Avrupa’nın 4’üncü büyük ekonomisi olacağız

CUMHURBAŞKANI Yardımcısı Cevdet Yılmaz, TBMM Genel Kurulu’nda 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2024 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin sunumunu yaptı. Türkiye’nin ekonomik kalkınmada yeni bir eşik noktasına geldiğini söyleyen Yılmaz, “Türkiye artık, yüksek gelirli ülkeler ligine girmeye hazırlanan bir ülke. Bu yürüyüş sadece rakamsal bir geçiş değil bu yeni aşama, niteliksel bir değişimin, yeni bir kalkınma hamlesinin başlangıcıdır. Bu yeni yolculuk, her alanda daha yüksek standartlara, daha ileri teknolojilere, daha güçlü kurumlara ve daha kapsayıcı bir refaha yönelişin adıdır. Bu yolculuk, Türkiye Yüzyılı rotasında büyük bir dönüşüm hamlesidir” diye konuştu.

REFORMLAR BU YIL MEYVE VERECEK

2026’nın orta vadeli programın en kritik yılı olduğuna vurgu yapan Yılmaz, nedenlerini şöyle açıkladı: “Çünkü 2026, hem attığımız adımların sonuçlarının görünür hâle geleceği hem de reformlarımızın meyve vereceği eşik bir yıl olacaktır. Bütçemiz tam da bu anlayışla hazırlanmıştır. 2026 bütçesi, yapısal dönüşümü hızlandıracak, yüksek gelir hedefini destekleyecek bir anlayışla huzurlarınıza getirilmiştir. Toplumun hiçbir kesimini dışarıda bırakmadan 81 ilimizin, tüm yörelerimizin kadınıyla erkeğiyle, çocuğu, genci, yaşlısı, işçisi, memuru, çiftçisi, esnafı ve sanayicisiyle, çalışanı ve emeklisiyle her bir vatandaşımızın ihtiyaçlarını hakkaniyetle gözetmek bu bütçede de temel düsturumuzdur. Bütçemiz istikrar içinde ekonomik büyümenin devam ettiği ve enflasyon oranının düştüğü bir ortamda kalıcı sosyal refah artışı hedeflemektedir.”

KİŞİBAŞI GELİR 17 BİN 748 DOLAR

Cevdet Yılmaz,  Dünya Bankası’nın raporuna atıfta bulunduğu sunumunda, “2025 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla gayrisafi yurt içi hasılanın dolar cinsinden yıllıklandırılmış büyüklüğü 1 trilyon 538 milyar dolar düzeyine yükseldi. Yıl sonu tahminimiz ise kişi başına gelirde 17 bin 748 dolara ulaşmak. 2025 yılı itibarıyla kişi başına düşen millî gelirimizin bu seviyelere ulaşmasıyla ülkemizin, Dünya Bankası’nın Atlas yöntemiyle belirlediği eşik değerleri ilk defa aşarak yüksek gelir grubu ülkeler arasında yer alması öngörülüyor. 2025 yılına ilişkin tahminlerin gerçekleşmesi hâlinde nominal dolar bazında Türkiye ekonomisi dünyanın 16’ncısı, satın alma gücü paritesine göre ise 11’inci büyük ekonomisi olacaktır. Böylece, Avrupa’da özellikle İtalya’nın ekonomik hacmini geçerek Avrupa’nın da 4’üncü büyük ekonomisi olmayı bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

YÜZDE 3.8’LİK BÜYÜME

Yılmaz’ın sunumunda önemli başlıklardan biri de büyüme oldu. Yılmaz, “Enflasyonla mücadele ettiğimiz bir dönemde istikrarlı büyümeye devam etmemiz son derece kıymetli. Sanayi sektörü yüzde 6.5, inşaat dâhil hizmetler sektörü ise yüzde 4.6 oranında büyüdü. Ne yazık ki bu yıl hem don hem zirai kuraklık etkisiyle tarım sektöründe yüzde 12.7 negatif büyüme görüldü. 2026 yılına ilişkin görünümde ise ekonomimizin üretim ve talep yönleriyle daha dengeli bir yapı sergilemesi ve net ihracat ile sabit sermaye yatırımlarının büyümeyi sürdürülebilir kılan katkısıyla yüzde 3.8 oranında büyüme kaydetmesi hedeflenmektedir” dedi. 

