Hazır giyimde 1 milyar dolarlık ‘barış’ umudu
Güncelleme Tarihi:
Hazır giyim ihracatçısı, geçen yılı 17.9 milyar dolarlık ihracatla kapattıktan sonra bu yılın ilk iki ayına da kayıpla başladı. Sektörün geniş katılım gösterdiği Moskova’daki CPM ve CJF fuarlarında bir araya geldiğimiz İHKİB Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan, ihracatta toparlanma için 3 maddelik çözüm önerisinde bulundu. Rusya pazarına yönelik de değerlendirmeler yapan Paşahan, Ukrayna savaşının bitmesi halinde Rusya’ya ihracatın 342 milyon dolardan 1 milyar dolar seviyesine çıkabileceğine işaret etti.
UKRAYNA’daki savaşı sona erdirmek amacıyla süren barış görüşmeleri, kan kaybeden hazır giyim ihracatçısı için de umut oldu. Son yıllarda kurdaki artış hızının enflasyon oranının altında kalmasıyla rekabet gücü azalan ve kan kaybeden hazır giyim ihracatçısı, savaş sona ererse Rusya’ya yapılan ihracatta yüzde 190’ı aşan artış bekliyor.
İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği’nin (İHKİB) daveti üzerine İHKİB Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan ile Moskova’da bir araya geldik. Türkiye’nin de toplam 138 firma ile katılım gösterdiği Collection Premiere Moscow (CPM) ve Child&Junior Fashion (CJF) fuarlarında görüştüğümüz Paşahan, hazır giyim ve tekstil ihracatındaki son gelişmeleri değerlendirdi.
Putin ve Trump’ın yaptığı görüşmeler neticesinde savaşın sona erme ihtimalinin bulunduğunu anımsatan Paşahan, bunun gerçekleşmesi halinde ülkeye gerçekleştirilen ihracatın 342 milyon dolardan 1 milyar dolar seviyesine çıkabileceğine işaret etti.
Paşahan’ın aktardığına göre, sektörün Rusya pazarına gerçekleştirdiği ihracat savaş öncesi 700 milyon dolar seviyesinde idi. Potansiyelin çok daha yüksek olduğunu ifade eden ancak geçen yılın tamamında ülkeye gerçekleştirilen sektör ihracatının yüzde 42 gerilediğini aktaran Paşahan, pozitif bir gelişme olarak da ülkeye para transferi sorununun çözüldüğünü söyledi.
‘HER ŞEY YOLUNDA GİTSE BİLE 3 YIL GEREK’
Paşahan ayrıca, Rusya’da olduğu gibi ihracat gerçekleştirilen diğer bölgelerde de Mısır, Çin, Hindistan ve hatta Özbekistan ile gibi ülkeler ile adil olmayan şartlarda rekabet ettiklerine dikkat çekti. “2022’de asgari ücretin işverene maliyeti 650-700 dolar idi. Şimdi bu rakam bin 500 dolara geldi” diyen Paşahan, “Rekabet ettiğimiz ülkelerde bu rakam 200 dolarlara kadar düşüyor. Maliyetlerimizin yüzde 100 arttığı bir ortamda dövizdeki artış çok düşük seviyede kaldı. Kurun enflasyon oranında artması lazım. Şu an rakiplerimizden yüzde 50, AB ülkelerinden ise yüzde 15 daha pahalıyız” diye konuştu. “Ben de üretim yaptığım üst segment markalardan bazılarını bu fark nedeni ile kaybettim” diyen Paşahan, “Üst segment markalar sektörden gitti. O müşterileri burada tutmalıydık. 3 milyar dolar eksi yazdı sektör. Döviz bazında yüzde 10-15 zarar eden şirketler var. Bunun telafisi için her şey yolunda gitse bile 3 yıl gerekiyor” ifadelerini kullandı.
TOPARLANMA İÇİN 3 ÖNERİ
Sektör, geçen yılı yüzde 6.9 düşüş ve 17.9 milyar dolar ihracat ile kapattıktan sonra bu yıla da yine kayıpla başlayınca Mustafa Paşahan’dan toparlanma için 3 maddelik çözüm önerisi geldi.
Ocakta yüzde 0.3 olan ihracattaki düşüşün şubat 18 itibarıyla yüzde 8’e ulaştığına dikkat çeken Paşahan, bu yıl 17 milyar doların altına düşmemek için ellerinden geleni yapsalar da tablonun düşüşü işaret ettiğini belirtti. Paşahan, “Tekstil ile birlikte 1 milyon 250 bine kadar çıkan istihdam bugün 950 bine düştü. İki sektörün toplam istihdamı 27 milyar dolara geriledi. Bu devam ederse istihdam 800 binlere düşecek. O nedenle kur ve enflasyon arasında denge sağlanmalı. Herkes ikinci yarıda çıkış bekliyor. Biz de öyle olacağına inanıyoruz ama yıla öyle başlamadık” ifadelerine yer verdi.
İHKİB Başkan Yardımcısı Paşahan, hazır giyim ihracatında yeniden artış trendine girilebilmesi için girdi maliyetleriyle kur arasında dengenin sağlanmasını, KOBİ’lere uygulanan İstihdam Destek Programı’ndan ayrım gözetilmeksizin tüm firmaların yararlandırılmasını ve beş puanlık prim indiriminin iki yıl için 10 puana çıkarılmasını önerdi.
CPM’DE EN BÜYÜK YABANCI KATILIMCI TÜRKİYE
İHKİB Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan, ‘en büyük yabancı katılımcı olarak’ yer aldıkları CPM Fuarı’na ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı: “CPM, bizim yıllardır en fazla firma ile katıldığımız fuarlar arasında ilk sırada yer alıyor. Bu fuara Rusya’dan sonra en fazla firmayla katılan ülkeyiz. Bu sezon hazır giyim, deri ve iç giyim kategorilerinde 117 firma ile yaklaşık dört bin metrekarelik alanda yerimizi aldık. CPM’le eş zamanlı düzenlenen CJF’na da 21 firmamız katıldı. Her iki fuarda Rusya’nın yanı sıra bölge ülkeleri ve Avrupa’dan gelen ziyaretçilerin firmalarımızın stantlarına yoğun ilgi gösterdiğini gözlemledik. Bu ilginin önümüzdeki dönemde ticaretimize de pozitif yansımaları olacağına inanıyorum.”