600 milyon dolar yine direnişe takıldı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 03, 2001 00:00
Tatili ekonomiyle ilgili dosyaları okuyarak, alınması gereken yeni ekonomik önlemleri tartarak geçiren Başbakan Bülent Ecevit ve ekonomi kurmayları bugünden itibaren yeni kararlar konusunda düğmeye basmaya hazırlanıyor.
Ekonominin bugün için en önemli konusu ise ülkeye döviz girişini arttırmak olacak. Ana hedef, geçen yılın son aylarında bozulan dengeleri yerine oturtmak ve döviz girişini arttırmak. Zaten, finansal piyasalarda geçen yıl kasım ayında çıkan krizin ardından hükümet döviz kredisi bulabilmek için bütün imkanlarını seferber etmiş durumda.
Fakat hükümet döviz için bütün olanakları seferber ederken, 600 milyon dolarlık hazır bir kredi Tarım Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp ikna edilemediği için aylardan beri askıda bekliyor.
Hükümet, 1999 yılı aralık ayında Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası ile yaptığı anlaşmalar çerçevesinde kapsamlı bir tarım reformu yapmayı da taahhüt etmişti. Bu reformun ilk uygulamaları geçen yıl görüldü. Tarımsal destekleme alım fiyatları dünya piyasalarına göre belirlenirken, dolaylı sübvansiyonlar da oldukça daraltıldı. Ancak bu alanda hükümetin daha yapması gereken çok iş var.
Örneğin geçen yıl 655 milyon doları bulan tarım kredilerindeki faiz sübvansiyonunun bu yıl sıfırlanması, yani Ziraat Bankası`nın verdiği tarımsal kredilerin faiz oranlarının piyasa faizlerine eşitlenmesi gerekiyor. Tarım reformunun üç temel unsurundan birini de bu konu oluşturuyor.
Hükümet, destekleme alımlarındaki sübvansiyonu kademeli biçimde kaldırırken, kooperatif birliklerine sağlanan fon kolaylıklarını daraltırken faiz sübvansiyonunu da kaldırırsa Dünya Bankası da bu proje karşılığında Türkiye`ye önemli miktarda kredi desteği verecek.
Dünya Bankası tarım reformu için kredi desteği verecek ama, bazı koşulların yerine getirilmesi kaydıyla. Ve bir de bundan sonra reformun sulandırılmadan devam ettirileceği konusunda Tarım Bakanı`nın niyet mektubunu imzalaması koşuluyla.
Niyet mektubu taslağı üç ay önce Dünya Bankası`nca hazırlanıp Tarım Bakanı`nın masasına getirildi. Fakat, Tarım Bakanı Gökalp, mektubu bir türlü imzalamıyor. Hemen her paragrafına çekince koyuyor. Karşılıklı görüşmeler 2000 yılı ekim ayından beri devam ediyor ve hala da sonuçlanmış değil.
Tarım Bakanı`nın iki temel itiraz noktası var: Birincisi tarım satış ve tarım kredi kooperatifleri birlikleri yoluyla çiftçiye sağlanan dolaylı sübvansiyonların kesilmesi, ikincisi de zirai kredi faizi oranlarının belirlenmesi yöntemi.
Dünya Bankası, en düşük zirai kredi faizi oranının Hazine Müsteşarlığı`nın iç borçlanma faiz oranlarından daha düşük olamayacağı konusunda kesin taahhüt istiyor.
Aslında hükümet IMF`ye verdiği niyet mektuplarıyla bu taahhütleri çoktan kabul etmiş durumda ama Tarım Bakanı yine de direniyor. Muhtemelen bu yıl Hazine faizlerinin yükseleceğini düşünen Tarım Bakanı Gökalp, tarımsal destekleme fiyatlarının düşük tutulması nedeniyle zaten tepkili olan çiftçi kesimini daha fazla karşısına almamak için niyet mektubunu imzalamakta zorlanıyor.
