Oluşturulma Tarihi: Mart 19, 2001 00:002dk okuma
Ziraat Bankası 1993 yılında kütlü pamuk destekleme primi için verdiği her bir
dolar için 2002 yılında 158 dolar ödemek zorunda kalacak.
Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş`in üzerinde ısrarla durduğu kamu bankalarının durumu, yaşanan krizin başlıca sebeplerinden biri olarak gösteriliyor. Ziraat Bankası`nın 1993 yılında pamuk çifticisine verdiği ve hazine tarafından karşılanmayan destekleme priminin, bugün ulaştığı durum, vahim tabloyu bir kez daha gözler önüne serdi.
TBMM adına denetim yapan Sayıştay`ın çok tartışılan 2000 Yılı Mali Raporu, kamu bankalarının ‘görev zararlarını’ ortaya koymak açısından çarpıcı örnekler içeriyor. Rapora göre, Ziraat Bankası 1993 yılında kütlü pamuk destekleme primi için verdiği her bir dolar için 2002 yılında 158 dolar ödemek zorunda kalacak. Raporda, bu traji-komik olayın anlatıldığı bölümü aynen şöyle:
PAMUK DESTEĞİ
‘‘Ziraat Bankası, 1993 ve 1994 yıllarında üreticilere yaklaşık 315 milyon dolara karşılık gelen tutarda kütlü pamuk destekleme primi ödemiştir. Bunun karşılığı Hazine tarafından bankaya ödenmediği için, kalan borca faiz yürütülmeye başlanmıştır. Hazine 1997 yılında bankaya yaklaşık 712 milyon dolar tutarında ödeme yapmış, ancak, bu ödeme 315 milyon dolarlık borcun sadece 51 milyon dolarlık kısmını tasfiye edebilmiştir. Yani 1993 yılındaki 1 dolarlık destekleme primi karşılığında 1997 yılında bankaya 17 dolar ödenmiştir. 1998 yılı sonunda bakiyesi 7.4 milyar dolara ulaşmıştır. Bu borcun aslı ile kıyaslandığında 1`e 28 demektir.
34 MİLYAR DOLAR
Son yıllardaki gibi artmaya devam etmesi durumunda, kütlü pamuk destekleme priminden kaynaklanan bu borç, 2002 yılında 34 milyar dolara ulaşacaktır. Bunun diğer bir ifadesi 1993 yılında üriteciye ödenen 1 dolara karşılık, 9 yıl sonra Ziraat Bankası (Dolayısıyla bankanın fon sağladığı piyasaya) 158 dolar borçlu olmaktadır.’’
Kamu bankalarının biran önce özelleştirilmesini sık sık gündeme getiren ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz da son grup toplantısında Zirat Bankası`nın görev zararları konusunda ilginç örnekler verdi. Yılmaz, bankanın yüzde 55 faizle çiftçiye verdiği ara karşılığında piyasaya yüzde 155 faiz ödediğini belirtti. Yılmaz, Ziraat Bankası`nın kredilerin yalnızca yüzde 10`unun çiftçi için kullanıldığını, bankanın çiftçi bankası olmaktan çıktığını kaydetmişti.