Savaş 2020'de başladı tüm silahlar çekildi: 'Öldür ya da öl' 3 trilyon dolarlık kripto para endüstrisinin geleceği buna bağlı

Dünyanın en yeni zenginlerinden biri olan Giancarlo Devasini, İsviçre Alpleri'nde bulunan Lugano kasabasında tam bir münzevi hayatı sürdürüyor. Göl kıyısındaki mütevazı bir apartmanda yaşayan Devasini, ara sıra siyah kapüşonlu sweatshirt'üyle yürüyüş yaparken görülüyor. Devasini'nin bu yürüyüşler dışında en fazla yaptığı şey kendisini piyasadan silmeye çalışan Amerikalı rakibine öfkelenmek.

Bilmeyenler için kısaca tanıtmamız gerekirse, Devasini aynı isimli kripto para birimiyle tanınan Tether şirketinin sahibi. Tether, kripto para sektörünün temel taşlarından biri. Bu nedenle Devasini de akıl almaz bir servete, kripto para sektörü üzerinde çok büyük bir nüfuza ve ABD Başkanı Donald Trump'ın en yakın müttefiklerinden birinin desteğine sahip. Öte yandan Tether, çeşitli suç örgütlerinin dünyanın dört bir yanına para aktarmaktaki bir numaralı aracı haline geldiğine dair eleştirilerin de hedefi oluyor.

Devasini'yi öfkelendiren Amerikalı rakibi ise Jeremy Allaire. Allaire, USD Coin veya USDC olarak bilinen stabil kripto para birimini basan Circle'ın kurucusu. Davos'ta da Wall Street'te de ABD Kongresi'nde de gayet iyi tanınan bir iş insanı olan Allaire, çeşitli regülasyonlarla Tether'ın sonunu getirmeyi amaçlıyor.

The Wall Street Journal'a konuşan kaynaklara göre, Devasini, yakın çevresiyle olan sohbetlerinde Circle'ın Tether'ı siyasetçilere şikâyet ettiğini ve kendi şirketine karşı cezalandırma hamleleri planladığını söyledi. Circle'ın kripto para endüstrisini de finansın regüle edilmiş bir kolu haline getirmek istediğini düşünen Devasini, kripto paranın düzen karşıtı halinin korunmasını istiyor.

Devasini birkaç ay önce bir iş arkadaşına, "Tether hayatta olursa Circle kazanamaz" diyerek aradaki savaşı net bir dille özetlemiş oldu. Ancak burada iki şirketin rekabetinden çok daha fazlası var. Cicle ve Tether, 3 trilyon dolarlık kripto para endüstrisinin geleceği uğruna savaşıyor.

"ÖLDÜR YA DA ÖL"

Donald Trump'ın başkanlığında hayata geçireceği kripto yanlısı politikalarla sektörün altın çağını başlatacağı düşünülüyordu. Ancak geçtiğimiz hafta sonu bir stratejik kripto rezervinin hayata geçirileceğini duyuran Trump, aslında kriptoyu hükümet regülasyonları yoluyla ana akıma taşımak için adım atmış ve kripto oyuncuları arasında "öldür ya da öl" diye tabir edilen savaşı yeni bir aşamaya taşımış oldu. Yasaların genel olarak sektörü desteklemesi beklense de yeni kurallara aykırı davranması olası Tether gibi münferit oyuncuların sonunu hazırlaması da söz konusu.

Allaire, ABD yönetimine ve diğer devletlere, offshore olarak basılan Tether token'larının kullanımını yasaklaması yönünde çağrıda bulundu. Avrupa Birliği, aralık ayında söz konusu yasayı yürürlüğe koyarken ABD'de de benzer kanun teklifleri gündeme geldi.

5 İŞLEMDEN 4'ÜNDE TETHER KULLANILIYOR

Tether şu an sektör lideri konumunda. Her 5 kripto para işleminden 4'ünde stabil birim olarak Tether kullanılıyor. Devasini'nin yüzde 50 hissesini elinde bulundurduğu Tether'ın holding şirketi, geçen yıl 13 milyar dolar kâr açıkladı. Bu kârın önemli bir kısmı, şirketin kripto para biriminin değerini 1 dolarda tutabilmek için kasasında sakladığı güvenilir Hazine bonolarından geliyor.

