Güncelleme Tarihi:
Yeni emeklilik sistemi son dakika gelişmeleri ile yakından takip ediliyor. Yeni Orta Vadeli Program (OVP) detayları açıklandı. Program kapsamında yurt içi tasarrufların ve tasarruf bilincinin artırılması amacıyla finansal okuryazarlık yaygınlaştırılacak, uzun vadeli tasarruf araçları geliştirilecek. Otomatik Katılım Sistemi'nin (OKS) işverenlerin de katkısıyla ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği TES kurulacak. Peki Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi nedir, şartları neler? TES ne zaman yürürlüğe girecek, kimleri kapsıyor? İşte ayrıntılar...
Otomatik Katılım Sistemi'nin (OKS) işverenlerin de katkısıyla ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kurulacak.
Uygulama, 2026'nın ikinci yarısında başlayacak.
TES ile çalışanlar ve emekli olduktan sonra iş hayatına devam edenler, SGK dışında ikinci bir prim ödeme sistemine dahil edilecek. Bu primler, Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) modeline benzer şekilde işletilecek. Çalışan emekliler, maaşlarından en az yüzde 3 oranında katkı payı ödeyerek ikinci emeklilik hakkı kazanacak. Yeni sistemde devlet katkısı ve işveren katkısı da olacak.
Hürriyet Gazetesi yazarı Noyan Doğan, 30 Mayıs 2025 tarihli köşe yazısında tamamlayıcı emeklilik sisteminin detaylarını ele aldı. İşte ayrıntılar...
"2025-2027 döneminin kapsayan Orta Vadeli Programa göre bu yılın sonunda, tamamlayıcı emeklilik sistemine yönelik kanuni düzenlemenin yapılması gerekiyor.
Tamamlayıcı emeklilik sistemine neden gerek olduğunu uzun uzun anlatmayacağım, sadece bir cümle ile geçeceğim. Genç nüfusun azaldığını, emekli sayısının her geçen yıl arttığını, aktif çalışan ile pasif çalışan arasındaki dengenin her geçen yıl daha da bozulduğunu, sürekli olarak emekli maaşının yetersizliğinin tartışıldığını hesaba katacak olursak; tamamlayıcı emekliliğe gerek var mı, yok mu tartışmasının anlamsız olduğu da ortaya çıkacaktır. Asıl değinmek istediğim, tamamlayıcı emeklilik sisteminde hangi aşamada olunduğu ve nasıl bir model kurgulanacağı. En son bilgileri paylaşayım.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi üzerine uzunca bir süredir sigortacılar, emeklilik şirketleri, düzenleyici ve denetleyici kurum çalışıyor ve çalışmalar tamamlandı; Bakanlığa da gönderildi. Geri sadece yasal düzenleme kaldı. Bu çalışma kapsamında da dünyada bu sistemi uygulayan 20’den fazla ülkenin tamamlayıcı emeklilik modelleri incelendi, bu modellerin bir karması halinde, Türkiye’ye uygun bir model belirlendi.
Peki, nasıl bir sistem kurgulandı? Öncelikle; sistemin, sosyal güvenlik sistemi ile bir alakası olmayacak ama bir anlamda tamamlayıcısı olacak. Yani çalışanlar hem SGK çatısı altında olacak hem de tamamlayıcı emeklilik sistemine dahil olacak. Ana sistem; 2017 yılından bu yana uygulanan ve işverenlerin, çalışanlarını, zorunlu olarak bireysel emekliliğe dahil ettiği otomatik katılım sistemi üzerine kurgulanacak ki, bugün zaten 8 milyon çalışan otomatik katılım sistemi içinde.
Tamamlayıcı emekliliğin, otomatik katılımdan farkı ne olacak? Birincisi ve en önemlisi, işveren katkısının geliyor olması. Mevcut sistemde, yani otomatik katılımda, çalışanın aylık maaşından yüzde 3 kesiliyor, devlet de çalışanın maaşından kesilen tutar üzerinden yüzde 30 katkı yapıyor. İşverenin ise hiçbir katkısı bulunmuyor. Tamamlayıcı emeklilikte ise artık işveren de katkı yapacak. İşveren katkısı ne kadar olacak diye sorarsanız; dünyada işveren katkısı yüzde 3, ama bizde sistem ilk başladığında bu oran yüzde 0.5 olarak uygulanıp, zamanla yüzde 3’e çıkabilir. Böylece sistem işçi, işveren ve devlet katkılı hale gelecek. Basit bir örnekle, asgari ücretli bir çalışan için işverenin aylık ödeyeceği katkı tutarı 130 lira (0.5 üzerinden) olacak.
İkinci önemli husus, bugün otomatik katılım sisteminde çalışan, işvereni tarafından zorunlu olarak sisteme dahil ediliyor ama çalışan isteği zaman, hatta girdiği günün ertesi günü sistemden çıkabiliyor. Tamamlayıcı emeklilik sisteminde ise çalışan istediği zaman sistemden çıkamayacak.
Gelelim, üzerinde tepinilen kıdem tazminatına. Kurgulanan ve çalışması biten tamamlayıcı emeklilik sisteminin kıdem tazminatı ile uzaktan yakın ilişiği yok. Öyle ki, çalışmada kıdem tazminatı konusu geçmiyor bile. Sosyal güvenlik sisteminin alternatifi olmayacağından, sosyal güvenliğin yerini almayacağından, sadece çalışana emekliliğinde ek gelir sağlayacağından kıdem tazminatı kimsenin gündeminde değil. Kaldı ki, kıdem tazminatı, İş Kanun kapsamında bir haktır."







