Borda özelleştirme uyarısı
Türkiye`nin bor konusunda yeni bir senaryoyla karşı karşıya olduğu ileri sürüldü. Bor madenlerinin özelleştirilmesi yerine özerk statüye kavuşturulması gerektiği belirtildi.
Bor madenlerinin özelleştirilmesiyle ilgili tartışmalar, Balıkesir İl Koordinasyon Kurulu`na taşındı. Etibor A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Kaya, özelleştirmenin sakıncalarına dikkat çekerken, Vali Utku Acun da çarpıcı açıklamalar yaptı.
Toplantıya başkanlık yapan Vali Utku Acun, fotoğrafçılıktan uzay sanayiine, ilaçtan özel çelik imaline kadar birçok alanda kullanılan borun stratejik önemine işaret etti. Türkiye`nin bor konusunda yeni bir senaryoyla karşı karşıya olduğunu ileri süren Acun, dikkatli olunması gerektiğini vurgulayarak, `Kapitalizmin, çok şirketli çalışmanın egemen olduğu koca Amerika bile bir şirketle bor işini yürütüyor. Devletimize artı değer kazandıran borun özelleştirilmesi yararlı mı olur, zararlı mı olur, bunu çok iyi düşünmekte fayda var`` dedi.
Özerk Statü
Etibor A.Ş. Genel Müdürü Mehmet Kaya, bor madenlerinin özelleştirilmesi yerine özerk statüye kavuşturulması gerektiğini vurguladı. Kaya, özelleştirme halinde ihracat fiyatının düşeceğini, özel sektörün katma değeri yüksek rafine ürün yerine, kar marjı yüksek cevher satışına yöneleceğini söyledi. Özelleştirmeyi yabancı firmanın kazanması halinde bora dayalı yerli sanayinin gelişemeyeceğini ifade eden Kaya şunları söyledi: `Dünya bor fiyatlarını Eti Holding`le ABD kökenli US Borax firması belirliyor. Rakiplerimiz yasal ve yasal olmayan tüm yöntem ve olanakları kullanarak dünya piyasasına tek başına hakim olmak için her türlü yolu deniyor. 15 ülke Türkiye`den hammadde alarak kendi bor sanayilerini kurdu. Biz rafine ürüne yönelince bu ülkeler endişelenip, bize karşı tavır almaya başladı. Ancak hammadde satışını azaltıp, rafine ürünü arttırma konusunda kararlıyız. Böylece daha çok gelir elde edebileceğiz.``
Rakamlarla bor
Dünya bor rezervinin yüzde 63`ü (2.073 milyon ton) ülkemizde bulunuyor.
Türkiye bor rezervi bugünkü kapasiteyle dünya bor gereksiniminin tümünü 400 yılı aşkın bir süre karşılayabilecek durumda. Bu süre ABD için 76 yıl, Rusya için 47 yıl olarak belirlendi.
Sanayide yaklaşık 250 değişik alanda bor türevleri kullanılıyor.
1.5 milyon ton civarında olan dünya bor üretiminde Eti Holding yüzde 30- 35, US Borax yüzde 40- 45 gibi birbirine yakın paylara sahip. Ancak 1.2 milyar dolar/ yıl olan dünya bor pazarının parasal olarak yüzde 21- 23`ü ülkemize, yüzde 65`i ise US Borakx`a ait. Bunun nedeni ise US Borax`ın daha çok rafine ürün satması ve geniş pazarlama ağına sahip olması.
Eti Holding rafine bor üretimini arttırıp, 250 milyon dolar olan satış hasılatını 2- 3 katına çıkarmayı planlıyor.