‘Şirketi kur, ihaleyi kap’ dönemi artık bitiyor

1 Ocak 2003`ten itibaren yeni şirket kurup, devletten trilyonlarca liralık ihale alma dönemi son bulacak. Devlet İhale Kanunu ile KİT`ler ve belediyelerin yüzde 51`ine sahip olduğu şirketler dahil, bütün kamuyu kapsayacak olan yeni ihale mevzuatıyla, söz gelimi Siirt`teki bir belediyenin ekmek alımı bile denetime alınacak.

SIFIRDAN gelip yeni şirket kurarak, hatırlı kişilerin desteğiyle devletten trilyonlarca liralık ihale alma dönemi sona eriyor.

Kamu İhale Kurumu, 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girecek olan Devlet İhale Kanunu`na ilişkin ikincil mevzuat hazırlıklarını sürdürüyor. Yeni yıldan itibaren sıfırdan gelip, yeni şirket kurup, devletten trilyonlarca liralık ihale alma dönemi de son bulacak. Kamu İhale Kurumu`nun bir üyesinin ‘‘Artık belirli makamlarda bulunanlar, hiç kimseye (Hadi şirket kur, gel sana şu işi verelim) diyemeyecek’’ dediği bu sistemde, devletten yapım, mal ve hizmet alımı ihalesi alanlar için belli limitler getirilecek.

Halen üzerinde çalışılan taslakta, söz konusu limitlerin yapım işlerinde 100 milyar, mal alımlarında 50-60 milyar, hizmet alımlarında ise 20-25 milyar lira dolayında tutulması düşünülüyor.

Çok sayıda yönetmelik, genelge ve tebliği içerecek olan ikincil mevzuat için ilgili kamu kuruluşları ile aralarında TOBB, TÜSİAD ve Türk Müteahhitler Birliği`nin de bulunduğu çeşitli sivil toplum örgütleri ile meslek kuruluşlarından da görüş alındı.

Avrupa Birliği`nden 2 uzmanın da katıldığı çalışmalarda ana hatları belirlenen taslak metinler, bu ay sonunda ilgili kuruluşlara gönderilerek, onların değerlendirmeleri istenecek. Gelen görüşlere göre son şeklini alacak ikincil mevzuata ilişkin düzenlemeler, Ekim ayının sonlarından itibaren Resmi Gazete`de yayımlanmaya başlanacak. Bu şekilde yeni yıldan itibaren uygulanacak olan yeni İhale düzenlemeleri için ilgili bütün kesimlere bir bilgilenme ve adaptasyondönemi tanınacak.

KİT`ler ve belediyelerin yüzde 51`ine sahip olduğu şirketler dahil, bütün kamuyu kapsayacak olan yeni ihale mevzuatıyla, söz gelimi Siirt`teki bir belediyenin ekmek alımı bile denetime alınacak. İş ve keşif artışı bitip, anahtar teslimi ihale dönemi başlarken, projeler için iyi bir etüd dönemi geçirilecek ve bir iş kaça ihale edildiyse belirli şartlar dışında o paraya bitirilecek. Ödenek olmadan ihale yapılamayacak ve Türkiye‘de ihalelerdeki yozlaşmada büyük eleştiri konusu olan müteahhitlik karnesi dönemi de son bulacak. Bu şekilde Bayındırlık ve İskan Bakanlığı üst düzey bürokratlarının A tipi karne alıp, bunu kiraya vermesi de artık mümkünolmayacak. Müteahhitlik Karnesinin yerini İş Deneyimi ya da İş Bitirme Belgesi alacak. Bu belge performansa dayalı olarak verilecek. Yeni sistemde bir ihale verilirken, benzer işi yüzde 70 oranında bitirmiş olma performansı aranacak.

Kamu ihalelerine katılan müteahhitlerin belirli bir mali performansa sahip olmaları gerekecek. Bu kriterler arasında, özkaynakların toplam aktif içinde yüzde 45-50’lik bir orana sahip bulunması, belirli bir nakit gücü olması gibi şartlar da yeralacak. Yine ikincil mevzuatla, ihalenin kurallarının sayıldığı Tip Şartname ile nihai akite ilişkin Tip Sözleşme de bulunacak. Burada idare ile müteahhit arasında eşitlik ilkesi gözönünde tutulacak ve diğer taraf lehine hükümlere yer verilmeyecek. Ancak kurumlar, uygulamada, eşitlik ilkesini baz almak kaydıyla farklılaştırmaya gidebilecek.