Allaire, daha önce defalarca ABD Kongresi'nin karşısına çıkarak daha fazla regülasyon talep etti. (Regülasyon Tether'ı zayıflatırken Circle'a yarıyor.) Geçen yıl Kongre üyelerinin karşısına çıkan bir Circle yöneticisi, Tether'ın terörizmin finansmanında kullanıldığını belirterek önlem alınması çağrısında bulundu. Ekim 2024'te The Wall Street Journal, ABD Adalet ve Hazine Bakanlıklarının mali suç yasalarının ihlali şüphesiyle Tether hakkında soruşturma başlattığını bildirdi.

Allaire yakın zamanda verdiği bir röportajda, "Amacımız USDC'nin tercih edilen dijital dolar haline gelmesini sağlamak" ifadelerini kullandı.

"UNVAN YOK, İŞ YOK, HİÇBİR ŞEY YOK"

Buna karşın Devasini göz önüne pek çıkmıyor ve basına konuşmuyor. Kâğıt üzerindeki titri CFO olan 60 yaşındaki Devasini'nin başkanlığa terfi ettiği hafta başında açıklandı. Ancak hakikatte Tether'ın operasyonunu hep, kartvizitinde "Unvan yok, İş yok, Hiçbir şey yok" yazan Devasini yönetiyordu.

Yakın çevresinin aktardığına göre Devasini, Circle'ın düşmanca hamlelerini önceden öngörebilmek için yakın zamanda Ticaret Bakanı olarak Trump kabinesine giren Howard Lutnick gibi isimlere güveniyor. Lutnick bakan olmadan önce Cantor Fitzgerald'ın başındaydı. Bu şirket Tether'ın rezervlerinin önemli bir kısmını elinde tutuyor.

İki şirket de doğrudan diğeri hakkında yorum yapmayı reddediyor. Allaire, Circle'ın "regüle edilmemiş para dünyası"na değil 100 trilyon dolarlık legal elektronik para piyasasına odaklandığını söyledi. Devasini'nin sağ kolu Paolo Ardoino ise geçen ay katıldığı bir YouTube programında Circle'la ilgili bir soruya sırıtarak yanıt verdi ve "İsmi siz söylediniz ben söylemedim" diye konuştu.

Öte yandan Tether suç odaklarına yardım ettiği iddialarını her fırsatta reddediyor ve kolluk kuvvetleriyle iş birliği yaptıklarını söylüyor.

PLASTİK CERRAHLIKTAN KRİPTO PATRONLUĞUNA

İtalya vatandaşı olan Devasini'nin oldukça ilginç bir kariyeri var. Milano'da plastik cerrahken Hong Kong'a taşınıp elektronik ihracatı yapmaya başlayan Devasini, 1995 yılında İtalyan savcılar tarafından bir yazılım korsanlığı çetesine yardım ettiği gerekçesiyle dolandırıcılıkla suçlandı. Yetkililerle anlaşmaya varan Devasini, Microsoft'a tazminat ödeyerek sıyrılmayı başardı.

İlerleyen dönemde henüz yeni yeni gelişmekte olan kripto endüstrisini keşfeden Devasini, yaklaşık 10 yıl evvel sektörde bir eksik olduğunu fark etti. Kripto şirketleri dijital para birimlerini gerçek dünyanın bankacılık sistemlerine bağlayamıyordu.

2014 yılında kurulan Tether'ın amacı bu sorunu çözmekti. Yatırımcılar, gerçek hayattaki paraları karşılığında (1 dolar = 1 tether) tether alıp ardından bu kripto parayı neredeyse anında başka kripto para birimlerine çevirebilecekti. Devasini'nin gözünde tether'ın rolü geleneksel finans anlayışını yıkmaktı.

