En ağır fatura Türkiye ve Güney Afrika`ya çıktı
Uluslararası piyasalarda yaşanan dalgalanmalardan en ağır darbeyi cari açık veren ülkelerin aldı. Son 1.5 ayda para biriminin değeri en hızlı düşen ülkeler sıralamasında Türkiye birinci oldu. Mayıs ayı başından bu yana YTL`nin değeri dolar karşısında yüzde 29.59 eridi. Parasının değeri en hızlı azalan ikinci ülke ise Güney Afrika oldu. Güney Afrika para birimi Rand, Mayıs ayı başından bu yana yüzde 23.54 değer kaybetti. Bu iki ülke dışında para birimi en fazla düşen ülkelerde ise kayıplar tek haneli rakamları geçmedi.
Son yıllarda yabana sermaye akınına uğrayan gelişmekte olan ülke piyasalarının tüm dünyadaki çalkantıdan en fazla yara alan piyasalar olduğu dikkat çekiyor. Ancak bu piyasalar arasında da depremin şiddetinin makroekonomik ve siyasi göstergelere göre değiştiği görülüyor. Özellikle cari işlemler açığı yüksek olan ülkelerde yabana çıkışının daha hızlı olduğu dolayısıyla da para birimlerinin daha fazla değer kaybettiği belirtiliyor. Yine cari açık veren Macaristan ve Polonya`da da doların son haftalarda hızla değer kazandığı görülüyor. Macaristan para birimi Farint 28 Nisan`dan bu yana yüzde 8 değer kaybetti. Farint` teki kayıp uluslararası piyasalardaki dalgalanmanın artmaya başladığı 13 Mayıs`tan bu yana ise yüzde 9.52 oldu.
Dörtlü grup bozuldu
Örneğin genelde gelişmekte olan ekonomiler denilince yabana yatırımcılar ilk olarak Türkiye, Brezilya, Rusya ve Güney Afrika`ya bakıyor. Uzun bir süre beraber hareket eden bu ülkeler arasında Rusya, petrol ve doğalgaz ihracat sayesinde 250 milyar dolar rezerv biriktirdi ve 2005`te 87 milyar dolar cari fazla verdi. Türkiye ile aynı kefede izlenen Brezilya da yine cari fazla vermesi nedeniyle dörtlü gruptan koptu. Uzmanlar şu an da Türkiye ile Güney Afrika`nın beraberce izlendiğinin altını çiziyor. Her iki ülkenin cari açığı da milli gelirlerinin yüzde 6`sının üzerinde. Ancak Güney Afrika`nın Türkiye`den farkı altın ihracatçısı olması. Altındaki yükseliş ülkeyi rahatlatırken fiyatların gerilemesi ülke piyasalarında dalgalanmaları artırıyor. Geçen hafta Güney Afrika Merkez Bankası, ilk çeyrek cari açık rakamlarını açıkladı. Beklentilerin üzerinde, 103.1 milyar Rand olarak gerçekleşen açığın milli gelire oranı da, 2005 son çeyrekteki yüzde 4.5`den yüzde 6.4`e tırmandı. Bu rakamların ardından G.Afrika tahvillerine gelen sert satışlardan Türk tahvilleri de nasibini aldı.
