AB`de paranın kralı artık Euro

340 milyon Avrupalı bugün son kez kendi ulusal paralarıyla alışveriş yapabilecek. Yarın 12 ülkede tek geçerli para birimi euro olacak.

Dünyanın en büyük parasal birliğinde son noktaya gelindi. Bugünden itibaren 12 Avrupa ülkesinde tek geçerli ve tedavülde olan para sadece euro. 28 Ocak`ta Hollanda Florini, 9 Şubat`ta İrlanda Lirası, 17 Şubat`ta Fransız Frangı`nın tedavülden kalkmasının ardından bugün de geriye kalan 9 ülke ulusal paralarını tarihe gömüyor. Böylece 1871 yılında Almanya`nın resmi parası olan kabul edilen Mark`ın da 130 yıllık hükmü sona erdi.

Alman Markı, Avusturya Şilini, Belçika Fransı, Fin Markkası, İspanyol Pezatası, İtalyan Lireti, Lüksemburg Frangı, Portekiz Esküdosu ve Yunan Drahmisi bugün son defa alınıp satılacak. Sadece Avrupa`da 340 milyonu aşkın kişi yarından itibaren tüm işlemlerini euro ile yapmak zorunda.

Dünyadaki bu dev birlik, Türkiye için de büyük önem taşıyor. Resmi olmayan rakamlara göre Türkiye`de 20 ile 30 milyar mark bulunuyor. Ancak Merkez Bankası yetkilileri kendi kanalları ile yapılan değişimin bu rakamın uzağından yakınından geçmediğini itiraf ediyor. Kurum, kendi kanalı ile ne kadar dönüşüm olduğu yönündeki resmi açıklamayı pazartesi günü yapmaya hazırlanıyor.

Bu arada bu dönem içerisinde DTH`larda da artış olmaması paranın döviz tevdiat hesabında da bulunmadığını gösteriyor. Tüm bunlar Türkiye`de 20-30 milyarlık bir mark birikiminin olmadığı anlamına da gelmiyor. 30 milyar rakamı abartılı da olsa Türkiye`de 15-20 milyar markın olduğu ve bunun bir kısmının euro, bir kısmının da dolara döndüğü konuşuluyor. Ancak bankalar ve döviz büfelerinden nakit olarak yapılan değişimin önemli bir bölümünün yine resmi kayıt altına girmeden yastık altına girebileceği ifade ediliyor.


TABELALAR DEĞİŞİYOR
Bu arada Merkez Bankası söz konusu paraların tedavülden kalkması nedeniyle bu para birimlerine ilişkin kurları bugün son kez yayımlayacak. 12 ülkenin para biriminin tedavülden kalkması ile birlikte döviz büfelerinde de bir hazırlık var. Bundan böyle döviz büfelerinin tabelalarında da bu para birimleri yer alamayacak.

Kaydi para olarak 1 Ocak 1999 tarihinden bu yana uygulamaya konulan Euro, üç yıllık bir geçiş döneminden sonra 1 Ocak 2002 tarihinden itibaren 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500`lük kupürler halinde banknot, Avrupa Birliğini (AB) oluşturan 15 ülkenin 12`sinde tek para birimi olarak tedavüle çıkmıştı. Tek para birimine Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg, İrlanda, İspanya, Portekiz, İtalya, Yunanistan, Finlandiya, Avusturya dahil bulunuyor. İngiltere, Danimarka ve İsveç`in oluşturduğu diğer üç AB üyesi ülke ise parasal birliğin dışında yer alıyor.


Paniğe gerek yok
1-Bugüne kadar ellerinde 12 Avrupa ülkesinin para birimi olduğu halde değişim yapmayanların paniklemesine gerek yok. Çünkü Türkiye`de 31 Aralık 2003 tarihine kadar Merkez Bankası, bankalar ve döviz büfeleri değişim hizmeti vermeyi sürdürecek. Ancak tabi ki komisyon ücreti biraz pahalı olacak.

2-Sadece bankaların ve döviz büfelerinin değişim talebini kabul edecek olan Merkez Bankası, İstanbul ve Ankara`daki başvurularda 1 euro için 2 bin lira, diğer illerde ise 1 euro için 2 bin 500 lira komisyon alacak.

3-Bankalar ve döviz büfelerinde komisyon serbest bırakılmış durumda. Bu nedenle euro değişimi sırasında binde 2 ile binde 6`ya varan oranlarda değişim masrafı istemeleri mümkün.

4-Diyelim ki 31 Aralık 2003 tarihini de kaçırdınız, yine de paranız pul olmayacak. Finlandiya, Fransa, İtalya ve Yunanistan Merkez Bankaları kendi ulusal paralarını tedavülden kalkmasından itibaren 10 yıl, Portekiz Merkez Bankası 20 yıl, Hollanda Merkez Bankası ise 1 Ocak 2032 tarihine kadar değiştirecek. Diğer ülkelerin merkez bankaları ise süresiz değişim yapacak.