TOPYEKÛN KALKINMA

Cevdet Yılmaz, öncelikli kalkınma alanlarına dikkat çekerek, “Merkez Bankası, yatırım taahhütlü avans kredileri kapsamında 500 milyar lirayı yüksek teknolojili kritik yatırımlara ayırdı. Elektrikli araçları geliştiriyoruz; Togg millî markamız, sedan üretimi yaptı bu yıl ve Avrupa’ya ihracata başladı. Yerel kalkınma hamlemiz kapsamında her il için ilk defa dört tane öncelikli yatırım alanı belirledik ve bu alana dönük olarak bugüne kadar 417 milyar lira tutarını aşkın 696 proje başvurusu aldık. Bununla da topyekûn kalkınmamızı geliştireceğiz” dedi.

İŞSİZLİKTE HEDEF YÜZDE 7.8

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet YIlmaz’ın bütçe sunumunda istihdamdan doğrudan yabancı yatırım girişlerine kadar birçok kalemde hedefler yer aldı:

 “İstihdamın önümüzdeki yıllarda yıllık ortalama 842 bin kişi artması, işsizlik oranının ise 2028’e kadar kademeli biçimde düşerek yüzde 7.8’e gerilemesi bekleniyor. 

 2026’da enflasyonun yüzde 20’nin altına inmesini, fiyatlama davranışlarında yapışkanlığın kalıcı olarak kırılmasını, 2027’de de enflasyonun tekrar tek haneli seviyelere düşürülmesini hedefliyoruz ve kararlı bir şekilde bu doğrultuda ilerliyoruz. 

 Eylül 2025 itibarıyla yıllıklandırılmış doğrudan yabancı yatırımlar 15.3 milyar dolar seviyesine ulaştı. Merkez Bankası’nın rezervleri 28 Kasım itibarıyla 183.2 milyar dolar oldu, yıllık 25.5 milyar dolarlık bir artış gerçekleşti. 

 2025’te merkezî yönetim bütçe giderlerinin 14.6 trilyon, merkezî yönetim bütçe gelirlerinin 12.4 trilyon, bütçe açığının 2.2 trilyon, faiz dışı açığın 156 milyar lira olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 2025 yıl sonu bütçe açığının millî gelire oranını yüzde 3.6 olarak öngörüyoruz.   

 2025’te personel giderlerinin 3.6 trilyon lira, Sosyal Güvenlik Kurumu’na devlet primi giderlerinin 449 milyar lira, mal ve hizmet alım giderlerinin 1.05 trilyon 5 milyar lira, cari transferlerin 5.5 trilyon lira, sermaye giderlerinin 1.3 trilyon lira, sermaye transferlerinin 334 milyar lira, borç verme giderlerinin 319 milyar lira, faiz giderlerinin 2.5 trilyon 53 milyar lira olmak üzere, bütçe giderlerinin başlangıç ödeneğine göre 57 milyar lira azalışla toplam 14 trilyon 674 milyar lira olarak gerçekleşmesini bekliyoruz.  

 Bu yıl vergi gelirlerinin 10.7 trilyon lira, vergi dışı gelirlerin ise 1.7 trilyon lira olacağını öngörüyoruz.  

 Son üç yılda merkezî yönetim bütçemizden 2025 yılı fiyatlarıyla 90 milyar dolar tutarındaki önemli bir kaynağı depremin yaralarının sarılması için harcandı. 

 Sosyal Güvenlik Kurumu işveren prim ödemeleri için 283 milyar lira, Halk Bankası esnaf kredileri sübvansiyon desteği için 70 milyar lira, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı teşvik ödemeleri için 50 milyar lira, mesleki eğitim kapsamında ödenen devlet katkısı için 29 milyar lira, ihracat başta olmak üzere diğer reel sektör destekleri için 60 milyar lira ödenek ayrıldı.”