Albayrak'tan 'üçüncü nükleer' açıklamsı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’nin enerji üretiminde alternatifli ve daha dengeli bir portföye ihtiyacı olduğunu belirtirken, “Örneğin yerli kömüre dayalı termik santrallardan elde edilen elektrik, tüm kurulu gücün yüzde 12’sini oluşturuyor. Öncelik yerli kaynağımızı daha fazla değerlendirmek olacak. Yerli kömüre dayalı termik santralların daha fizibl olması için elimizden geleni yapacağız. Bu konuda yeni modeller üzerinde çalışıyoruz. Modeller arasında alım garantisi de olabilir. Yatırımcı dostu, devletin de kazanacağı model arayışı içindeyiz” dedi.

Albayrak, Çin gezisinin son durağı Shangai’de Nükleer Mühendislik, Ar-Ge ve Tasarım Enstitüsü’nü ziyaret etti, güneş enerjisi şirketleri Trina, Yingli, Shunfeng Clean Energy ve HT-SAAE’nin temsilcileriyle görüştü. Albayrak, Özelleştirme İdaresi Başkanı Mehmet Bostan, Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Arda Ermut, Bakanlık Müsteşar Yardımcısı Necati Yamaç ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Safa Uslu’nun yer aldığı ekiple DAP uçağı ile Shangai’den İstanbul’a dönerken Çin gezisini değerlendirdi.

Türkiye’nin enerjide portföy çeşitlendirmeye ve denge kurmaya ihtiyacı olduğunu belirten Albayrak şöyle konuştu: “Nükleerden kömüre, rüzgârdan güneşe kadar enerjinin tüm dallarını kapsayan verimli bir seyahat yaptık. ‘Nükleer olmasın, kömür olmasın...’ diyorlar. Çin elektrik enerjisinin yüzde 55’ini kömürle, toplam enerjisinin yüzde 64’ünü kömürle sağlıyor. ABD yüzde 40. Örneğin bizde yerli kömüre dayalı termik santrallardan elde edilen elektrik, tüm kurulu gücün yüzde 12’sini oluşturuyor. İthalle birlikte oran yüzde 18-20 arasında değişiyor. Ondan sonra cari açık var. Öncelik yerli kaynağımızı daha fazla değerlendirmek olacak. Biz de yerli kömüre dayalı termik santralların daha fizibl olması için elimizden geleni yapacağız.”

Bakan Albayrak kömür santrallarında teknolojinin geliştiğine işaret ederken “Hem enerji bağımlılığı olmasın, hem elektrik kesilmesin... Ne yapacağız? Benim kaynağım varsa değerlendirmem lazım. Yoksa ithal enerjiyle besleyeceğim, sıkıntı yaşandığında ne olacak. Vatandaşın her türlü güvenliğini sağlamak zorundayım. Kirlilik açısından bugünkü teknoloji 30 sene önceki santrallar gibi değil. Emisyon açısından neredeyse gazla aynı, hatta gazdan daha çevreci 

santrallar var. Teknoloji gelişti” dedi.

‘İTHALE OLUMLU BAKMAM’

Bakan Albayrak şöyle devam etti: “Yerli kömürümüz varken ithal kömüre olumlu bakmam. (Yabancı yatırımcı geldi ‘ithal kömürle santral yapmak istiyorum’ derse ne olacak?) Çok teşekkür ederiz ama öncelik yerli kömür olsun deriz. Yerli kömürüm varsa Türkiye’nin önceliği yerli kömürdür. Birileri ithal kömür, ithal kömür.... Bakanlık olarak yeni dönemde ithal kömüre öncelik olarak olumlu bakmıyoruz. AK Parti hükümetleri zamanında yeni keşfedilen rezervler var. Geçtiğimiz dönem ithal kömür santralları oldu. Bundan sonraki dönemde önceliğimiz yerli kömür olmak zorunda. 10 yıl önce düşük kaloriye göre teknolojiler daha kısıtlıydı. Maliyet yüksek, verimliliği düşüktü. Son 10 yılda ciddi gelişti. 800 kaloriye kadar kömürü yakacak teknolojiler gelişti. Çin’de bir kez daha gördük bunu. Türkiye’de gündemimizde 5 önemli saha var. Bu sahalarda 1.200 kaloriden başlayan 2.800 kaloriye kadar giden bir portföy var elimizde.” Bakan Albayrak’ın verdiği mesaj, önümüzdeki dönemde ithal kömüre dayalı yeni santral kurulmasına pek sıcak bakılmayacağını gösteriyor. Bakan Albayrak fiyatta çevre ülkelerle pazarlık gücünü korumak için yerli kömürle elektrik üretimi konusunda hedef oran vermek isteme de yerli kömürle elektrik üretmek isteyene finansman yardımından alım garantisi dahil kapılar sonuna kadar açılacak. Zira enerji fiyatlarının düştüğü bu dönemde portföyü yeniden şekillendirmek için de en ideal zaman.