SEKTÖRÜN GENELİNİN TERSİNE HAREKET ETTİ

Bugün 53 yaşında olan Allaire ise farklı bir misyonla yola çıktı. Flash animasyonunun yaratıcısı yazılım şirketi Macromedia'nın CTO'su olarak görev yapan Silikon Vadisi girişimcisi, Circle'ı Tether'dan bir yıl önce Boston'da kurdu. Allaire, internet çağı için yeni bir finansal sistem kurmak istiyordu. Bu sistemin amacı, birbirine yamanmış olan ve uluslararası ödemeleri zorlaştıran verimsiz bankacılık ağlarını güncellemekti.

Kripto topluluğunun önemli bir kısmı piyasada regülasyon olmamasının keyfini çıkarırken Allaire'in stratejisi tam tersine oynamak, şirketi regülatörlerle iş birliği yaparak büyütmekti.

Regülatörlerin başta şüpheyle yaklaştığı Allaire, kısa süre içinde güven kazanmayı başardı. İlk olarak 2013 yılında ABD Kongresi'nin karşısına çıkan Allaire, suçlulara fırsat verilmemesi için ABD liderliğinde kriptonun etrafındaki sınırlamaların artırılmasını istedi.

SAVAŞ 2020'DE BAŞLADI

Circle ve Tether arasındaki çekişme 2020 yılında, kriptonun ana akıma taşınmasıyla başladı.

Allaire, Ocak 2020'de yaptığı bir paylaşımda "Tether'ın en önemli özellikleri kurallara uymaması ve opaklığı" ifadelerini kullanıyor ve finans sistemini baypas etmek isteyenler için bir çözüm olduğunu vurguluyordu.

Circle, ABD'de ve diğer ülkelerde yetkili makamlara gönderdiği mektuplarda, regüle edilmeyen stabil kripto paraların tüketicilere zarar vereceği konusunda uyarılarda bulundu. Temmuz 2020'de Circle, tether'ın 2 yıl önce yaşanan bir soruşturma sırasında rezervlerinin bir kısmını ve dolar çıpasını geçici olarak kaybettiği konusunda ihbarda bulunarak, "bu durumun stabil kripto paraların nasıl çökebileceğini ve tüketicilerin kripto varlıklarını sıfırlayabileceğini gösterdiğini" söyledi.

Diğer yandan şeffaflığıyla övünen Circle, 2021'de denetim raporlarını paylaştı. Daha sonra bir denetçi kuruluşla anlaşan şirket, her ay yayımladığı raporlarla çoğunluğu Hazine bonolarından rezervlerini kamuoyuna açıklamaya başladı.

Tether ise New York eyaletindeki regülasyon makamları zorlayana kadar finansal raporları açıklamadı. Halihazırda açıklanan raporlar da Circle'a kıyasla çok daha az detay içeriyor. Tether'ın kasasında Hazine bonolarının yanında bitcoin, ticari krediler, altın ve açıklanmamış bazı yatırımlar bulunuyor.

2022'DE BİR ANDA ZENGİNLEŞTİLER

Tether da Circle da 2022 yılı itibarıyla bir anda zenginleşti. ABD Merkez Bankası'nın faiz oranlarını yükseltmesiyle Tether'ın bono kazancı bir anda yılda 10 milyon dolarlardan çeyrekte 100 milyon dolarlara çıktı. Toplantılara dizleri çıkmış eşofmanlar ve üzerinde "APTAL" yazılı bir şapkayla girmesiyle ünlü olan Devasini bu paranın çok azını kendine harcadı ancak Tether'ın her gün kazandığı miktarın büyüklüğü konusunda övünmeyi sürdürdü.

Aynı zamanda gözlerin üzerinde olduğunu hissetmeye başlayan Devasini, Aralık 2022'de bir iş ortağına, "Tether, ABD'nin kontrolündeki uluslararası bankacılık düzenine öyle büyük bir tehdit oluşturuyor ki Beyaz Saray her an kapımıza kilit vurmak isteyebilir" diyordu.

Bu esnada Allaire, geleneksel finans dünyasıyla bağlarını kuvvetlendirmeye devam ediyordu. 2022 sonu itibarıyla Circle'ın rezervlerinin önemli bir kısmı dünyanın en büyük emanetçisi olan New York Mellon Bankası'na ve diğer regüle edilen finans kurumlarına yatırılmıştı. Şirketin Hazine portföyünü ise BlackRock idare ediyordu.

