Hibe, kredi, taşınma ve kira yardımı... Evi dönüÅŸene destek rehberi

İşte evi dönüşeceklere verilen hibe, kredi, taşınma ve kira yardımlarında son durum...

HER KONUT İÇİN 1.5 MİLYON

İstanbul’da uygulanan Yarısı Bizden kampanyasına bu yıl talebin artması bekleniyor. İlk açıklandığında belli bir dönemi kapsayan, sonrasında ‘süresiz’ hale getirilen kampanyada temel kurallar şöyle:

İstanbul’un 39 ilçesinde ‘riskli yapı sahiplerinin’ tümü kampanyadan faydalanabiliyor

Hak sahibinin bir konutu için 700 bin TL hibe ve 700 bin TL kredi, diğer her bir konutu için 1 milyon 400 bin TL kredi veriliyor. Hak sahibinin bir dükkanı için 350 bin TL hibe ve 350 bin TL kredi, diğer her bir dükkanı için ise 700 bin TL kredi desteği sağlanıyor. Hak sahiplerine kredi verilirken gelir ve kredi puanına bakılmıyor.

Tahliye desteği olarak tek seferde 100 bin TL ödeniyor. Böylece bir konut için toplam destek 1.5 milyon TL’yi buluyor. Tahliye desteğini evde kiracı varsa kiracı, ev sahibi varsa ev sahibi alıyor.

Yeni proje için kat irtifakı kurulduktan sonra hak sahibi tespiti yaptırmak üzere ilçe belediyesine başvuruluyor. Bakanlıkça belirlenen randevu gününde hak sahibi ile hibe taahhütnamesi ve kredi sözleşmesi imzalanıyor.

Bina bazlı dönüşümde ödemeler hak sahipleri adına yüklenici firmaya yapılıyor.

Vatandaş kredi geri ödemelerine yapı ruhsatının alınmasından 2 yıl sonra başlıyor ve 10 yıla kadar vade uygulanıyor. Ödemenin başladığı ilk yıl faiz yok, sonraki yıllar TÜFE oranının yarısı kadar artış yapılıyor.

Ayrıca, bina yerine alan bazlı site benzeri büyük dönüşümlerde tam uzlaşma sağlanması halinde Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, TOKİ ve Emlak Konut devreye giriyor. Hibe tutarı bina maliyetinden düşülerek, artan kalan borç uzun vadeli uygun ödeme koşullarıyla taksitlendiriliyor.

KÄ°RA YARDIMI ARTTI

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, kira desteğinde 2025 tarifesini geçtiğimiz günlerde açıkladı. Buna göre;

İllere göre değişmekle birlikte ev sahiplerine aylık 4 bin 500 lira ile 8 bin lira arasında kira desteği ödeniyor.

Kira yardımları riskli yapılarda 18 ay, riskli ve rezerv yapı alanlarında ise en çok 48 ay sağlanıyor.

Riskli yapıdaki kiracılara iki aylık kira yardımı tek seferde ödeniyor. Sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere yine defaten beş aylık kira yardımı veriliyor.

Kira ödemelerinin başlatılabilmesi için riskli yapının yıkımının gerçekleşmesi şart. Bir  yıl içinde de başvuru gerekiyor. Ayrıca Yarısı Bizden kampanyasından faydalanan kişi ikamet ediyorsa, kira desteği de alabiliyor.

FAÄ°Z DESTEKLÄ° KREDÄ°

Bakanlık, kampanya ve kira desteÄŸinin yanında kentsel dönüşüm kredilerine faiz desteÄŸi de sunuluyor. Bu kapsamda detaylar şöyle:Â

Riskli alan, rezerv alanda olan ve binası için riski yapı kararı alınan malikler bundan yararlanabiliyor. Riskli yapılarda en az 1 yıl oturan kiracı veya sınırlı ayni hak sahipleri de (oturum hakkı olanlar) kredi çekebiliyor. Eğer dönüşüm kapsamında yıkılan ev ya da işyeri aynı yerde yapılmıyorsa, farklı bir konut ve işyeri almak isteyene de kredi hakkı tanınıyor.

