Borsa yatırımcısı 2002`de umduğunu bulamadı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 02, 2003 09:18
İMKB`de işlem gören bazı hisse senetleri, A tipi fonlar, Dolar ve İngiliz Sterlini yatırımcıları 2002 yılında umduğu karlara ulaşamadılar
Yatırımcılar 2002 yılında, Hazine kağıtlarının yanında altın, repo, banka faizi, B tipi fonlar, Euro ve İsviçre Frangı`na yatırım yaparak kısmen enflasyondan korunurken sınırlı oranlarda da olsa kazanç elde ettiler.
İMKB`de işlem gören bazı hisse senetleri, A tipi fonlar, Dolar ve İngiliz Sterlini yatırımcıları ise 2002 yılında umduğu karlara ulaşamadılar.
Seçtikleri yatırım araçları ile çok önemli oranlarda olmasa da getiri sağlayarak parasını değerlendirme çabası içinde olan yatırımcılar, yüzde 30`lar dolayında gerçekleşmesi beklenen enflasyondan da korunmuş oldular. Ortalamalar dikkate alınarak yapılandeğerlendirmede Borsa yatırımcısı ve doların yanında getirileri yüzde 30`un altında kalan diğer yatırım araçlarında parasını değerlendirenlerin umutları 2003 yılına kaldı.
İMKB`de işlem gören hisse senetleri 2002 yılında ortalama yüzde 24.76 oranında değer yitirdi. Sadece Aralık ayında gerçekleşen ortalama yüzde 22.03`lük kaybı dikkate aldığımızda, Borsanın aylık ve yıllık bazdaki kayıplarının hemen hemen aynı seviyelerde olduğunu görmekteyiz. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 2002 yılında yüzde 41.54, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 41.71 oranında arttı. Dövizde ABD Doları`nın yıllık artışı yüzde 14.44`te kalırken, 2002 yılının hemen başında AB`nin ortak para birimi olarak tedavüle giren Euro, son aylarda kaydettiği artışlarla yıllık bazda Türk Lirası karşısında yüzde 37.97 oranında değer kazandı.
Bankalar ve aracı kurumlar tarafından oluşturulan yatırım fonlarına katılma belgelerine yatırım yapanlar da 2002 yılında ortalama yüzde 37.96 oranında getiriyle yetinmek zorunda kaldılar. Hisse senedi ağırlıklı olan A Tipi fonlar 2002 yılını sadece yüzde 8.63 oranında artışla tamamlarken, B tipi fonların yıllık ortalama getirisi yüzde 48.87 oldu.
HİSSE SENETLERİ PİYASASI...
Hisse senedi yatırımcısı 2002 yılında aradığını bulamayanlar arasındaydı. Başbakan Ecevit`in ABD gezisi, bankalara kaynak aktarımı, Irak tedirginliği, İstanbul Yaklaşımı ve Başbakan Bülent Ecevit`in sağlığı gibi gelişmeler yılın ilk yarısında piyasaların seyrinde önemli orandaetkili oldu. Yılın ikinci yarısında ise erken seçim, DSP`den istifalar, seçimlerin iptali çabaları ile çalkantılı günler geçiren piyasalar, erken genel seçimden çıkan tek başına AK Parti iktidarının getirdiği olumlu beklentilerle önemli bir çıkış trendi yakaladı. Yılınson günlerinde ise Irak, AB genişleme süreci ve Kıbrıs konusu gündemi belirledi. Genelde düşüş ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa, yıl içinde sadece 4 ayı artışla kapatabildi. Hisse senetleri Mart ayında ortalama yüzde 5.64, Temmuz ayında ortalama yüzde 9.13, Ekim ayında ortalama yüzde 15.94 ve Kasım ayında da yüzde 29.74 oranında değer kazanırken, kalan ayları ise ortalama yüzde 2.04 ile yüzde 22.03 arasında değişen oranlarda kayıplarla kapattı.