Jeremy Allaire

KALİTEYE KAÇIŞ / EMNİYETE KAÇIŞ

Tether; Devasini, Ardonio ve birkaç kişinin kontrolündeyken yüzlerce çalışanı olan Circle'ın yönetim kurulunda da deneyimli kurumsal idareciler bulunuyordu. O dönemde birçok kripto yatırımcısının tether'ı bırakıp USDC'yi kullanmaya başlaması da "Kaliteye kaçış" paylaşımıyla dikkat çeken Allaire'in gücünü artırıyordu.

Ancak Mart 2023'te Silikon Vadisi Bankası'nın (SVB) çöküşü Circle'ın nakit rezervlerinde 3 milyar dolarlık bir kayba neden oldu. Yatırımcıların USDC'den kaçmasıyla değeri 87 sente geriledi. (Stabil para birimi olduğundan Circle'ın fiyatının da 1 dolarda sabit kalması gerekiyor.) Tether'ın bankanın çöküşünden etkilenmemesi dengeleri yeniden değiştirdi. Yatırımcılar yeniden tether'a dönerken Ardoino'dan "Emniyete kaçış" tweet'i geldi.

Regülatörlerin SVB'yi kurtarmasıyla USDC de çıpa değerini yeniden kazandı. Ancak yılın geri kalanında 20 milyar dolar değerinde yatırım USDC'den kaçtı.

ALLAIRE GİRİŞİMLERİNİ ABD DIŞINA DA TAŞIDI

Ardonio salvolarını sürdürürken Haziran 2023'te Allaire, ABD Kongresi'ne sunduğu dilekçede stabil kripto paraların rezerv gerekliliklerini çok sıkı denetleyecek ve yayıncıların ABD Merkez Bankası'nda nakit tutmasına izin verecek bir yasa talebinde bulundu. Dilekçede "ABD'nin kurallarıyla oynamayan" offshire dijital dolarların sirkülasyonunu engelleyecek önlemler için çağrı yapıldı. Allaire yardımcılarıyla birlikte AB, Japonya, Singapur, Brezilya gibi büyük ekonomilerin yöneticileriyle görüşmeler yaparak sabit dijital para yasalarının uygulanmasını istedi.

2024 Devasini için gergin bir yıl oldu. Lugano'dan çıkmayan Devasini, ABD'ye gitmeme kararı aldı. Nisan 2024'te Hazine Bakanlığı, Rusya'nın savaş finansmanına yardım için tether'ın kullanıldığını duyurdu. Haziranda Washington ve New York'ta panolar, tether'ı yolsuzlukla ilişkilendiren afişlerle kaplandı. Tether'ın terör örgütleri ve uyuşturucu kartelleri tarafından kullanıldığını savunan kampanyanın ardından şirket "ikinci FTX" olarak anılmaya başladı. Devasini'ye göre bütün bu hamlelerin ardında Circle'ın karalamaları yatıyordu.

Bu durum Ardoino tarafından da dile getirildi. Circle konuyla ilgili yorum yapmadı ancak 2024 boyunca Circle yöneticileri, sık sık üst düzey Hazine Bakanlığı yetkilileriyle ve diğer yetkililerle görüştü. Bir Circle yöneticisi Şubat 2024'te katıldığı Kongre oturumunda gelen bir soru üzerine "Umarım ABD'li yetkililer Tether'ın kötü niyetli eylemlere nasıl zemin oluşturduğunu inceliyordur" dedi.

Times Meydanı'ndaki Tether karşıtı reklamlar

TETHER’A COINBASE VE BINANCE'TEN BÜYÜK DARBE

Konuya yakın kaynakların söylediğine göre, Hazine Bakanlığı, tether'ın Amerika'nın düşmanı olan ülkelerde güçlenmesi nedeniyle çok kaygılı olduğundan Tether şirketine yaptırım uygulamayı değerlendirdi. Bu yaptırımların uygulanması halinde Tether, ABD bankacılık sisteminin tamamen dışında kalacak ve batmaya mahkûm olacaktı. Bakanlık ayrıca dolar destekli offshore stabil kripto para birimlerini mercek altına almak için de Kongre'den yetki istedi.

