Doğalgaz vergisi tüketiciye yansıyacak
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 19, 2001 08:423dk okuma
Hükümet 7.1 milyar dolarlık tasarruf ve kaynak paketini açıkladı. Bu pakette KİT’lerde ve kamu kurumlarında yapılacak tasarruf önlemleri yanında bazı vergi düzenlemeleri de yer alıyor.
Vergi önlemleri olarak Özel İşlem Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Akaryakıt Tüketim Vergisi’nde yeni düzenlemeler yapılacağı, ayrıca doğalgazın ATV kapsamına alınacağı belirtilmiştir. Türkiye yıldan yıla daha çok doğalgaz ithal eden ve tüketen bir ülkedir. 2000 yılında 14.821 milyon m3 doğalgaz ithal etmiş ve TPAO’nun içeride ürettiği 154 milyon m3 de dikkate alınarak 14.601 m3 doğalgaz tüketilmiş, 1.290 milyon dolar ödenmiştir. 2001 yılının ilk yedi ayında sektörler itibariyle;
Elektrik 6.288
Gübre 9
Sanayi 884
Konut 1.880
Toplam 9.055 milyon m3 doğalgaz tüketilmiştir. Bu dönemde 848 milyon dolar ödenmiştir. BOTAŞ tarafından Rusya Federasyonu başta olmak üzere çeşitli ülkelerden ithal edilen ve TPAO tarafından üretilen doğalgazın büyük çoğunluğu belediyelere bağlı şirketler tarafından tüketiciye satılmaktadır.
Şu anda Ankara’da konutlarda doğalgazın m3 satış fiyatı 437.644 TL, bunun üzerinden yüzde 5 sabit hizmet bedeli alınmaktadır. Ankara’da resmi dairelerde satılan doğalgazın m3 fiyatı 568.703 TL’dir.
Doğalgazın satış fiyatı (sabit ücret ve varsa sayaç kirası da dahil edilerek) üzerinden yüzde 18 KDV alınmaktadır. 2000 yılı sonuna kadar doğalgazda KDV oranı yüzde 8 iken 2000/1693 sayılı kararname ile oran yüzde 18’e çıkarılmıştır. 2001 yılında doğalgaz üzerinde KDV yükü yüzde 10 artırılmıştır. 2002 yılında da ATV uygulanarak doğalgaza ek vergi yükü getirilmektedir. 07.11.1984 ve 3074 sayılı ATV Kanunu’nun 4. maddesi değiştirilerek petrol ürünleri yanında doğalgaz da ATV’ye tabi tutulmaktadır.
Şu anda (26.10.2001) petrol ürünlerinden alınmakta olan ATV kurşunsuz benzinde 620 bin, motorinde 350 bin TL’dir. ATV yasasına göre maktu vergi tutarları her ay, bir önceki aya ait DİE tarafından ilen edilen TEFE kadar artırılmaktadır. Ayrıca hükümetin maktu vergi tutarlarını yüzde 200 kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.
Açıklama dürüstlük gereği
TBMM’ye sevk edilecek olan kanun tasarısında doğalgazdan alınacak ATV tutarı düşük tutulacak, ancak Bakanlar Kurulu zamanla vergi tutarını yükseltecek. Ayrıca her ay TEFE kadar vergiye zam gelecek.
Açıklanan pakette doğalgaza uygulanacak ATV’nin tüketiciye yansıtılmayıp belediyelerin kar payından karşılanacağı belirtilmiştir. Mali sıkıntı içinde olan belediyelerin doğalgaz satışından sağladıkları kardan vazgeçeceklerini sanmıyoruz. Belediyeler satış fiyatlarını artırarak veya çeşitli adlarla fiyata ilaveler yaparak dağıtımdan aldıkları payı korumaya çalışacaklardır.
ATV, KDV gibi son kullanıcıların ödediği tüketim vergisidir. O nedenle doğalgaza uygulanacak ATV’nin kullanıcılara yansıması kaçınılmazdır.
Doğalgazın geniş ölçüde elektrik üretiminde kullanıldığı bilinmektedir. Doğalgaza uygulanacak olan ATV elektrik üretim maliyetlerini yükseltecek ve yükselen maliyetler kadar, belki de daha fazlası elektrik kullananlara yansıyacaktır.
Hem doğalgazda, hem de elektrikte rekabet söz konusu olmadığı için tüketici kullandığı doğalgaz ve elektrik üzerine konulan ek vergileri fazlasıyla ödemek zorunda kalacaktır. Hükümetin, doğalgaza uygulayacağı ATV’nin aynen tüketiciye yansıyacağını açıklaması dürüstlük gereğidir.