ENDEKSLER
2001 yılını 13,782.76 puandan tamamlayan İMKB Ulusal-100 Endeksi 2002 yılını 10,369.92 puandan kapadı. Endeksteki kayıp 3,412.84 puan olurken, yıllık ortalama düşüş yüzde 24.76`ya ulaştı. İMKB Ulusal-Mali Endeksi 5,332.31 puan düşerek 12,902.34 puana, İMKB Ulusal-Sanayi Endeksi 1,524.73 puan düşerek 9,888.71 puana ve İMKB Ulusal-Hizmetler Endeksi 2,364.52 puan düşerek 6,897.30 puana geriledi. Böylece, mali grup hisseler 2002 yılında ortalama yüzde 29.24, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 13.36 ve hizmetler grubu hisseleri ortalama yüzde 25.53 oranında değer yitirdi. 2002 yılı içinde İMKB`de işlem gören toplam 295 hisse senedinden 107`si değer kazanırken, 185 hisse senedi değer kaybetti. Sadece 3 hisse senedinin değeri ise aynı seviyelerde kaldı. 2002 yılının en çok değer kazanan hisse senedi yüzde 675.53 oranındaki artışla Arsan Tekstil hisseleri oldu. İhlas Ev Aletleri hisseleri yüzde 267.19 oranındaki artışla ikinci ve Toprak Finansal Kiralama hisseleri de yüzde 251.28 oranındaki artışla üçüncü oldu. Yılın en çok değer yitiren hisse senedi ise yüzde 121.39`luk düşüşle Doğusan hisseleri oldu. Doğusan hisseleri yıl içinde yüzde 311.45 oranında bedelli ve yüzde 24 oranında bedelli sermaye artırımına gitti. Yüzde 85.59 oranındaki düşüşle Menderes Tekstil hisseleri ikinci ve yüzde 81.00 oranındaki düşüşle Egeplast hisseleri üçüncü olarak sıralandılar.
DÖVİZ
İstanbul serbest piyasada alınıp satılan döviz türlerinden ABD Doları 2002 sonunda, 210 bin liralık artışla 1 milyon 454 bin liradan 1 milyon 664 bin liraya, Euro ise 478 bin liralık artışla 1 milyon 259bin liradan 1 milyon 737 bin liraya çıktı. İngiliz Sterlini yıllık yüzde 26.83 artış kaydederek, 2 milyon 113binliradan 2 milyon 680 bin liraya, İsviçre Frangı da yüzde 36.26`lık artışla 877 bin liradan 1 milyon 195 liraya yükseldi. -ALTIN- İstanbul Kapalıçarşı`da işlem gören geleneksel yatırım aracı altının 2002 yılı performansı yüzde 40`ı aştı. 2001 yıl sonunda 13 milyon lira olan 24 ayar külçe altının gram fiyatı 5 milyon 400 bin liralık artışla 2002 yıl sonunda 18 milyon 400bin liraya ulaştı. Külçe altının yıllık artışı yüzde 41.54 olarak gerçekleşti. 2001 yıl sonunda 87 milyon 500 bin liradan satılan Cumhuriyet altını, 2002 sonunda 36 milyon 500 bin liralık artışla 124 milyon bin liraya çıktı ve yıl boyunca yüzde 41.71 oranında artış kaydetti. İstanbul Altın Borsası`nda (İAB) işlem gören 24 ayar külçe altının2001 yıl sonunda 12 milyon 900 bin lira olan gram fiyatı, 2002 sonunda5 milyon 210 bin liralık artışla 18 milyon 110 bin liraya çıktı. İAB`de işlem gören külçe altının yıllık değer artışı yüzde 40.39 olarak gerçekleşti.
