Eylül enflasyonu yüzde 3.23

Eylül ayı enflasyonu beklentileri aşarak yüzde 3.23 olarak açıklandı. Yıllık enflasyon ise yüzde 33.29 oldu. Geçen ay yıllık enflasyon yüzde 32.95’ti. Eylül ayında yıllık bazda da artış yaşandı. Eylülde üretici fiyatlarına bakıldığında aylık bazda yüzde 2.52, yıllık bazda da yüzde 26.59 oranında artış görüldü. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylül verilerine ilişkin yaptığı açıklamada “Dönemsel etkilerin azalması ve uyguladığımız arz yönlü politikalarla program önceliğimiz olan dezenflasyonun devamını sağlayacağız” ifadelerini kullandı.

EĞİTİM VE GIDA BELİRLEYİCİ OLDU

Eylül ayında okulların açılarak eğitim harcamalarında artış yaşanması, enflasyon verilerine de mevsimsel etki olarak yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ana harcama grupları itibarıyla eylül ayında en yüksek artış yüzde 17.90 ile eğitim grubunda yaşandı. Eğitimin enflasyona etkisi yüzde 0.48 oldu. En yüksek ağırlığa sahip üç ana harcama grubunun aylık değişimlerine bakıldığında şöyle bir tablo ortaya çıktı;

• Gıda ve alkolsüz içeceklerde enflasyon yüzde 4.62,

• Ulaştırmada yüzde 2.81,
• Konutta yüzde 2.56 artış olarak gerçekleşti. İlgili ana grupların aylık değişime olan etkileri ise gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 1.11, ulaştırmada yüzde 0.44 ve konutta yüzde 0.44 oldu.

Yıllık bazda da eğitim yüzde 66.10 ile ilk sırada geldi. En yüksek ağırlığa sahip üç ana harcama grubunun yıllık değişimleri; gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 36.06 artış, ulaştırmada yüzde 25.30 artış ve konutta yüzde 51.36 artış olarak gerçekleşti. İlgili ana grupların yıllık değişime olan etkileri ise gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 8.60, ulaştırmada yüzde 4.15 ve konutta yüzde 7.85 oldu.

ÜNİVERSİTE ZAM ŞAMPİYONU OLDU

Eylül ayında üniversite eğitimi yüzde 61.67 ile zam şampiyonu oldu. Yüzde 36.62 ile öğrenci yurtları ikinci sırada geldi. Yumurta ise yüzde 19.84 ile üçüncü sırada yer aldı. Balık yüzde 19.16, otobüs ile şehir içi yolcu taşımacılığı yüzde 13.45, taze sebzeler yüzde 11.95, tavuk eti yüzde 11.82 oranında arttı.

‘GEÇİCİ DURAKSAMA OLABİLİR’

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, da NSosyal hesabından eylül ayı enflasyon verilerini değerlendirdi. Eylülde enflasyonun yüzde 3.23 ile beklentilerin üzerinde gerçekleştiğini belirten Yılmaz, bu gelişmede özellikle gıda, eğitim ve ulaştırma kalemlerindeki fiyat artışlarının etkili olduğunu vurguladı. Dezenflasyon sürecinde konjonktürel gelişmelere ya da mevsimsel etkilere bağlı olarak geçici duraksamaların olabileceğine işaret eden Yılmaz’ın açıklaması şöyle devam etti:

“Eylül ayına özgü gelişmelerin de etkisiyle yıllık enflasyon geçici olarak yükselmekle birlikte uyguladığımız ekonomi programı çerçevesinde enflasyonla mücadelemiz kararlı bir şekilde devam etmektedir. Bu anlamda Orta Vadeli Program’ın ana çerçevesinde ve istikametinde herhangi bir sapma beklemiyoruz. Enflasyonla mücadeleye yönelik para ve maliye politikaları ile yapısal reformlardan oluşan bütüncül programımızı kararlı ve koordineli şekilde uygulamaya devam edeceğiz. Gıda ve sosyal konut başta olmak üzere arz yönlü politikaların da desteğiyle, enflasyonu 2026 yılında yüzde 20’nin altına, 2027 yılında ise tek haneli seviyelere düşürmeyi hedefliyoruz.”

‘DEZENFLASYONUN DEVAMINI SAĞLAYACAĞIZ’

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, eylülde yüksek gerçekleşen aylık enflasyonda gıda fiyatlarının belirleyici olduğunu kaydetti. Şimşek, eylüle ilişkin enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından sosyal medya hesabından şu değerlendirmeyi yaptı: “Zirai don ve kuraklık kaynaklı gıda enflasyonu uzun dönem eylül ayı ortalamasının üç puan üzerinde gerçekleşti ve aylık enflasyona 1.1 puan katkı yaptı. Okulların başladığı eylül ayında eğitim grubu ve ilgili diğer kalemler aylık enflasyona yaklaşık 0.7 puan katkıda bulundu. Enflasyonun ana eğilimi dezenflasyonun süreceğine işaret ediyor. Dönemsel etkilerin azalması ve uyguladığımız arz yönlü politikalarla program önceliğimiz olan dezenflasyonun devamını sağlayacağız.”

KİRA ZAMMI BELLİ OLDU

ENFLASYON rakamlarının açıklanmasıyla kiraya zam oranı da belli oldu. Bu ay sözleşmesi yenilenen konut ve işyeri kiracılarına ‘TÜFE 12 ay ortalamasına’ göre en çok yüzde 38.36 oranında zam yapılacak. Ev sahipleri dilerse bu oranın altında zam yapabilir, ancak aksi bir mahkeme kararı olmadan üzerine çıkamaz.

Öte yandan enflasyondaki düşüşle kira artış oranındaki gerileme de dikkat çekiyor. Eylülde açıklanan kira artış oranı, son 41 ayın en düşük rakamı olarak kayıtlara geçti.