Dolarda ikinci devalüasyon yüzde 10 oldu
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Mart 30, 2001 00:00
Merkez Bankası`nın dün 200 milyon dolar satmak amacıyla açtığı ihale sonrasında döviz tırmanışa geçti
Merkez Bankası, dün döviz karşılığı Türk Lirası ve Türk Lirası karşılığı döviz ihaleleriyle yeniden döviz piyasalarına dönerken, dolardaki hızlı çıkış dün de devam etti. Gün içinde 1 milyon 200 bin liraya kadar yükselen dolar, ortalama 1 milyon 100 bin liradan kapanırken, günlük devalüasyon yüzde 10 oldu. Merkez Bankası dün 200 milyon dolarlık döviz satış ihalesi açtı. Bu miktarın piyasanın döviz ihtiyacını karşılamasının mümkün olmadığını belirten bankacılar, ihalenin piyasaya olumsuz bir etkisinin olduğunu kaydettiler. İsminin açıklanmasını istemeyen üst düzey bir bankacı, Bu tutar piyasanın dişinin kovuğunu dahi doldurmaz. Merkez Bankası neden böyle bir ihale sistemi açıkladı, bunu anlamak mümkün değildir dedi. Piyasanın ihtiyacının yaklaşık 2 milyar dolar olduğunu vurgulayan aynı bankacı, ihalenin olumsuz bir etkisinin olduğunu ve doların ihale sonrasında yükselmesinin de talep fazlalığından kaynaklandığını söyledi.
Ortalama fiyat 1 milyon 13 bin
Merkez Bankası, 200 milyon dolar satmak amacıyla açtığı ihalede ortalama 1 milyon 13 bin 635 liradan dolar satışı yaptı. Merkez Bankası, ihalede en düşük 1 milyon 5 bin lira en yüksek de 1 milyon 35 bin liralık fiyattan satış gerçekleştirdi. Ortalama fiyatın 1 milyon 13 bin 635 lira olarak gerçekleştiği ihalede, başlangıçta öngörüldüğü gibi toplam 200 milyon dolarlık satış yapıldı.
Merkez Bankası`ndan ihale sistemiyle ilgili olarak yapılan açıklamada ise, her gün Türk Lirası karşılığı döviz satış ve gerekli görülen günlerde Türk Lirası karşılığı döviz alış ihalesi yapılacağı belirtildi. Açıklamaya göre, TL karşılığı döviz satış ihalesi çoklu fiyat ihalesi yöntemi ile gerçekleştirilecek. İhaleye Türkiye`de faaliyet gösteren bankalar katılabilecek. Sözkonusu Bankalar ihaleye uygun gördükleri fiyattan teklif verebilecekler, ancak Merkez Bankası gerektiğinde piyasa koşullarını yansıtacak şekilde, ihalede teklif edilebilecek minimum ve maksimum döviz fiyatlarını tespit ederek, ihale öncesinde ilan edebilecek. İhalede satılacak dolar miktarı minimum 50 milyon dolar, maksimum 300 milyon dolar olmak üzere, ekonomideki mevsimsel döviz arz - talebi dikkate alınarak, belirlenecek.
2 milyar dolar satış yapıldı
Açıklamada, dalgalı kur sistemine geçilmesi ile birlikte, Merkez Bankası`nın bankalara döviz depo imkanı tanıdığı ve bu suretle bankaların dış yükümlülüklerini aksatmadan yerine getirmelerinin sağlandığı ifade edildi. Ayrıca, döviz kurundaki aşırı dalgalanmaları gidermek ve piyasaların işleyişini düzenli hale getirmek için de TL karşılığında döviz arz edildiği bildirilen açıklamada şöyle denildi: Nitekim, dalgalı kur sistemine geçilen 22 Şubat 2001 tarihinden bugüne kadar geçen 21 iş gününde, TL karşılığında yaklaşık 2 milyar dolar (döviz + efektif) satış yapılmış ve buna ilaveten 28 Mart 2001 akşamı itibarıyla bankalara verilen toplam döviz depo miktarı yaklaşık 990 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Bu süreçte TL karşılığı yapılan döviz satışları günlük olarak minimum 4 milyon dolar ile maksimum 297 milyon dolar arasında gerçekleşmiş ve ortalama olarak bankalara günlük 100 milyon dolar civarında (döviz+efektif) satış yapılmıştır.
Toplam tutarın yüzde 20`si kadar teklif hakkı
Bankalar, Merkez Bankası`nın, her gün düzenleyeceği Türk Lirası karşılığı döviz satış ihalesine uygun gördükleri fiyattan teklif verebilecekler. Açıklamaya göre, ihalede satılacak döviz tutarı saat 10.00`da ilan edilecek ve teklif süresi saat 11.00`de sona erecek. İhale teklif miktarları, 1 milyon dolar ve katları üzerinden verilebilecek. Döviz satış ihalesinde hiçbir banka, ihalede satılacak toplam tutarın yüzde 20`sinden fazla teklif veremeyecek. Döviz alış ve satış ihalelerinde yükümlülüğünü yerine getiremeyen veya alımdan vazgeçen bankalar, geçici olarak ihale sisteminden çıkarılacak.
`Ve dolar 1 milyon 200 bin`
Dalgalı kura geçişle birlikte dolarda yaşanan tırmanış sürüyor. İlk günlerde 1 milyon üzerine çıkan ve daha sonra 900 bin - 1 milyon seviyelerine oturmaya çalışan dolar, piyasanın ihtiyacının yüksek olması ve yabancıların alıma yönelmeleri nedeniyle gün içinde 1 milyon 200 bin seviyelerine kadar çıkarken mark da 500 bin lira oldu. İstanbul`da serbest piyasada doların satış fiyatı, 1.2 milyon lira ile dalgalı kur sistemine geçildikten sonraki en yüksek değerine yükseldi. Kapalıçarşı döviz piyasasında 21 Şubat tarihinde 687 bin liradan satılan ABD doları, dün 1 milyon 200 bin liraya kadar yükselirken artış oranı, yüzde 74.7 oldu. 21 Şubat`ta 320 bin 800 liralık satış değerine sahip olan Alman Markı da dün 540 bin liraya kadar çıkarken, artış oranı yüzde 68.3`ü buldu. Bankacılar, siyasi tarafta yaşanan sıkıntılar nedeniyle özellikle yabancı bankaların döviz alımına yöneldiklerini bunun da fiyatları yukarı çektiğini söylediler.