamaları için Türk şoförlerin konvoy halinde yola çıkması lazım.’’
5 ARAÇTA 150 BİN DOLAR
Tahliller başlamadan önceki gevşekliği bilen vurguncu firmaların KBR`yi milyonlarca dolar zarara uğrattığını iddia eden Felah Hasan Muhammed`in yaptığı hesap ise şöyle: ‘‘Tahlil yapılmayan ilk ayda, savaş sonrası kargaşadan ne kadar kamyonun benzin yerine su taşıdığını bilmiyoruz ama bugüne kadar en az 6 bin araç geldi. Bir günde Türkiye`den kurşunsuz benzin ve LPG taşıyan 200 tanker, CP8 helikopter ve askeri araç yakıtı taşıyan 20 kamyon geliyor. Bugüne kadar Türkiye`den gelen benzin 50 bin tonu (60 milyon litre) geçti. Bir araçtaki benzinin değeri 30 bin dolar desek, farketmeseydik yakaladığımız son 5 araçtan zararımız 150 bin dolar olacaktı.’’
Amerikalılar`ın şüpheli şoförleri durdurduğunu fakat sorumlu olarak nakliye şirketini gördüğünden haklarında soruşturma yapmadıklarını söyleyen KBR temsilcisi, bu yola başvuran firmaların kontratlarının iptal edileceğini açıkladı. Türkiye`den Irak`a giden kurşunsuz benzin Musul, Doğuk, Erbil, Süleymaniye, Tikrit, Bağdat`taki depolara taşınıyor. LPG`nin boşaltıldığı depolar ise Bağdat`a 30 kilometre mesafedeki Taci ve Bağdat`a 50 kilometre mesafedeki Hanbenisadr`da. Taci`ye bugüne kadar gelen tanker sayısı 750.
Değer: Rüşvet vermedik bize suç raporu tuttular
Değer Uluslararası Taşımacılık ve Ticaret Ltd. Şti.`nin kurucusu Emin Değer, bölgeye gönderdikleri iki araçta su bulunduğu yönünde rapor tutulduğunu doğrularken, bunun Iraklı yetkililerin rüşvet isteklerini yerine getirmemesinden kaynaklandığını söyledi. Değer, konuyu şöyle aktardı: ‘‘Bizim gibi 4-5 tane nakliyeci firma Şırnak, Mardin, Cizre, Nusaybin, Batman, Urfa, Gaziantep, Hatay illerinin bulunduğu bölge ve güzergahın bütün arabalarını bu işte kullanıyoruz. Ayrım yapmadan biz bütün araçları yük verirken onların kimliklerini, araç sahibinin bilgilerini alıyoruz. Yüklediğimiz yerden Habur`a kadar 9 tane tim oluşturmuşuz. Bu arabaların kontrol edilmesi için gizli kameralarda kullanıyoruz. Yani devletin görevini de biz yapıyoruz. İşi sağlam görelim diye dedektiflikte yapıyoruz. Musul`daki firma temsilcilerimizden, 4-5 gün önce ABD`lilere Değer Taşımacılık adına çalışan iki araçta su çıktığı yönünde rapor iletildiğini öğrendik. Raporda, 28 bin litre kapasiteli tırda bin 500 litre su bulunduğu yazıyor. Biz de durumu Habur gümrük kapısına ilettik. iki kamyonun şoförü döndüğünde gözaltına alındı. Şoförler, nakliyecilerin boşaltma noktasındaki Iraklı yetkililerin rüşvet istediğini, yanlarında para olmadığını, Arapça da bilmediklerini sonuçta Iraklı yetkililerin bu yönde rapor tutulduğunu anlattılar. Yapılan inceleme ve bölgeden gelen birçok şoförün de rüşvet talebiyle karşılaştıklarını söylemeleri üzerine şoförlerin suçsuz olduğu kanaatine varıldı ve serbest bırakıldı.’’
Irak`ta boru hattına sabotaj
Irak`ın başkenti Bağdat`ın kuzeybatısından geçen ve ülkenin kuzey ve güneyindeki petrol yataklarını birbirine bağlayan ana boru hattına dün sabotaj düzenlendi. Sabotajın meydana geldiği yerin, Bağdat`ın 140 kilometre kuzeybatısına düşen Hit kenti yakını olduğu belirtilirken, patlamada iki Amerikan askerinin ağır yaralandığı bildirildi.