Öte yandan Circle, AB'de faaliyet göstermek için lisans alırken Coinbase ve diğer kripto para borsaları AB'deki müşterilerine sundukları para birimleri arasından tether'ı çıkardı. Ardından aralık ayında dünyanın en büyük kripto alım satım platformu Binance, Circle'la ortaklık kararını duyurdu. Bu durum yıllardır tether'ı kullanan Binance'in USDC'ye geçmesi anlamına geliyordu. 2023 sonunda ABD'de finans suçu yasalarını ihlal etme suçunu kabul eden Binance'in bile Allaire'den yana taraf olması Devasini'ye büyük şok oldu.

Ancak Devasini'nin oynayacağı bir kozu daha vardı: Şubat ayında göreve başlayan Ticaret Bakanı Lutnick.

TURMP'IN BAKANLARINDAN BİRİ EN BÜYÜK DESTEKÇİSİ

Lutnick, Nisan 2024'te eski şirketi Cantor Fitzgerald'ın Tether'a yatırım yapmasına ilişkin görüşmeleri şahsen yürütmüştü. Mayısta Lutnick ve Devasini Lugano'da bir araya geldi. Görüşmenin ardından Devasini ekibine Lutnick'in Tether'a zarar verecek tüm girişimlerin önünü keseceğini söyledi.

Kaynaklar, Lutnick'in Devasini'nin Trump'la olan ilişkilerini geliştirmesine yardımcı olduğunu belirtti. Trump'ın seçim zaferinden bir ay sonra Tether, 775 milyon dolar karşılığında muhafazakâr içerik platformu Rumble'dan hisse satın aldı. Anlaşmayı Cantor yürüttü. Donald Trump'ın oğlunun yakın arkadaşı olan Rumble CEO'su Chris Pavlovski, Tether'ın "Amerikan özgürlüğünü" yaydığına dair bir paylaşım yaptı.

Senatörler, teyit oturumları sırasında Lutnick'e Tether'la ilişkilerinin bir çıkar çatışması yaratıp yaratmayacağını sordu. Lutnick ise suçluların USDC yerine tether kullanmasının tek sebebinin tether'ın piyasasının daha geniş olması olduğunu belirterek, "Bu yapılan, suçlular Apple telefon kullanıyor diye Apple'ı suçlamaya benziyor" dedi. Öte yandan Lutnick, Tether'la ilgili herhangi bir federal soruşturma halinde etik yasaları doğrultusunda görevlerini yerine getirme sözü verdi.

CIRCLE YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜRÜYOR

Trump şubat başında "dünya genelinde hukuki ve meşru dolar destekli stabil kripto paraların" desteklenmesi yönünde bir kararname imzaladı. Bu kararnameyle regülasyonların değerlendirilmesi için Lutnick'in de üyesi olduğu bir başkanlık çalışma grubu kuruldu. Lutnick, Cantor'daki görevinden ayrıldıktan sonra bir dönem Tether'ın Lugano'daki ofisinde stajyerlik yapmış olan oğlu Brandon başkanlık koltuğuna oturdu.

Öte yandan Circle kripto yanlısı adayları destekleyen bir gruba 1 milyon dolar, Trump'ın yemin törenini düzenleyen komiteye de 1 milyon dolar olmak üzere bağışlar yaptı.

Tether'ın büyümesi Coinbase ve diğer platformlardan kaldırıldığı Aralık 2024 ortasından bu yana yavaşladı. Circle ise hızlı yükselişini sürdürüyor. Şirketin toplam değeri nihayet SVB'nin şubat ayındaki çöküşü sırasında olan düzeye ulaştı. Circle'ın yakın zamanda New York'ta Dünya Ticaret Merkezi'nde bulunan yeni merkezine taşınacağı açıklandı.

The Wall Street Journal'ın "The Titans Battling for Control of the Crypto Future" başlıklı haberinden derlenmiştir.