ABD`den iki talep
ABD Başkanı Bush, dünyanın en büyük tatlandırıcı üreticisi Cargill firmasının içine düştüğü sıkıntı nedeniyle Erdoğan`a bir mektup göndererek sorunun çözümü için ricada bulundu. ABD Temsilciler Meclisi de Erdoğan`dan, Amerikan helikopterlerinin tercih edilmesini istedi
Amerikan Başkanı George Bush`un, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan`a ABD gezisinden önce bir mektup göndererek Türkiye`deki en büyük tatlandırıcı üreticisi ABD`li Cargill firmasının sorunlarının çözümü konusunda ricada bulunduğu olduğu ortaya çıktı. Öte yandan ABD Temsilciler Meclisi`nin Teksas`lı milletvekilleri de Erdoğan`a, Amerikan Bell Helicopter şirketinin King Cobra helikopterlerini seçmesi için mektup yazdı. Washington`da bulunan Recep Tayyip Erdoğan`ın dün Beyaz Saray`da görüştüğü ABD Başkanı George Bush`a konu hakkında bilgi verdiği belirtiliyor.
Hemen imzaya açıldı
Başkan Bush`un Şeker Kanunu`nda yüzde 10 olan glikoz kotasının artırılması yönündeki ricası etkisini hemen gösterdi. Başbakan Erdoğan, bu yönde bir tasarı hazırlatarak ABD gezisi öncesinde Bakanlar Kurulu`nun imzasına açtı. Tasarı, şekerdeki glikoz kotasının yüzde 10`dan yüzde 50`ye çıkarılmasını öngörüyor.
57. Hükümet döneminde Şeker Kanunu çıkarken, glikozdan üretilen tatlandırıcının toplam şeker üretimi içindeki payı yüzde 10 olarak belirlenmiş, ancak üretimde sıkıntı olması ihtimaline karşı Bakanlar Kurulu`na kotayı yüzde 50`ye kadar artırma ya da eksiltme yetkisi verilmişti. 57. Ecevit Hükümeti, Bursa`da birinci sınıf tarım arazisi üzerine kurulduğu için çevre örgütlerinin kapatılmasını istediği Cargill firmasının üretim sorunları üzerine Şeker Kanunu`ndaki bu yetkiye dayanarak daha kanun çıkar çıkmaz yüzde 10`luk kotayı yüzde 15`e çıkarmış ve bu artış pancar üreticileri tarafından gazetelere ilanlar verilerek eleştirilmişti.
Yasada değişiklik
AKP Hükümeti de kuruluşundan hemen sonra kanunla Bakanlar Kurulu`na verilen toplam üretimdeki yüzde 10`luk tatlandırıcı kotasını artırmak için çalışma başlatmıştı. Ancak pancar üreticilerinden gelen tepkiler üzerine bu konudaki çalışma ağırdan alınmıştı. Cargill firması bunun üzerine ABD Başkanı George W. Bush`u devreye sokmuştu. Bush`un geçtiğimiz günlerde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan`a yazdığı mektupta Cargill`le ilgili özel ricada bulunması üzerine Erdoğan ABD gezisi öncesi bu konuda adım atmaya karar verdi.
Cargill`in isteği doğrultusunda, şeker üretimindeki tatlandırıcı kotasının yüzde 10`dan yüzde 50`ye çıkartılmasına ilişkin kanun değişikliğine yönelik tasarı son Bakanlar Kurulu`nda imzaya açıldı. Şeker Kanunu`nda değişiklik öngören tasarının imzaya açılması üzerine harekete geçen pancar üreticileri ise hükümetin bu konudaki girişimini engellemeye çalışıyorlar.
En büyük pasta Cargill`in
Dünyada nişasta bazlı şeker üretiminde tröstleşme eğilimi gösterdiği sık sık tartışma konusu olan Cargill`le birlikte Türkiye`de dört ayrı firma glikozdan tatlandırıcı üretiyor. Piyasanın yüzde 60`ına hakim olan Cargill`in yanı sıra Belçika kökenli Amilyum piyasanın yüzde 15`ine hakim bulunuyor. Ülker grubuna bağlı Pendik Nişasta`nın da yüzde 50`sini satın alan Cargill`in bu ortaklık karşılığında Türkiye`de tek üretici olduğu kimyasal tatlandırıcıları Pendik Nişasta`ya maliyetine verdiği ileri sürülüyor. Cargill`in bu ortaklık yapısı ile Rekabet Kurulu`nun tröst oluşturma yasağını da deldiği savunuluyor. Sunar ve Tat grubu da piyasada nişasta bazlı tatlandırıcı üreten iki Türk firması olarak faaliyet gösteriyor.