Japonya savaş pozisyonu aldı

ABD’ye yapılan saldırıların ardından tarihi düşüşlerinden birini yaşayan Japon Borsası, savaş olasılığına karşı “teyakkuza” geçti. Özellikle ABD pazarına yönelik üretim yapan otomotiv ve elektronik firmalarının hisse senetleri büyük değer kaybetti. Tek kazanan ise Japon Savunma Bakanlığı’nın “Savunma harcamalarını artıracağız” açıklamasından sonra, yüzde 9 değer kazanan Mitsubishi oldu. Mitsubishi, Japon ordusunun güvenlik sistemlerini de üretiyor.

Ancak otomotiv firmalarının performansı tam tersine işledi. Satışlarının büyük çoğunluğunu ABD’de yapan Sony yüzde 5.3, Toyota yüzde 5.6, Honda yüzde 5.2, Nissan yüzde 7.6 değer kaybetti. Uzmanlar, zaten kırılgan olan ve durgunluğun eşiğinde bulunan Japon ekonomisinin son darbeyle uçurumun kenarına geldiğini açıkladı. Birçok Japon şirketinin en büyük pazarının ABD olduğuna işaret eden uzmanlar, Japonya için hayati önem taşıyan dış ticaret dengesinin bu nedenle bozulabileceği endişesi taşıyor. ING Barings Başekonomisti Richard Jerram, “ABD ekonomisindeki sorunların Japonya’yı olumsuz etkilememesi düşünülemez. Petrol fiyatlarının yükselmesi, yenin fazla değer kazanması ve mali piyasalardaki düşüş Japonlar’ı zorda bırakabilir” dedi. Jerram, dış ticaret dengesindeki bozulma sinyallerine de dikkat çekerken, “Japonya’nın ihracatının yüzde 30’u ABD’ye yapılıyor. İhracat ise Japonya’nın Gayrısafi Yurtiçi Hasılası’nın yüzde 11’ine denk geliyor. ABD’den alınan petrol ise ithalatın yüzde 20’sini oluşturuyor” dedi. Japonya’nın dış ticaret fazlası yılbaşından bu yana yarı yarıya azalarak 4.3 milyar dolara geriledi.


ABD’de piyasalar böyle ara görmedi

Terörist saldırıların ardından şoka giren ABD’de piyasalar dün de açılmadı. Böylece ABD’de piyasalar, 1929 yılında yaşanan Büyük Buhran’dan bu yana ilk kez olağanüstü bir durum için bu kadar kapalı kaldı. Piyasalar, 2. Dünya Savaşı patladığında bile sadece 2 gün kapalı kalmıştı.
ABD’de dün sadece tahvil piyasası açıldı, ancak bu piyasada da işlem neredeyse olmadı. New York Borsası Başkanı Richard Grasso, “Piyasaları hemen açmak şu an için yarardan çok zarar getirecek. En azından yatırımcıların ve şirketlerin soğukkanlılıklarını koruyabilecekleri güven ortamı oluşuncaya kadar borsayı açmamak gerekir. Piyasaların büyük ihtimalle bugün de kapalı olacağını söyleyen Grasso, “Sanırım Pazartesi gününden itibaren eski düzene dönebileceğiz. Kapalılık süresini çok fazla uzatmak da güven kırıcı olabilir” dedi.
ABD’de piyasalar bugün de kapalı kalırsa 1929 yılındaki Büyük Buhran sırasında Başkan Franklin Roosevelt’in kapatma emrinden bu yana ilk kez üç gün kapalı kalmış olacak.

‘Bazı sigortacılar yılsonunu görmez’

ABD’YE yapılan saldırıların en büyük mağduru, kuşkusuz sigorta şirketleri. Tablo belirginleşmeye başladıkça, sigorta şirketlerinin ödemek zorunda kalacakları tazminatların miktarı da yavaş yavaş ortaya çıkıyor. İlk günden bu yana 15-20 milyar dolar düzeyinde olması beklenen zararın, birçok sigorta şirketinin batmasına neden olabileceği belirtildi. Dünya Sigortacı ve Reasürörler Birliği Başkanı Jean Phillip Therry, Financial Times gazetesine yaptığı açıklamada “Bu yükü kaldıramayacak çok sigorta şirketi var” dedi. Saldırılar nedeniyle dünyanın en büyük sigorta şirketi Munich Re ve ABD’deki kolu General Re 1 milyar dolar, Swiss Re 722 milyon dolar, Allianz 737 milyon dolar, İngiliz Lloyd ise *** milyon dolarlık zarara uğrayacağını açıkladı.

Zarar konusunda sigorta şirketlerini, havayolu şirketleri izledi. Açık olan Avrupa ve Uzak Doğu borsalarında havayolu şirketlerinin hisse senetleri büyük oranda değer kaybetti. British Airways yüzde 4, Lufthansa yüzde 3.6 değer kaybederken, Cathay Pacific hisseleri yüzde *** geriledi. Ünlü yatırım bankası Schröder Salomon Smith Barney, bu yıl havayolu yolcu sayısının en az yüzde 20 azalacağını öngördü. SSSB’den yapılan açıklamada, “Körfez Savaşı sırasında havayollarının kaybı 2 milyar dolar olmuştu. Olası bir savaşta kayıp bu rakamın üzerine çıkar” denildi.