İmar’da mevduatı taksitle öderiz

İmar Bankası`na yatırılan ve tamamı devlet güvencesinde olan mevduatın tek seferde ödenemeyeceğini söyleyen BDDK Başkanı Engin Akçakoca, ‘‘Mevduatın bir kısmı peşin, ödenmesi bir kısmının da vadeye yayılması yüksek bir olasılıktır’’ dedi.

Bankacılık Düzenleme veDenetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Engin Akçakoca, kapatılan İmar Bankası`nda 750 trilyon lira tutarındaki Hazine Bonosu`na yatırım yapan yatırımcıların mağduriyetinin giderilebilmesi için, öneri olsun diye bir yasa taslağı hazırladıklarını, taslağı ilgili bakanlarla Hazine`ye ilettiklerini açıkladı.

Akçakoca, İmar Bankası olayından etkilenen, ‘‘mevduat sahipleri ve Hazine Bonosu`na yatırım yapan yatırımcılar’’ olmak üzere iki kesim bulunduğunu kaydetti. Mevduat sahiplerinin durumunun, 4969 sayılı yasa ile bir kurala bağlandığını hatırlatan Akçakoca, mevduat sahiplerine ödemenin Bakanlar Kurulu`nca saptanacak esas ve usullerle yapılacağını anlattı.

Bu konuda bir kararname çıkmasına ihtiyaç bulunduğunu dile getiren Akçakoca, şunları söyledi:

‘‘İmar Bankası`nda iki aydır yoğun bir çalışma yapıyoruz. Bankanın defteri kebiri, borç-alacak gösteren defterleri bulunamadığından, sadece mevduata yönelik kartuşlar Mali Polis zoruyla elde edilebildiğinden, ilk önce oradaki bilgilerin, şubelerdeki sistemlerinşifreleri kırılarak, şubelerle tutup tutmadığı araştırıldı. Daha sonra mudilerin ellerindeki belgelerle tutup tutmadığı araştırıldı, bunlar belirlendi. Bu hesapların ne şekilde açıldıklarınagidildi. Off-Shore`lardan kaydırmalar saptandı. Tutmayacak veya kabul edilmeyecek türdeki dökümanlar, hesap açılış belgeleri, hesap cüzdanları saptandı. Bu arada BDDK`da taslak kararname çalışması yapıldı ve kararname Hazine ile bakanlarımızla paylaşıldı.’’

Maliye ile görüşülüp, vergi ile ilgili sorunların bir yere getirildiği ve çözümlendiğine işaret eden Akçakoca, devamla şöyle konuştu:

‘‘Şu anda Hazine, Merkez Bankası ve BDDK`nın son rötuşları var ki siyasi olarak hükümet karar verebilir duruma gelsin. Dolayısıyla mevduat sahibinin problemi bu şekilde çözümlenecek. Bu da Bakanlar Kurulu`nun bizim önerimizle alacağı kararla belirlenecek. Ama o kadar çok dedikodusu olduğu için söylemek istiyorum, bu miktarın, tam olarak söyleyememekle birlikte, tamamının peşin olarak ödenmesi mümkün değil. Onu saptayacak olan ben değilim, bir kısmının peşin, bir kısmının da vadeye yayılması söz konusu olabilir, olması da yüksek bir olasılıktır.’’

ORGANİZE USULSÜZ İŞLEM

İmar Bankası`ndan Hazine Bonosu alan yatırımcıların, banka tarafından, sistematik ve organize bir usulsüz işleme tabi tutulduklarını dile getiren Engin Akçakoca, ‘‘(Bono sattım) deyip de arkasında bono olmayan bir işlem söz konusu ki bizim yapmış olduğumuz suç duyuruları arasında önemli bir yer tutuyor’’ dedi. İlgili kanunla Fon`a verilmiş yetkide bu tür işlemlerin mevduat sayılmadığı için sigorta kapsamında da olmadığını vurgulayan Akçakoca,şöyle dedi:

‘‘Yani mevduat olsa çözmüştük. Bu yine bir şekilde Banka`ya Hazine Bonosu almak için para vermiş olan birisi ama karşılığında bono olmadığını görerek feryat ediyor. Bu usulsüzlüğün ve bu sahteciliğin yapıldığına inandığımız için suç duyurusunda bulunduk. Hazine`nin çıkartmış olduğu bir kağıt olduğundan ve bu kağıda güvenerek yatırım yapıldığını düşünerek, yatırımcının bu konuda haklı olduğunu da düşünüyoruz.’’