YATIRIM FONLARI
Menkul kıymet yatırım fonlarına katılma belgelerinin yıllık ortalama değer artışı yüzde 37.96 olarak gerçekleşti. 2001 yılını 239,101 puanla kapayan A.A Bileşik Fon Endeksi, 90,767puanlık artışla 329,868 puana çıktı. (A) tipi fonlardaki artış yüzde 8.63`te kalırken, (B) tipi fonlardaki artış yüzde 48.87`ye ulaştı. Katılma belgeleri arasındaki en yüksek oranlı artış, yüzde 65.83 ile TAİB Yatırım B Tipi Değişken Fon belgelerinde oldu. Bunu yüzde 59.97 ile Akbank B Tipi Tahvil Bono Fonu ve yüzde 59.15 ile Koçbank B Tipi Tahvil Bono Fonu izledi. 2002 yılında en çok değer yitiren katılma belgeleri ise yüzde 37.45`lik düşüşle Kent Yatırım A Tipi Değişken Fon, yüzde 35.39`luk düşüşle Gedik A Tipi Hisse Senedi Fon ve yüzde 32.38`lik düşüşle Ata ATipi Değişken Fon oldular.
BONO-FAİZ-REPO
Ekonomide yaşanan iniş çıkışlı seyir ve oluşan dönemsel getirilerdeki büyük farklılıklar nedeniyle, sonuçların daha gerçekçi olmasını sağlamak amacıyla hesaplamalarda İMKB Tahvil ve Bono Piyasası`ndaki 6`şar aylık ortalama dönemsel getirileri dikkate aldığımızda, tahvil ve bono yatırımcısının 2002 yılındaki ortalama netkazancı yüzde 53-54 dolayında oldu. 2001 sonu veya 2002 başlarında gerçekleştirilen ihalelerde yüzde 65-70`ler dolayında seyreden bileşikfaizlerden yola çıkılarak yapılacak hesaplamalar sonucunda elde edilennet kazançlar ise yüzde 58-63`lere ulaşıyor. Önde gelen 10 bankanın ortalamaları dikkate alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda, 2001 sonlarında yüzde 60`a yaklaşan oranlardanparasını yıllık mevduat faizinde değerlendiren yatırımcılar 2002 sonunda net yüzde 53.1 oranında kazanç sağladı. 2002 yılında repo yatırımcısının net kazancı da yüzde 52 dolayında oldu. (A.A.)
İMKB`de işlem gören bazı hisse senetleri, A tipi fonlar, Dolar ve İngiliz Sterlini yatırımcıları ise 2002 yılında umduğu karlara ulaşamadılar.
Seçtikleri yatırım araçları ile çok önemli oranlarda olmasa da getiri sağlayarak parasını değerlendirme çabası içinde olan yatırımcılar, yüzde 30`lar dolayında gerçekleşmesi beklenen enflasyondan da korunmuş oldular. Ortalamalar dikkate alınarak yapılandeğerlendirmede Borsa yatırımcısı ve doların yanında getirileri yüzde 30`un altında kalan diğer yatırım araçlarında parasını değerlendirenlerin umutları 2003 yılına kaldı.
İMKB`de işlem gören hisse senetleri 2002 yılında ortalama yüzde 24.76 oranında değer yitirdi. Sadece Aralık ayında gerçekleşen ortalama yüzde 22.03`lük kaybı dikkate aldığımızda, Borsanın aylık ve yıllık bazdaki kayıplarının hemen hemen aynı seviyelerde olduğunu görmekteyiz. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 2002 yılında yüzde 41.54, Cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 41.71 oranında arttı. Dövizde ABD Doları`nın yıllık artışı yüzde 14.44`te kalırken, 2002 yılının hemen başında AB`nin ortak para birimi olarak tedavüle giren Euro, son aylarda kaydettiği artışlarla yıllık bazda Türk Lirası karşısında yüzde 37.97 oranında değer kazandı.
