Gelin, tahkimsiz çözelim

Mavi Akım`da fiyat artışı için tahkime giden Gazprom`un Başkan Yardımcısı Yuri Komarov, sorunun mahkemede değil, görüşmelerle çözülmesini istediklerini söyledi

Mavi Akım`da formül değişikliğiyle fiyat artışı için uluslararası tahkime giden Gazprom`un Başkan Yardımcısı Yuri Komarov, Türkiye ile anlaşmazlığın görüşmelerle çözülmesini umduklarını belirterek, Mahkeme konusunda (tahkim) sonuna kadar gitmeyeceğimizi ümit ediyoruz dedi.
Gazexport`un (Gazprom`un pazarlama şirketi) sorumlulukları nedeniyle tahkime gittiğini ve başka çaresi olmadığını anlatan Komarov, Ancak eminim ki görüşmeler sonuncunda bu prosedüre gerek kalmayacak dedi. Türkiye`ye satılan gazın fiyatının dünya petrol ve gaz fiyatlarına göre oluştuğunu anlatan Komarov, Yakın geçmişte Türkiye`ye 60 dolara satıyorduk. Petrolün fiyatı 10 - 12 dolardı. Ancak piyasa şartları şimdi değişti dedi.
Mavi Akım`daki formül sorununu tertip hatası olarak tanımlayan Komarov, Formül kesinlikle teknik bir hatadır. Küçücük bir 0 rakamı 1`e çevrilmiş dedi. Türk tarafı Mavi Akım anlaşması imzalandıktan altı ay sonra değiştirilen formülün Türkiye`yi 8 milyar dolar zarara uğratacağını belirtiyordu. Türkiye ayrıca dönemin BOTAŞ yöneticilerinin imzaladığı yeni formülün Meclis`ten geçmediği için geçerli olmadığını savunuyor.
Bu düzeltmenin Meclis kararı gerektirmediğini savunan Komarov, Mavi Akım`da ana sorunların Türkiye`nin doğalgaz talebini ihtiyacından fazla belirlemesi ve ağıtacak hatları kuramaması olduğunu anlattı.
Anlaşma döneminde yıllık 52 milyar metreküp gibi abartılı rakamlar olduğunu hatırlatan Komarov, Bu rakamlar bize göre yüksekti tabi ki. Ancak bizim projemiz uzun vadeli olduğu için gaz sevkiyatı artırılacaktı. İlerde sevkiyat rayına oturacağı için biz bunu uygun gördük. Komarov, Türkiye`nin şimdi aldığı gazı azaltmaya çalıştığını, ancak Mavi Akım`ın stratejik ve uzun vadeli bir proje olduğunu vurguladı. Komarov, Kışın Ankara`daki gazın basıncı düşük geldiği zaman zorluklar yaşanınca akıllarına biz geliyoruz. Ama yaz gelince unutuyorlar dedi.

`Bir miktar daha indirim olabilir`
Bütün anlaşmaların tek fiyata getirilmesi, belli bir miktar indirim yapılması ve al ya da ödede de 2008`e kadar gaz alma hacmini azaltacak bir teklif sunduklarını hatırlatan Komarov, fiyatta görüşmeye açık olduklarını belirtti. Komarov, bir miktar daha indirim olabileceğini ancak bunun yüksek bir orana çıkmayacağını söyledi.


Gazprom`un `uzay üssü`
Gazprom`un Moskova`da ENKA tarafından yapılan binasında bütün gaz sevkiyatlarının ve boru hattlarının görüntülediği dev bir koordinasyon merkezi bulunuyor. 20 ülkeye gaz ihraç eden ve yıllık cirosu 20 milyar doları bulan Gazprom yetkilileri bu merkezden faaliyetleri bulunan bütün ülkelerdeki boru hatlarını kontrol edebiliyor ve anında bu merkezden yönlendirebiliyorlar. Boru hatlarındaki basınç seviyelerini de kontrol edebilen yetkililer, Mavi Akım`da şu andaki basınç seviyesinin 84 mili bar olduğunu söylediler. Ayrıca, projenin uzay teknolojisi kullanılarak yapıldığını ve boru hattı içindeki basıncın ancak 280 mili bar geçmesi halinde hattın tehlikeli hale gelebileceğini dile getirdiler.