Irak Petrol Bakanlığı`ndan bir yetkili, petrol boru hattındaki patlamanın sabotajdan kaynaklandığını belirterek, kuzey ve güneyindeki petrol yatakları arasında bağlantıyı sağlayan petrol boru hattında meydana gelen patlamanın, Bağdat`ın ana petrol rafinerisinin üretimini olumsuz etkileyebileceği belirtildi. Patlamanın günde 80 bin varil petrol üretme kapasitesine
sahip Bağdat`ın ana petrol rafinerisinin El Duri`nin üretimini olumsuz etkileyebileceğini söyleyen yetkili, ‘‘Bu sabotaj bizi petrol tesislerinin çok kötü koşullarda olduğu güneydeki ham petrole güvenmek zorunda bırakacak’’ dedi.
Yumurtalık`tan Irak petrolü ihracı başladı
Kerkük-Yumurtalık Boru Hatları ile Adana`ya pompalanan Irak petrolünün dünya pazarlarına ihracına yeniden başlandı. Adana`nın Ceyhan İlçesi`ndeki depolarda tutulan ve ihracına izin verilmeyen petrolün ilk alıcısı Türkiye oldu. Böylece, 23 Mart 2003`ten bu yana 12 dev tankta bekleyen toplam 3 milyon varil petrolün ihracına da başlanmış oldu. Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, Irak petrolünün hiçbir kısıtlama olmadan sevkedilmeye başlanmasının Irak ve Türkiye halkları için çok önemli olduğunu söyledi.
Sevkiyatın başlaması nedeniyle düzenlenen törene Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, Tüpraş Genel Müdürü Hüsamettin Danış`ın yanı sıra, Irak Petrol Bakanı Fathel Ali Othman, Irak petrol pazarlama şirketi SOMO`nun Genel Müdürü Mohammed El Meal Jibouri, Irak yönetimindeki ABD`liler Phillip Carroll, Robert Crear, Clark Tuner ile Iraklı Adil Alacazaz ve Fatin H. Fattohy katıldı. Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, bölge için önemli bir gün yaşandığına dikkat çekerek, şunları söyledi: ‘‘Irak- Türkiye boru hattından yapılan sevkiyatların yüklemeye başlanması, hiç unutulmayacak bir gün. Ay sonuna kadar tanklardaki ham petrolün sevkiyatı tamamlanmış olacak. Bundan sonra da pompajın başlamasına paralel olarak sevkiyatlar devam edecek.’’ 579 kilometresi Irak sınırları içinde olmak üzere toplam bin 876 kilometre uzunluktaki Kerkük-Yumurtalık ham petrol boru hattı için yapılan anlaşmaya göre, Türkiye petrolün her varilinden 50 sent alıyor. Yıllık ortalama boru hattı geliri 250 milyon doları, dolaylı olarak 350 milyon doları buluyor.
Irak`a gidecek benzini içerde satıp 21 bin dolar kazanıyorlar
Irak`a ihraç edilmesi amacıyla Tüpraş`tan alınan benzin vergisiz olduğu için tonu 280 dolara geliyor. Bir tanker bu fiyatla 8 bin 400 dolara yüklenmiş oluyor. Yapılan hesaba göre, uyanık bir taşıyıcının bu petrolü Türkiye`de 30 bin dolara satarak, her tankerden 21 bin 600 dolar kazanması mümkün görünüyor.
Irak`a 5 Mayıs`ta yeniden başlayan takas yoluyla petrol ticaretine hile karıştı. Rafinerilerin tam kapasite çalışamadığı Irak`a, Türkiye`den benzin, kurşunsuz benzin, LPG gibi işlenmiş petrol ürünleri ihraç edilirken, Iraklı yetkililer ‘‘Bazı Türk firmalarının Tüpraş`tan ihraç etmek üzere ucuza aldıkları benzini Türkiye`de satıp, Irak`a su yolladıkları’’ iddiasını ortaya attı.
