Yapılan bir konsolidasyondur

Son dönemlerde iç borç takasının nasıl yapılacağını tartışan piyasalar şimdi de açıklanan takas sistemini anlamaya çalışıyor. Uzun bir zamandır gündemde olank takas konusunun piyasalar tarafından çok abartıldığına dikkat çekilirken, olası bir başarısızlığın da piyasaları olumsuz etkileyeceği ileri sürülüyor. Uzmanlar, Hazine`ye, uygulanan programa inanan bankaların takas işlemine katılacaklarını belirterek, dövize endeksli kağıdın yanı sıra TL kağıtlarının verilmesini eleştirdiler. Bir bankacı, Hazine`yle bankaların uzun bir zaman görüş alışverişinde bulunduklarını ve şartların buna göre belirlendiğini vurgulayarak, Eğer bir görüş birliğine varılmamaşsa ciddi bir fiyasko yaşanabilir. Ancak, anlaşma olduğunu düşünüyorum, Dolayısıyla da katılım olacak diye bekliyorum dedi. Bu arada, Hazine`nin takas sistemi konusunda piyasalara yeterince bilgi aktarmadığını ve sistemin çok karışık olduğuna dikkat çekilirken, yapılan operasyonun da bir konsolidasyon olduğu ileri sürüldü. Yapılan operasyonla Hazine`nin vadeyi uzatmaya çalıştığına dikkat çeken akademisyenler, TL kağıtlarının TL kağıtlarla değiştirilmesinin açık bir konsolidasyon olduğunu ifade ettiler.

Cebri konsolidasyon
Prof. Dr. Esfender Korkmaz, yapılan işlemin bir konsolidasyon olduğunu belirterek, Burada kısa vadeli borçlar uzun vadeye erteleniyor. Bu işlem tamamiyle bir konsolidasyondur. Ancak, bu konsolidasyonda borç senetlerinin değiştirilmesi sözkonusu. Aynı zamanda gerek bankaların gerekse Hazine`nin koparacağı tavizlere bağlı. İki kesim hesaplarında anlaşırlarsa bunun adı gönüllü konsolidasyondur dedi. Hazine`nin TL konusunda bankaları zorladığını vurgulayan Korkmaz, bu durumunda cebri konsolidasyona denk düştüğünü ifade etti. Ekonomi yönetiminin yanlış uygulamalar içerisinde olduğunu ileri süren Korkmaz, Yapılacak takas miktarı çok önemli olmamasına rağmen önemli bir beklenti yarattı. Dolayısıyla bu konsolidasyonun yapılması zorunlu hale geldi. Çünkü, piyasada haziran ayında borçların çevrilemeyeceği görüşü hakim oldu. Takasın yapılmaması durumunda bir finansal krizle karşı karşıya gelinecektir. Bu nedenle takasın alternatifi kalmadı. Ekonomi yönetimi her zaman bu tür hataları yapıyor diye konuştu.

Açık bir konsolidasyondur
Dr. Can Fuat Gürlesel de, takas sisteminin piyasalarda kafa karışıklığına neden olduğunu belirterek, Burada TL kağıtlarının döviz kağıdına geçişi öngörülüyordu ve gönüllü bir katılım olacaktı. Ağırlıklı olarak da 20 Haziran öncesindeki kağıtlar değiştirilecekti. Ancak gönüllülük devam etmesine rağmen burada iki önemli değişikli yaptılar. Birincisi dövize endeksli kağıt beklenirken TL`ye endeksli kağıtlar da geldi. İkincisi bu kağıtların özellikle de dövizli kağıtların faiz oranları düşük olması dedi. Hazine`nin burada sadece vadeyi uzatmaya çalıştığına dikkat çeken Gürlesel, bu durumun açık bir konsolidasyon olduğunu ifade etti. Doç. Dr. Sadi Uzunoğlu ise, yapılan operasyonun küçük, kısmi bir konsolidasyon olduğunu ileri sürdü. Önümüzdeki dönemde ağır iç borç ödemelerinin olduğunu hatırlatan Uzunoğulu, bu ödemelerin etkisini azaltmak, ihalelerdeki yükleri biraz almak için yapılmış bir operasyon olduğunu ifade etti. Uzunoulu, Milli gelirin yüzde 61`i kadar iç borç stoğu var. Buna dış borçlar ve faizler de eklendiğinde kamu borcunun milli gelire oranı yüzde 90`lara çıkıyor. Dolayısıyla yapılacak operasyon sorunu çözecek boyutta değil. Kamu borcunun milli gelire oranı çok yüksek ve finansal kesim çok küçük. Dolayısıyla bu sadece sorunları biraz olsun ertelemeye yönelik olumlu bir girişim dedi. Yapılan işlemin etkilerinin önümüzdeki dönemde görüleceğini belirten Uzunoğlu, olumlu veya olumsuz denilebilecek bir tablonun henüz olmadığını kaydetti. Uzunoğlu, piyasaların bu konuya bu denli bel bağlamalarını anlamakta sıkıntı yaşadığını vurgulayarak, ekonomi yöetiminin de dikkatleri buraya çektiğini iifade etti. Verilecek TL faizlerinin aylık getirisinin yaklaşık yüzde 4.5`e denk geldiğini vurgulayan Uzunoğlu, Bu durumda reel bir getiri için enflasyonun hiç bir şekilde yüzde 3`leri geçmemesi lazım. Dolayısıyla enflasyon nasıl seyredecek? Bütün bunları düşündüğümüzde ekonomi yönetiminin hiç hata yapmadan bu programı sürdürmesi lazım. Ama, her adımda hata yapılıyor diye konuştu.