Komarov: Turusgaz devreden çıkarılabilir
Turusgaz`ın da devreden çıkartılabileceği sinyali veren Komarov, Türkiye`nin sorununun ihtiyacından fazla gaz almak için anlaşma yapması ve yeteri kadar dağıtım hattı bulunmaması olduğunu söyledi. Komarov, Türkiye`nin geçmişte öngördüğü dağıtım ve depolama tesislerini hayata geçirememiş olduğunu belirterek, Biz bu konuda da Türkiye`ye yardımcı olmaya hazırız. Türkiye`nin bu ihalelere giderek parası yok ama biz Türkiye`den aldığımız karı bu yatırımlarda kullanmak ve Türkiye`de dağıtım işlerine girmek istediğimiz Türkiye`ye teklif ettik diye konuştu.
Botaş`ın Turusgaz`ı devreden çıkarmak istediğinin hatırlatılması üzerine Komarov, Biz Botaş`a söyledik, ortaklar biraraya gelerek Türkiye`nin lehine bir karar verebilirler. Tursugaz`da yüzde 45 payımız var, Türk tarafının ağırlığı bizden daha fazla. Böyle bir karar verebiliriz diye konuştu.
Türkiye`de dağıtım işlerine girmek isteyen Turusgaz`ın mevzuat ve gaz yasalarının hayata geçememesi nedeniyle başarısız olduğunu ve vazifesini yerine getiremediğini belirten Komarov. Zaten bu şirketin komisyonunu iki kez düşürdük. Bu konunun iki ülke arasında sorun olmasını istemiyoruz. Tamamen de kaldırılabilir dedi. Turusgaz`ını aradan çekilmesi durumunda fiyatta bir ucuzlama olup olmayacağı sorusuna ise Komarov, Belli bir marjı var. Ancak Turusgaz Botaş ile anlaştı. Bizimle yani, Gazprom ile değil yanıtını verdi.


`Bankalar bizden mal değil, para istiyor`
Türkiye Enerji Bakanlığı`nın ortaya attığı ve daha önceden imzalanan Off Set anlaşmasının 1994 `ten bu yana uygulanmadığı konsundaki soruyu da yanıtlayan Komarov, şöyle konuştu:
Biz Off Set için elimizden geleni yapıyoruz. İçinde bulunduğumuz bina başta olmak üzere tüm Gazprom binalarını Türk şirketleri yaptı. İhtiyaç olduğunda önce Türk inşaatçılarını çağırıyoruz ve bu uygulamaya da devam edeceğiz. Ancak şunu bilmelisiniz biz bütün ülkenin sorumluluğunu alamayız. Bazı krediler Mavi Akım için batılı bankalardan alındı. Bankalar şimdi para istiyor. Mal değil, hizmet değil, para gerekiyor. Eminim ki işbirliği devam edecek ve bu karşılık bulacak, karşılıklı olacaktır.

`Gaz satmanız mantıksız`
Türkiye`nin fazla gazı al ya da öde riskine girmemek için üçüncü bir ülkeye ihraç edebilme yetkisine neden karşı çıktıkları sorusunu da yanıtlayan Komarov, Böyle bir şey ekonomik açıdan mantıksızdır. Çünkü gazın maliyetinin yüzde 80`i taşıma ve boru hatlarından kaynaklanmaktadır. Türkiye`nin böyle birşey yapması anlamsız olur. Böyle bir şey neden gündeme geliyor anlamıyorum dedi.
Komarov, Türkiye`nin yine de bu gazı satmak istemesine neden izin verilmediği konusuna da, BOTAŞ, bize böyle bir teklifle gelmedi. Gelirse bunu da görüşürüz diye konuştu.


Türk gazetecilere özel toplantı düzenledi
Gazprom Yönetim Kurulu Başkanı Birinci Yardımcısı Yuri Komarov Türk gazetecilere özel olarak doğalgaz konusunda üç saatlik bir bilgilendirme toplantısı yaptı.