Vergi önlemleri olarak Özel İşlem Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Akaryakıt Tüketim Vergisi’nde yeni düzenlemeler yapılacağı, ayrıca doğalgazın ATV kapsamına alınacağı belirtilmiştir. Türkiye yıldan yıla daha çok doğalgaz ithal eden ve tüketen bir ülkedir. 2000 yılında 14.821 milyon m3 doğalgaz ithal etmiş ve TPAO’nun içeride ürettiği 154 milyon m3 de dikkate alınarak 14.601 m3 doğalgaz tüketilmiş, 1.290 milyon dolar ödenmiştir. 2001 yılının ilk yedi ayında sektörler itibariyle;
Elektrik 6.288
Gübre 9
Sanayi 884
Konut 1.880
Toplam 9.055 milyon m3 doğalgaz tüketilmiştir. Bu dönemde 848 milyon dolar ödenmiştir. BOTAŞ tarafından Rusya Federasyonu başta olmak üzere çeşitli ülkelerden ithal edilen ve TPAO tarafından üretilen doğalgazın büyük çoğunluğu belediyelere bağlı şirketler tarafından tüketiciye satılmaktadır.
Şu anda Ankara’da konutlarda doğalgazın m3 satış fiyatı 437.644 TL, bunun üzerinden yüzde 5 sabit hizmet bedeli alınmaktadır. Ankara’da resmi dairelerde satılan doğalgazın m3 fiyatı 568.703 TL’dir.
Doğalgazın satış fiyatı (sabit ücret ve varsa sayaç kirası da dahil edilerek) üzerinden yüzde 18 KDV alınmaktadır. 2000 yılı sonuna kadar doğalgazda KDV oranı yüzde 8 iken 2000/1693 sayılı kararname ile oran yüzde 18’e çıkarılmıştır. 2001 yılında doğalgaz üzerinde KDV yükü yüzde 10 artırılmıştır. 2002 yılında da ATV uygulanarak doğalgaza ek vergi yükü getirilmektedir. 07.11.1984 ve 3074 sayılı ATV Kanunu’nun 4. maddesi değiştirilerek petrol ürünleri yanında doğalgaz da ATV’ye tabi tutulmaktadır.
Şu anda (26.10.2001) petrol ürünlerinden alınmakta olan ATV kurşunsuz benzinde 620 bin, motorinde 350 bin TL’dir. ATV yasasına göre maktu vergi tutarları her ay, bir önceki aya ait DİE tarafından ilen edilen TEFE kadar artırılmaktadır. Ayrıca hükümetin maktu vergi tutarlarını yüzde 200 kadar artırma yetkisi bulunmaktadır.
Açıklama dürüstlük gereği
TBMM’ye sevk edilecek olan kanun tasarısında doğalgazdan alınacak ATV tutarı düşük tutulacak, ancak Bakanlar Kurulu zamanla vergi tutarını yükseltecek. Ayrıca her ay TEFE kadar vergiye zam gelecek.
Açıklanan pakette doğalgaza uygulanacak ATV’nin tüketiciye yansıtılmayıp belediyelerin kar payından karşılanacağı belirtilmiştir. Mali sıkıntı içinde olan belediyelerin doğalgaz satışından sağladıkları kardan vazgeçeceklerini sanmıyoruz. Belediyeler satış fiyatlarını artırarak veya çeşitli adlarla fiyata ilaveler yaparak dağıtımdan aldıkları payı korumaya çalışacaklardır.
ATV, KDV gibi son kullanıcıların ödediği tüketim vergisidir. O nedenle doğalgaza uygulanacak ATV’nin kullanıcılara yansıması kaçınılmazdır.
Doğalgazın geniş ölçüde elektrik üretiminde kullanıldığı bilinmektedir. Doğalgaza uygulanacak olan ATV elektrik üretim maliyetlerini yükseltecek ve yükselen maliyetler kadar, belki de daha fazlası elektrik kullananlara yansıyacaktır.
Hem doğalgazda, hem de elektrikte rekabet söz konusu olmadığı için tüketici kullandığı doğalgaz ve elektrik üzerine konulan ek vergileri fazlasıyla ödemek zorunda kalacaktır. Hükümetin, doğalgaza uygulayacağı ATV’nin aynen tüketiciye yansıyacağını açıklaması dürüstlük gereğidir.