AYM’den izinsiz para girişi cezasına iptal
Güncelleme Tarihi:
Anayasa Mahkemesi (AYM) döviz, kıymetli maden, kıymetli taşlarla, bunlardan yapılmış eşyaların izinsiz ülkeye sokulması ya da çıkarılması halinde ilgilisine “eşya ve kıymetlerin rayiç bedeli kadar” ceza verilmesine ilişkin düzenlemeyi iptal etti.
AYM, cezayı ölçüsüz bulurken, kişilere aşırı külfet yüklediği sonucuna vardı. İptal kararı dünkü Resmi Gazete’de yayım tarihinden itibaren dokuz ay sonra yürürlüğe girecek. Bu süreçte, hükümetin iptal kararı ışığında yeni düzenleme yapması gerekecek.
Gaziosmanpaşa 1. Sulh Ceza Hâkimliği, yargılamasına baktığı bir davada belirli kıymetlerin izinsiz ülkeye sokulması ya da ülkeden çıkarılması durumunda uygulanacak yaptırımları düzenleyen 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un ilgili düzenlemelerinin iptalini istedi. Başvuruda, öngörülen yaptırımın, “mahkemelerin somut olayın şartlarını değerlendirmesine imkân tanımadığı” savunularak, bunun mülkiyet hakkına aykırı olduğu ifade edildi. AYM, 6 Mart’ta, Kanun’daki “...maddede yazılı kıymetlerin izinsiz olarak yurttan çıkarılması veya yurda sokulması mahiyetinde ise Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre suç veya kabahat oluşturmadığı takdirde kişi; eşya ve kıymetlerin rayiç bedeli kadar, teşebbüs halinde bu bedelin yarısı kadar idari para cezası ile cezalandırılır” şeklindeki düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak, oyçokluğu ile iptal etti.
Düzenlemeyle “caydırıcılığın sağlanmasının amaçlandığı” belirtildi. Kararda özetle şöyle denildi:
“Kuralın kabahati işleyen kişinin kusur derecesi, paranın kaynağı, korunmak istenen meşru amacın ne ölçüde zarar gördüğü gibi unsurları incelemeye imkan vermemek suretiyle olayın şartlarına göre müdahaleyi ölçülü kılabilecek farklı sonuçlara ulaşılmasını engellediği gözetildiğinde kişilere aşırı bir külfet yüklediği sonucuna varılmıştır. Anayasa Mahkemesi, açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”