"GÜNEŞ VE RÜZGAR TEKNOLOJİSİNİ GİDİP ALIN, DESTEKLERİZ"

Berat Albayrak, güneş ve rüzgâr enerjisinde de yerlilik oranını artırmayı hedeflediklerini belirtirken “Güneş ve rüzgâr enerjisi yatırımlarında maliyetin yüzde 25-30’u navlundan oluşuyor. Her iki alanda da yerli üretime ağırlık vermek gerekiyor. Güneş panellerinin, rüzgâr türbinlerinin ülkemizde üretilmesini istiyoruz. Bu alanda yurtdışında şirket satın alınması arayışına girilmesi gerektiğini söylüyorum. Gördüğüm kadarıyla değeri epey düşmüş şirketler var. Türk yatırımcısının gidip bu şirketleri alma fırsatını değerlendirmesi gerekir. Bastır parayı, al arkadaş. 10 yıl Ar-Ge yapma direkt al getir buraya kur, Türkiye’de yerli üretim yap. Enerji firmaların değerleri yüzde 90 düşmüş. Teknoloji getirecek böyle satın almalara destek de verilebilir. Ciddi rakamlar değil. Milyar doların altındaki fiyatlardan bahsediyoruz. Avrupa’da Amerika’da bir sürü şirket var. Hepsini al, yok olmadı yüzde 51’ini al. Yerli otomobil gibi desteklenir dedi. ”Albayrak, güneş ve rüzgâra dayalı elektrik üretiminde küçük küçük tüm yatırımların fiyat yoluyla desteklenmesini yararlı bulmadığının da altını çizdi.

DAHA BÜYÜK YATIRIMLARI GETİRECEK

Verilen teşvikin güneş ve rüzgârda daha büyük yatırımları gündeme getireceğini vurgulayan Bakan Albayrak, “Devlet her koşulda alım garantisi vermek zorunda değil. Şimdi ne yapacağız? Biz yerli üretim şartını da karşılayacak bir paketle alım garantisi planlıyoruz. Orada da alım garantisi düşünülebilir” dedi.

ÜÇÜNCÜ NÜKLEER BU YIL BELLİ OLACAK 

Bakan Berat Albayrak’a 3’üncü nükleer santralı üstlenecek şirket konusunda kesin kararın ne zaman verileceğini ve Rusya’nın üstlendiği Akkuyu Nükleer Santralı’nda yaşanan sıkıntıyı anımsatarak “Çinliler, ‘İlk nükleer santralınızı biz yapalım’ teklifi getirdi mi?” diye sorduk ve şu yanıtı verdi: “Bunlar ayrı konular. Çin, ABD’li ortağı ile birlikte üçüncü nükleeri yapmak istiyor. Üçüncü santralda bu yıl sonuna kadar durum netleşir. Akkuyu konusunda Rusya’dan tümüyle olumsuz bir mesaj gelmiş değil. Biz de yükümlülüğümüzü yerine getiriyoruz. Rusya ile ilgili şu ana kadar resmi olarak bir şey yok. Tabii yükümlülüklerini herkes yerine getirdiği sürece...Dolayısıyla Akkuyu konusunda bir değişiklik yok.”

"KUŞLAR GÖÇ EDERKEN DURACAK"

Bakan Albayrak, nükleerden kömüre, rüzgârdan güneşe tüm enerji yatırımlarına yapıcı eleştiriye açık odluklarını vurguladı: “Ancak, ideolojik, peşin hükümlü karşı çıkanları bir kenara bırakır, biz işimize bakarız. Almanya’da kuşların göç yollarında bulunan rüzgâr santralları göç döneminde durduruluyor. Biz de bu yönde bir çalışma yapıyoruz. Kuşların göç dönemlerinde gerekirse kaç günse santralın çalışması duracak.”

"BELEDİYENİN ELEKTRİK TİCARETİNE SICAK BAKMAM" 

Albayrak “Belediyeler kendi ihtiyaçlarını karşılamak için elektrik üretiyorsa tamam. Ama kendi ihtiyacının 5 katı fazlasını üretip piyasada fiyatlar yüksek orada satayım diye yapıyorsa o zaman başka bir şey. Buna çok sıcak bakmam. O ticarete girer” dedi.