Bankalar ve aracı kurumlar tarafından oluşturulan yatırım fonlarına katılma belgelerine yatırım yapanlar da 2002 yılında ortalama yüzde 37.96 oranında getiriyle yetinmek zorunda kaldılar. Hisse senedi ağırlıklı olan A Tipi fonlar 2002 yılını sadece yüzde 8.63 oranında artışla tamamlarken, B tipi fonların yıllık ortalama getirisi yüzde 48.87 oldu.
HİSSE SENETLERİ PİYASASI...
Hisse senedi yatırımcısı 2002 yılında aradığını bulamayanlar arasındaydı. Başbakan Ecevit`in ABD gezisi, bankalara kaynak aktarımı, Irak tedirginliği, İstanbul Yaklaşımı ve Başbakan Bülent Ecevit`in sağlığı gibi gelişmeler yılın ilk yarısında piyasaların seyrinde önemli orandaetkili oldu. Yılın ikinci yarısında ise erken seçim, DSP`den istifalar, seçimlerin iptali çabaları ile çalkantılı günler geçiren piyasalar, erken genel seçimden çıkan tek başına AK Parti iktidarının getirdiği olumlu beklentilerle önemli bir çıkış trendi yakaladı. Yılınson günlerinde ise Irak, AB genişleme süreci ve Kıbrıs konusu gündemi belirledi. Genelde düşüş ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa, yıl içinde sadece 4 ayı artışla kapatabildi. Hisse senetleri Mart ayında ortalama yüzde 5.64, Temmuz ayında ortalama yüzde 9.13, Ekim ayında ortalama yüzde 15.94 ve Kasım ayında da yüzde 29.74 oranında değer kazanırken, kalan ayları ise ortalama yüzde 2.04 ile yüzde 22.03 arasında değişen oranlarda kayıplarla kapattı.
ENDEKSLER
2001 yılını 13,782.76 puandan tamamlayan İMKB Ulusal-100 Endeksi 2002 yılını 10,369.92 puandan kapadı. Endeksteki kayıp 3,412.84 puan olurken, yıllık ortalama düşüş yüzde 24.76`ya ulaştı. İMKB Ulusal-Mali Endeksi 5,332.31 puan düşerek 12,902.34 puana, İMKB Ulusal-Sanayi Endeksi 1,524.73 puan düşerek 9,888.71 puana ve İMKB Ulusal-Hizmetler Endeksi 2,364.52 puan düşerek 6,897.30 puana geriledi. Böylece, mali grup hisseler 2002 yılında ortalama yüzde 29.24, sanayi grubu hisseler ortalama yüzde 13.36 ve hizmetler grubu hisseleri ortalama yüzde 25.53 oranında değer yitirdi. 2002 yılı içinde İMKB`de işlem gören toplam 295 hisse senedinden 107`si değer kazanırken, 185 hisse senedi değer kaybetti. Sadece 3 hisse senedinin değeri ise aynı seviyelerde kaldı. 2002 yılının en çok değer kazanan hisse senedi yüzde 675.53 oranındaki artışla Arsan Tekstil hisseleri oldu. İhlas Ev Aletleri hisseleri yüzde 267.19 oranındaki artışla ikinci ve Toprak Finansal Kiralama hisseleri de yüzde 251.28 oranındaki artışla üçüncü oldu. Yılın en çok değer yitiren hisse senedi ise yüzde 121.39`luk düşüşle Doğusan hisseleri oldu. Doğusan hisseleri yıl içinde yüzde 311.45 oranında bedelli ve yüzde 24 oranında bedelli sermaye artırımına gitti. Yüzde 85.59 oranındaki düşüşle Menderes Tekstil hisseleri ikinci ve yüzde 81.00 oranındaki düşüşle Egeplast hisseleri üçüncü olarak sıralandılar.