Türk tankerlerinden şüphelenip 15 gündür Musul girişinde Türkiye`den gelen kurşunsuz benzin ve LPG`yi tahlil ettiren Amerikan şirketi KBR`nin Irak Temsilcisi Felah Hasan Muhammed, bu konudaki tespitlerini şöyle aktardı: ‘‘Musul`da yapılan tahlillerde üç gün önce hepsi Değer Taşımacılık firmasına ait 5 tankerde benzin yerine su çıktı. Bu firmanın şoförleri Türkiye`de konvoya katılmıyorlar. Bizce, devletten ucuza aldıkları benzini Türkiye`de satmak için Değer tankerleri konvoy dışında kalıyorlar. Konvoya bu yüzden 7 taksi gözetimci olarak katılıyor. Zan altında kalmamaları için Türk şoförlerin konvoy halinde yola çıkması lazım.’’
5 ARAÇTA 150 BİN DOLAR
Tahliller başlamadan önceki gevşekliği bilen vurguncu firmaların KBR`yi milyonlarca dolar zarara uğrattığını iddia eden Felah Hasan Muhammed`in yaptığı hesap ise şöyle: ‘‘Tahlil yapılmayan ilk ayda, savaş sonrası kargaşadan ne kadar kamyonun benzin yerine su taşıdığını bilmiyoruz ama bugüne kadar en az 6 bin araç geldi. Bir günde Türkiye`den kurşunsuz benzin ve LPG taşıyan 200 tanker, CP8 helikopter ve askeri araç yakıtı taşıyan 20 kamyon geliyor. Bugüne kadar Türkiye`den gelen benzin 50 bin tonu (60 milyon litre) geçti. Bir araçtaki benzinin değeri 30 bin dolar desek, farketmeseydik yakaladığımız son 5 araçtan zararımız 150 bin dolar olacaktı.’’
Amerikalılar`ın şüpheli şoförleri durdurduğunu fakat sorumlu olarak nakliye şirketini gördüğünden haklarında soruşturma yapmadıklarını söyleyen KBR temsilcisi, bu yola başvuran firmaların kontratlarının iptal edileceğini açıkladı. Türkiye`den Irak`a giden kurşunsuz benzin Musul, Doğuk, Erbil, Süleymaniye, Tikrit, Bağdat`taki depolara taşınıyor. LPG`nin boşaltıldığı depolar ise Bağdat`a 30 kilometre mesafedeki Taci ve Bağdat`a 50 kilometre mesafedeki Hanbenisadr`da. Taci`ye bugüne kadar gelen tanker sayısı 750.
Değer: Rüşvet vermedik bize suç raporu tuttular
Değer Uluslararası Taşımacılık ve Ticaret Ltd. Şti.`nin kurucusu Emin Değer, bölgeye gönderdikleri iki araçta su bulunduğu yönünde rapor tutulduğunu doğrularken, bunun Iraklı yetkililerin rüşvet isteklerini yerine getirmemesinden kaynaklandığını söyledi. Değer, konuyu şöyle aktardı: ‘‘Bizim gibi 4-5 tane nakliyeci firma Şırnak, Mardin, Cizre, Nusaybin, Batman, Urfa, Gaziantep, Hatay illerinin bulunduğu bölge ve güzergahın bütün arabalarını bu işte kullanıyoruz. Ayrım yapmadan biz bütün araçları yük verirken onların kimliklerini, araç sahibinin bilgilerini alıyoruz. Yüklediğimiz yerden Habur`a kadar 9 tane tim oluşturmuşuz. Bu arabaların kontrol edilmesi için gizli kameralarda kullanıyoruz. Yani devletin görevini de biz yapıyoruz. İşi sağlam görelim diye dedektiflikte yapıyoruz. Musul`daki firma temsilcilerimizden, 4-5 gün önce ABD`lilere Değer Taşımacılık adına çalışan iki araçta su çıktığı yönünde rapor iletildiğini öğrendik. Raporda, 28 bin litre kapasiteli tırda bin 500 litre su bulunduğu yazıyor. Biz de durumu Habur gümrük kapısına ilettik. iki kamyonun şoförü döndüğünde gözaltına alındı. Şoförler, nakliyecilerin boşaltma noktasındaki Iraklı yetkililerin rüşvet istediğini, yanlarında para olmadığını, Arapça da bilmediklerini sonuçta Iraklı yetkililerin bu yönde rapor tutulduğunu anlattılar. Yapılan inceleme ve bölgeden gelen birçok şoförün de rüşvet talebiyle karşılaştıklarını söylemeleri üzerine şoförlerin suçsuz olduğu kanaatine varıldı ve serbest bırakıldı.’’
