Çin’den yatırıma ‘batarya’ freni

Güncelleme Tarihi:

Çin’den yatırıma ‘batarya’ freni
Oluşturulma Tarihi: Haziran 02, 2025 04:003dk okuma

Türkiye’ye yatırım açıklaması beklenen Çinli otomotiv devlerinin uzun süren sessizliğinin altından AB’nin yeni otomotiv eylem planı çıktı. Plana göre, Çinlilerin üçüncü ülkelere yatırım yapmasını engellemek isteyen AB, elektrikli araç pillerinin üretim yerleri ile ilgili ilave tedbirler alabilir. Otomotiv Sanayii Derneği, bu planın Türkiye’deki yatırımlar için geçici belirsizlikler yarattığını belirtirken, yatırımcılar “Varsayım ile yatırım yapamayız, emin olmamız lazım” diyor.

Haberin Devamı

Avrupa’ya açılma planı yapan Çinli üreticiler için Türkiye; verdiği teşvikler, nitelikli iş gücü ve Gümrük Birliği anlaşmasıyla öncelikli bir yatırım merkezi haline gelmişti. Çin’in en büyük üreticilerinden BYD geçen yıl Manisa’ya yatırım yapacağını açıklamıştı. Hemen ardından Chery ve SAIC gibi devlerin de yatırımlarını duyurması bekleniyordu. Ancak, son birkaç aydır her iki marka da yatırımla ilgili açıklamalar yapmaktan kaçınıyor. Edindiğimiz bilgilere göre, Çinli otomotiv üreticilerinin sessizliğinin arkasında Avrupa Birliği’nin (AB) mart ayında yayınladığı Otomotiv Eylem Planı bulunuyor.

BEKLEMEYE ALDILAR

Plana göre, AB sadece ithal elektrikli otomobillere değil otomobillerin pillerinin üretildiği yerle ilgili olarak da ilave tedbirler alma kozunu kullanabilir. Başka bir ifadeyle, Türkiye’de elektrikli araç üreten Çinli markanın AB’ye ithalat yapabilmesi için bataryasının da Türkiye’de üretilmesi gerekebilir. Eylem planı henüz resmileşmiş değil ancak Avrupalı uzmanlar söz konusu tedbiri, Çinli üreticilerin Türkiye, Mısır ve Hindistan gibi ülkelerde yatırım yapmasının önüne geçmek için kullanabileceğini öngörüyor. Çinli otomotiv üreticileri ise Türkiye için yatırım çalışmalarını tablo netleşene kadar bir süre beklemeye almışa benziyor.

Haberin Devamı

‘YENİDEN GÖZDEN GEÇİREBİLİRLER’

Konuyla ilgili teknik görüşlerini talep ettiğimiz Otomotiv Sanayii Derneği (OSD), “Düzenlemelerin, özellikle Çin gibi ülkelerden gelen üreticilerin üçüncü ülkelerde yatırım yaparak Avrupa pazarına erişme stratejilerini yeniden gözden geçirmelerine neden olabileceğini söyleyebiliriz. AB ile Gümrük Birliği içinde olan ülkemizde yapılması planlanan yatırımların da bu perspektifte oluşturulması önem taşıyor” ifadelerini kullandı.

‘EMİN OLMAMIZ LAZIM’

Uzun süredir Türkiye’de yatırımı gündeminde tutan Çinli SAIC’in bünyesindeki MG markasının Türkiye distribütörü Doğan Trend Otomotiv’in CEO’su Kağan Dağtekin şöyle konuştu:

“Bu dokümanda bir anlamda, biz Avrupa’da üretimi tam anlamıyla yapabilene kadar by-pass edip kolayca buraya mal satılmasına müsaade etmeyeceğiz deniliyor. Batarya üretiminin tam anlamı ile ülkemizde yapılabilirliğini sağlamamız ya da bugünkü üretim seviyesi ile Avrupa’nın kabul edeceğinden emin olmamız lazım. Bir yöne sapıp bütün yatırımı varsayımla yaparsanız geri dönüşü çok zor. O yüzden tüm ilgili taraflar çok temkinli kararlar almaya çalışıyorlar.”

Haberin Devamı

GÜMRÜK BİRLİĞİ YETMEYEBİLİR

Dağtekin, Gümrük Birliği üyeliğinin yeterli olup olmayacağına yönelik ise,”Gümrük Birliği’nin üyesiyiz ama Avrupa Birliği’nin üyesi değiliz. İkisi arasında fark var. Avrupa orada biraz daha pragmatik şeyler yapabilir, bunu hiçbirimiz bilemiyoruz” dedi.

AB’NİN PLANINDA NELER VAR?

* 5 Mart 2025 tarihinde yayınlanan Avrupa Otomotiv Sektörü için Sanayi Eylem Planı’nın menşe kurallarıyla ilgili kısmında, komisyonun gerektiğinde batarya ve parça segmenti de dâhil olmak üzere tedarik zincirinin ilerleyen aşamalarındaki haksız uygulamaları soruşturmak üzere, Ticaret Savunma Araçları ve Yabancı Sübvansiyonlar Yönetmeliği’nden faydalanma konusunda kararlı olduğu belirtiliyor.

Haberin Devamı

* Plan, AB pazarına sunulan elektrikli araçlarda kullanılan batarya hücreleri ve bileşenlerine yönelik olarak yerli girdi kriterleri getirilmesini gündeme taşıyor. Aynı zamanda, batarya üretimi için kritik olan “black mass” gibi geri dönüştürülebilir hammaddelerin Avrupa dışına çıkışını sınırlayacak düzenlemeler ile, Avrupa otomotiv sanayisini korumak amacıyla menşe kurallarının ticaret önlemleri kapsamında netleştirilmesi planlanıyor.

* Düzenlemelerin, özellikle Çin gibi ülkelerden gelen üreticilerin Türkiye gibi 3. ülkelerde yatırım yaparak Avrupa pazarına erişme stratejilerini yeniden gözden geçirmelerine neden oluyor. Bu kapsamda, Türkiye için yatırım planlayan Çinliler, önlemlerin etkisiz kılınması ve yabancı sübvansiyon aracı kapsamında sorgulanma ihtimali bulunduğunu değerlendiriyor.

Haberin Devamı

OSD: ETKİSİ KAÇINILMAZ

Hürriyet’in sorusu üzerine konuyla ilgili teknik bilgi veren OSD, “Bu tür kapsamlı dönüşüm planlarının, sadece AB içindeki değil, AB ile yakın ekonomik entegrasyona sahip ülkelerdeki yatırımlar üzerinde de etkisi olması kaçınılmaz. Eylem Planı’nda yer alan yerli girdi gereklilikleri, menşe kuralları ve yatırım kararlarını etkileyecek ticaret savunma mekanizmaları, yatırımcıların stratejik planlarını yeniden değerlendirmelerine neden olabilir. AB’nin eylem planı geçici bir belirsizlik dönemi yaratsa da ülkemiz otomotiv üretim yetkinliği, tedarik altyapısı ve Avrupa pazarına yakınlığı ile son derece güçlü bir yatırım alternatifi sunmaya devam ediyor” açıklamasını yaptı.

 

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!