DÖVİZ
İstanbul serbest piyasada alınıp satılan döviz türlerinden ABD Doları 2002 sonunda, 210 bin liralık artışla 1 milyon 454 bin liradan 1 milyon 664 bin liraya, Euro ise 478 bin liralık artışla 1 milyon 259bin liradan 1 milyon 737 bin liraya çıktı. İngiliz Sterlini yıllık yüzde 26.83 artış kaydederek, 2 milyon 113binliradan 2 milyon 680 bin liraya, İsviçre Frangı da yüzde 36.26`lık artışla 877 bin liradan 1 milyon 195 liraya yükseldi. -ALTIN- İstanbul Kapalıçarşı`da işlem gören geleneksel yatırım aracı altının 2002 yılı performansı yüzde 40`ı aştı. 2001 yıl sonunda 13 milyon lira olan 24 ayar külçe altının gram fiyatı 5 milyon 400 bin liralık artışla 2002 yıl sonunda 18 milyon 400bin liraya ulaştı. Külçe altının yıllık artışı yüzde 41.54 olarak gerçekleşti. 2001 yıl sonunda 87 milyon 500 bin liradan satılan Cumhuriyet altını, 2002 sonunda 36 milyon 500 bin liralık artışla 124 milyon bin liraya çıktı ve yıl boyunca yüzde 41.71 oranında artış kaydetti. İstanbul Altın Borsası`nda (İAB) işlem gören 24 ayar külçe altının2001 yıl sonunda 12 milyon 900 bin lira olan gram fiyatı, 2002 sonunda5 milyon 210 bin liralık artışla 18 milyon 110 bin liraya çıktı. İAB`de işlem gören külçe altının yıllık değer artışı yüzde 40.39 olarak gerçekleşti.
YATIRIM FONLARI
Menkul kıymet yatırım fonlarına katılma belgelerinin yıllık ortalama değer artışı yüzde 37.96 olarak gerçekleşti. 2001 yılını 239,101 puanla kapayan A.A Bileşik Fon Endeksi, 90,767puanlık artışla 329,868 puana çıktı. (A) tipi fonlardaki artış yüzde 8.63`te kalırken, (B) tipi fonlardaki artış yüzde 48.87`ye ulaştı. Katılma belgeleri arasındaki en yüksek oranlı artış, yüzde 65.83 ile TAİB Yatırım B Tipi Değişken Fon belgelerinde oldu. Bunu yüzde 59.97 ile Akbank B Tipi Tahvil Bono Fonu ve yüzde 59.15 ile Koçbank B Tipi Tahvil Bono Fonu izledi. 2002 yılında en çok değer yitiren katılma belgeleri ise yüzde 37.45`lik düşüşle Kent Yatırım A Tipi Değişken Fon, yüzde 35.39`luk düşüşle Gedik A Tipi Hisse Senedi Fon ve yüzde 32.38`lik düşüşle Ata ATipi Değişken Fon oldular.
BONO-FAİZ-REPO
Ekonomide yaşanan iniş çıkışlı seyir ve oluşan dönemsel getirilerdeki büyük farklılıklar nedeniyle, sonuçların daha gerçekçi olmasını sağlamak amacıyla hesaplamalarda İMKB Tahvil ve Bono Piyasası`ndaki 6`şar aylık ortalama dönemsel getirileri dikkate aldığımızda, tahvil ve bono yatırımcısının 2002 yılındaki ortalama netkazancı yüzde 53-54 dolayında oldu. 2001 sonu veya 2002 başlarında gerçekleştirilen ihalelerde yüzde 65-70`ler dolayında seyreden bileşikfaizlerden yola çıkılarak yapılacak hesaplamalar sonucunda elde edilennet kazançlar ise yüzde 58-63`lere ulaşıyor. Önde gelen 10 bankanın ortalamaları dikkate alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda, 2001 sonlarında yüzde 60`a yaklaşan oranlardanparasını yıllık mevduat faizinde değerlendiren yatırımcılar 2002 sonunda net yüzde 53.1 oranında kazanç sağladı. 2002 yılında repo yatırımcısının net kazancı da yüzde 52 dolayında oldu. (A.A.)