Bu alanda güncel üst limitler şöyle: Konut yapım ve konut edinme için 1 milyon 250 bin lira, işyeri yapım için 800 bin lira, işyeri edinme için 350 bin lira, güçlendirme için 320 bin lira.

Konut kredilerinde 10 yıl, işyeri için 7 yıl vade uygulanıyor.

Birden fazla konutu olan hak sahiplerinin ilk konutu için kullanacakları konut yapım ve konut edinme kredilerine uygulanacak faiz desteği oranı yıllık 840 baz puan (aylık 0.70), iki ve sonraki konutları için ise bu oran 720 baz puan olarak uygulanıyor. Mesela; kentsel dönüşüm kredisi için faiz oranı yüzde 3.89 olduğunda kamunun yüzde 0.70 desteği ile oran yüzde 3.19’a düşüyor. Ayrıca güçlendirmede yıllık 600 baz puan, işyeri kredilerinde ise 480 baz puan destek veriliyor.

Bu alanda en önemli sorun faizlerin yüksek olması ve bankaların kredi taleplerine olumlu dönüş yapmaması. Dönüşüme özel düşük faizli bir kampanyası olması halinde sürecin hızlanacağı belirtiliyor.

Vatandaşlar için önemli bir konu da şu; Faiz destekli dönüşüm kredisi ve kira desteği birlikte kullanılmıyor, birinin tercihi gerekiyor.

İBB DÖNÜŞÜMDE NELER YAPIYOR?

İSTANBUL’da 600 bini çok riskli 1.5 milyon konut yenilenmeyi bekliyor. Deprem olmadan ardı ardına çöken binalar dönüşümün hızlanması gerektiğini ortaya koyuyor. Bu kapsamda, bakanlık desteklerinin yanında İstanbul Büyükşehir Belediyesi de (İBB) vatandaşı destekler adımlar atıyor. İBB yetkililerinin verdiği bilgilere göre son durum şöyle:

KİPTAŞ ve İstanbul İmar AŞ paydaşlığıyla yürütülen ‘İstanbul Yenileniyor’ projesi kapsamında, vatandaşlara bir reçete çıkarıp, oluşabilecek maliyetler hesaplanıyor. Mevcutta en düşük metrekare maliyeti ortalama 27 bin TL. Tek yapılarda 18 ay vade farksız, çoklu yapılarda 24 ay vade farksız olmak üzere KİPTAŞ’a ödeme imkanı sunuluyor. Ya da KİPTAŞ bankalara kefalet vererek vatandaşa kredi kullandırılıyor.

Hızlı Tarama Yöntemi ile en riskli grupta olduğunu tespit edilen binalar için yapılan kentsel dönüşüm kira yardımları yüzde 55 artırıldı. İstanbul’da ikamet eden maliklere 18 ay verilen kira desteği 7 bin TL’ye çıkarıldı. Emeklilere ise 9 bin TL ödeniyor. Kiracılara 12 ay sağlanan aylık yardım da yine 7 bin TL’ye çıkarıldı. Kiracı emekli ise 9 bin TL alıyor. Binada ikamet etmeyen maliklere aylık 4 bin 500 TL ödenmesine karar verildi. İBB’den kira yardımı alanlar aynı zamanda bakanlığın verdiği kira yardımından da yararlanabiliyor.

KİPTAŞ ile uzlaşma sağlanan projelerde, hane halkı toplam geliri 3 asgari ücretin altında olanlara ayrıca destek veriliyor. Düşük gelirli vatandaşların borçlanma bedelinin yüzde 40-60’ı, bu vatandaşların emekli olması halinde ise yüzde 45-65’i İBB tarafından karşılanıyor.