Oysa mektubu bekletmeden imzalasaydı, 400 milyon dolarlık bölümü hemen kullanıma açılacak olan 600 milyon dolarlık kredi geçen kasım ayında Yönetim Kurulu`nun onayına girecekti. Tarım Bakanı niyet mektubunu şimdi imzalarsa kredi şubat ayında devreye girecek.
Ekonominin bugün için en önemli konusu ise ülkeye döviz girişini arttırmak olacak. Ana hedef, geçen yılın son aylarında bozulan dengeleri yerine oturtmak ve döviz girişini arttırmak. Zaten, finansal piyasalarda geçen yıl kasım ayında çıkan krizin ardından hükümet döviz kredisi bulabilmek için bütün imkanlarını seferber etmiş durumda.
Fakat hükümet döviz için bütün olanakları seferber ederken, 600 milyon dolarlık hazır bir kredi Tarım Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp ikna edilemediği için aylardan beri askıda bekliyor.
Hükümet, 1999 yılı aralık ayında Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası ile yaptığı anlaşmalar çerçevesinde kapsamlı bir tarım reformu yapmayı da taahhüt etmişti. Bu reformun ilk uygulamaları geçen yıl görüldü. Tarımsal destekleme alım fiyatları dünya piyasalarına göre belirlenirken, dolaylı sübvansiyonlar da oldukça daraltıldı. Ancak bu alanda hükümetin daha yapması gereken çok iş var.
Örneğin geçen yıl 655 milyon doları bulan tarım kredilerindeki faiz sübvansiyonunun bu yıl sıfırlanması, yani Ziraat Bankası`nın verdiği tarımsal kredilerin faiz oranlarının piyasa faizlerine eşitlenmesi gerekiyor. Tarım reformunun üç temel unsurundan birini de bu konu oluşturuyor.
Hükümet, destekleme alımlarındaki sübvansiyonu kademeli biçimde kaldırırken, kooperatif birliklerine sağlanan fon kolaylıklarını daraltırken faiz sübvansiyonunu da kaldırırsa Dünya Bankası da bu proje karşılığında Türkiye`ye önemli miktarda kredi desteği verecek.
Dünya Bankası tarım reformu için kredi desteği verecek ama, bazı koşulların yerine getirilmesi kaydıyla. Ve bir de bundan sonra reformun sulandırılmadan devam ettirileceği konusunda Tarım Bakanı`nın niyet mektubunu imzalaması koşuluyla.
Niyet mektubu taslağı üç ay önce Dünya Bankası`nca hazırlanıp Tarım Bakanı`nın masasına getirildi. Fakat, Tarım Bakanı Gökalp, mektubu bir türlü imzalamıyor. Hemen her paragrafına çekince koyuyor. Karşılıklı görüşmeler 2000 yılı ekim ayından beri devam ediyor ve hala da sonuçlanmış değil.
Tarım Bakanı`nın iki temel itiraz noktası var: Birincisi tarım satış ve tarım kredi kooperatifleri birlikleri yoluyla çiftçiye sağlanan dolaylı sübvansiyonların kesilmesi, ikincisi de zirai kredi faizi oranlarının belirlenmesi yöntemi.
Dünya Bankası, en düşük zirai kredi faizi oranının Hazine Müsteşarlığı`nın iç borçlanma faiz oranlarından daha düşük olamayacağı konusunda kesin taahhüt istiyor.
Aslında hükümet IMF`ye verdiği niyet mektuplarıyla bu taahhütleri çoktan kabul etmiş durumda ama Tarım Bakanı yine de direniyor. Muhtemelen bu yıl Hazine faizlerinin yükseleceğini düşünen Tarım Bakanı Gökalp, tarımsal destekleme fiyatlarının düşük tutulması nedeniyle zaten tepkili olan çiftçi kesimini daha fazla karşısına almamak için niyet mektubunu imzalamakta zorlanıyor.
Oysa mektubu bekletmeden imzalasaydı, 400 milyon dolarlık bölümü hemen kullanıma açılacak olan 600 milyon dolarlık kredi geçen kasım ayında Yönetim Kurulu`nun onayına girecekti. Tarım Bakanı niyet mektubunu şimdi imzalarsa kredi şubat ayında devreye girecek.