Türkiye'de sıfır reel faiz geri döner mi?
Güncelleme Tarihi:
Hafta sonu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası’na faiz indirimini yetersiz bulduğu için sert çıkmasının ardından faiz tartışması tekrar ekonomi gündeminin ilk sırasına oturdu. Başbakan Erdoğan konuşmasında bir dönem Türkiye’de reel faizin sıfır seviyesinde olduğunu hatırlattı. Şu anda reel faizin yüksek olduğuna işaret etti.
Fercan Yalınkılıç
bigpara.hurriyet.com.tr
Burgan Bank Başekonomisti Haluk Bürümcekçi, ABD Merkez Bankası Fed’in normalleşmeye gittiği bu konjonktürde Türkiye’de reel faizlerin sıfıra inmesinin düşük bir ihtimal olduğunu söyledi. “Merkez Bankası’nın faiz indirimine devam edeceğini düşünmüyorum” diyen Bürümcekçi, yeni bir hareket için enflasyonun takip edileceğini söyledi.
Türkiye’de enflasyonun bu yıl yüzde 7 -8 arasında seyretmesi, 2015’te ise yüzde 7’nin altına inmesi bekleniyor. IMF’nin 2014 ve 2015 enflasyon beklentileri sırasıyla yüzde 7,77 ve yüzde 6,5’ta. Tradingeconomics.com sitesinde ise 2015 enflasyonunun yüzde 7,97’de olacağı tahmin ediliyor.
Faizden, ileriki dönem enflasyon oranlarının çıkartılmasıyla bulunan reel faiz, Türkiye’de şu anda yüzde 2,5 seviyelerinde bulunuyor. 10 yıllık tahvil faizinin reel getirisi ise yüzde 2 civarında. Türkiye’de enflasyon ilk çeyrekte yıllık bazda yüzde 9,38 olarak açıklandı. Merkez Bankası da geçen hafta politika faizi olarak kullandığı repo faizini 50bp indirerek yüzde 9,5’a çekti.
HSBC'den Fatih Keresteci'de reel faizin yüzde 2,4 seviyesinde olduğunu belirtiyor. "1 yıllık hazine bonosu %9.20 civarından işlem görüyor.
TCMB'nin en son ankete göre 1 yıllık enflasyon beklentisi (12 ay sonrası) %6.66. Bu durumda reel faiz 2.4 puan reel faiz var diyebiliriz."
Keresteci kurda düşük seyir devam ettiği sürece faiz indiriminin devamının söz konusu olabildiğini de ekliyor. "Önümüzdeki donemde bu adımı tartışmaya devam edeceğiz ama görünen o ki, TCMB, TL bu seviyelerde kaldıkça ya da gevşedikçe, ölçülü faiz indirimlerine devam edecek. Bu kapsamda USDTRY'nin seyrine bakmak koşulu ile TCMB'nin Haziran'da da 50 baz puanlık faiz indirimine gitme ihtimali bulunuyor."
"FAİZİN NEDEN DÜŞTÜĞÜ DE ÖNEMLİ"
Yaşar Üniversitesi Öğretim Üyesi ve eski bir banka ekonomisti olan Burcu Ünüvar, faizin neden düştüğüne de bakılması gerektiğini belirtti. "Faizin seviyesi kadar, neden düştüğü de önemlidir. Para politikasına güven duyulmayan yüksek enflasyon dönemlerinde, faizi düşürmek var olan sınırlı güveni de eritmek anlamına gelir. Bu nedenle, düşük faizin büyümeyi destekleyeceği öngörüsüne katılmıyorum"
Ünüvar ayrıca faiz ile büyüme arasında denge olması gerektiğinin de altını çizdi
"Bir ülkenin ideal reel faizinin potansiyel büyümesi ile eşik enflasyonu arasında bir denge gözetmesi beklenir. Gelişmiş ülkelerde bu iki rakam birbirine yakınken, gelişmekte olan ülkelerde enflasyonun daha yüksek ve oynak olması, faizin enflasyon hassasiyetinin artması gerektiğine işaret eder. Dolayısıyla faizin seviyesini tartışmadan önce, Türkiye’de enflasyona bakmamız gerektiğini düşünüyorum. Enflasyon yüksek, fiyatlama davranışları kırılgan ve MB’ye duyulan güven az. Böyle bir ortamda faizde bir ihtiyat marjı olmalıdır ki, bu da negatif reel faizi Türkiye için bence kısa-orta vadede yanlış ve dolayısıyla sürdürülemez yapıyor."
"PİYASADA NEGATİF FAİZ FİYATLANMIYOR"
TEB Yatırım Stratejisti Işık Ökte, piyasaların negatif ya da sıfır faiz oranını fiyatlamadığını söyledi. Türkiye piyasalarında Mart’tan bu yana yaşanan olumlu havanın carry-trade ile desteklendiğini hatırlatan Işık Ökte, reel faizlerin gerilemesi durumunda yaşanan yukarı yönlü hareket için “negatif” olacağını belirtti.
Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine devam etmesi için beklendiği gibi Avrupa Merkez Bankası’nın faizleri aşağı çekmesi gerektiğini söyleyen Ökte, piyasaların şu anda bu hareketi fiyatladığını söyledi. “Eğer Avrupa Merkez Bankası faizleri indirmezse, bu risk fiyatlanmadığı için piyasalarda bir düzeltme gelebilir.”
2014'TE GENE ENFLASYON HEDEFİ TUTMAYABİLİR
Ünüvar 2014'ün enflasyon hedeflemesi için "kayıp bir yıl daha" olabileceği tehlikesine de işaret ediyor."Aylık rakamların ötesine geçersek, enflasyondaki yapısal zayıflıklar, MB’nin zayıf karnesi ve ülkenin alevlenmeye hazır siyasi ajandası, reel faizlerde yönün yukarı olması gerektiğine işaret ediyor. Sürdürülemez bir dengede ilerlemek daha sonra keskin bir telafi gerektireceği için hem kur hem de kredi faizleri kanalıyla büyüme üzerindeki etkisi olumsuz olur. Böyle bir çerçevede 2014 de, enflasyon hedeflemesinde kayıp yıllardan biri olarak haneye eklenir."