Irak`ta boru hattına sabotaj
Irak`ın başkenti Bağdat`ın kuzeybatısından geçen ve ülkenin kuzey ve güneyindeki petrol yataklarını birbirine bağlayan ana boru hattına dün sabotaj düzenlendi. Sabotajın meydana geldiği yerin, Bağdat`ın 140 kilometre kuzeybatısına düşen Hit kenti yakını olduğu belirtilirken, patlamada iki Amerikan askerinin ağır yaralandığı bildirildi.
Irak Petrol Bakanlığı`ndan bir yetkili, petrol boru hattındaki patlamanın sabotajdan kaynaklandığını belirterek, kuzey ve güneyindeki petrol yatakları arasında bağlantıyı sağlayan petrol boru hattında meydana gelen patlamanın, Bağdat`ın ana petrol rafinerisinin üretimini olumsuz etkileyebileceği belirtildi. Patlamanın günde 80 bin varil petrol üretme kapasitesine
sahip Bağdat`ın ana petrol rafinerisinin El Duri`nin üretimini olumsuz etkileyebileceğini söyleyen yetkili, ‘‘Bu sabotaj bizi petrol tesislerinin çok kötü koşullarda olduğu güneydeki ham petrole güvenmek zorunda bırakacak’’ dedi.
Yumurtalık`tan Irak petrolü ihracı başladı
Kerkük-Yumurtalık Boru Hatları ile Adana`ya pompalanan Irak petrolünün dünya pazarlarına ihracına yeniden başlandı. Adana`nın Ceyhan İlçesi`ndeki depolarda tutulan ve ihracına izin verilmeyen petrolün ilk alıcısı Türkiye oldu. Böylece, 23 Mart 2003`ten bu yana 12 dev tankta bekleyen toplam 3 milyon varil petrolün ihracına da başlanmış oldu. Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, Irak petrolünün hiçbir kısıtlama olmadan sevkedilmeye başlanmasının Irak ve Türkiye halkları için çok önemli olduğunu söyledi.
Sevkiyatın başlaması nedeniyle düzenlenen törene Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, Tüpraş Genel Müdürü Hüsamettin Danış`ın yanı sıra, Irak Petrol Bakanı Fathel Ali Othman, Irak petrol pazarlama şirketi SOMO`nun Genel Müdürü Mohammed El Meal Jibouri, Irak yönetimindeki ABD`liler Phillip Carroll, Robert Crear, Clark Tuner ile Iraklı Adil Alacazaz ve Fatin H. Fattohy katıldı. Botaş Genel Müdürü Mehmet Bilgiç, bölge için önemli bir gün yaşandığına dikkat çekerek, şunları söyledi: ‘‘Irak- Türkiye boru hattından yapılan sevkiyatların yüklemeye başlanması, hiç unutulmayacak bir gün. Ay sonuna kadar tanklardaki ham petrolün sevkiyatı tamamlanmış olacak. Bundan sonra da pompajın başlamasına paralel olarak sevkiyatlar devam edecek.’’ 579 kilometresi Irak sınırları içinde olmak üzere toplam bin 876 kilometre uzunluktaki Kerkük-Yumurtalık ham petrol boru hattı için yapılan anlaşmaya göre, Türkiye petrolün her varilinden 50 sent alıyor. Yıllık ortalama boru hattı geliri 250 milyon doları, dolaylı olarak 350 milyon doları buluyor.
Irak`a gidecek benzini içerde satıp 21 bin dolar kazanıyorlar
Irak`a ihraç edilmesi amacıyla Tüpraş`tan alınan benzin vergisiz olduğu için tonu 280 dolara geliyor. Bir tanker bu fiyatla 8 bin 400 dolara yüklenmiş oluyor. Yapılan hesaba göre, uyanık bir taşıyıcının bu petrolü Türkiye`de 30 bin dolara satarak, her tankerden 21 bin 600 dolar kazanması mümkün görünüyor.