Dolayısıyla İmar Bankası`nda, 750 trilyon lira tutarındaki Hazine Bonosu yatırımcılarının mağduriyetinin giderilebilmesi için ciddi bir çalışma yapılarak, bir öneri götürülmesinin uygun olacağını düşündüklerini belirten Akçakoca, şunları söyledi:

‘‘Bu düşünceyle de kalmıyoruz, bununla ilgili olarak bir öneri olsun diye, bir yasa taslağı hazırladık. Çünkü bunun bir yasal düzenlemeye kavuşturulması lazım ki ödenebilir bir kanala girsin olay. Bu taslağı da hem ilgili bakanlarımıza, hem Hazine`ye ilettik ki yarın, öbürgün bu konuda yasa koyucu veya hükümet bir talepte bulunursa, en azından üzerinde çalışılacak bir öneri taslak olsun diye.’’

BDDK İmar Bankası’nı kitap haline getiriyor

İMAR Bankası ile ilgili bir kitap hazırlatmakta olduğunu da açıklayan Akçakoca, ‘‘bankada olup bitenlerin hangi tekniklerle yapıldığının bir belgesini’’ ortaya koyacaklarını bildirdi. Bu çalışmanın dünyaya örnek olacağını ve düzenleyici, denetleyici otoritelere yeni ufaklar açacağını düşündüğünü anlatan Akçakoca, şöylededi: ‘‘Bu, denetim ve düzenleme otoritelerinin bence bakış açılarını genişletecek, bir takım kurnazlıklara karşı alınacak önlemlerini genişletecek bir vaka çünkü. Bunun içinde (beni denetleyenleri nasıl atlatırımve senelerce bunu birbirine dokunturtmadan nasıl döndürürüm) düzeni var ve ciddi boyutta bilgi işlem teknolojisinden de yararlanılmış. Bu bence bize de dünyaya da örnek.’’

Yatırımcı hırslanınca aklına BDDK geliyor

İMAR Bankası`nda Hazine Bonosu`na yatırım yapmış olan kişilerin, hırslandıkları zaman akıllarına Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) geldiğini vurgulayan BDDK Başkanı Engin Akçakoca, kendi hareket alanlarının yasada ‘‘koyu çizgilerle’’ belirtildiğini söyledi. Akçakoca, açıklamasını şöyle sürdürdü:

‘‘Ne ben, ne kurumdaki başka kişi kalkıp da (bu ödenir, BDDK veya Fon tarafından ödenir) diyemez. O sınıfa da sokamaz, buna yasal düzenleme gerekiyor. Ama biz tutumumuzu ve görüşümüzü bu şekilde ortaya koymak istiyoruz; (evet bu konuda organize ve sistematik bir usulsüz uygulama var, ciddi boyutta sömürülmüş, mağdur edilmiş bir Hazine Bonosu yatırımcısı var. BDDK bunların yanında. Bu mağduriyetlerinin giderilmesinin uygun olacağını düşünüyor). Bu önemli bir vurgulama ve bununla ilgili bir çalışma yaptık. Eğer yarın, öbürgün hükümet bu konuya sıcak bakarsa ve böyle bir yasa taslağını tasarı haline döndürüp, sevketmeyi düşünürse, herhalde, mevduatta (uygulama esas ve usulleri nasıl Bakanlar Kurulu`nca belirlenir) demişti, Bakanlar Kurulu`na bırakır, detayına girmez ve o iş de o kanaldan çözümlenir gider.’’

Taslağın, Hazine Bonosu`na bu şekilde yatırım yapmış, İmar Bankası`ndan Hazine Bonosu almış kişilerin elindeki belgelerin ‘‘ödenebilir bir dayanağı’’ olduğunu söylediğine işaret eden BDDK Başkanı Engin Akçakoca, ‘‘taslak böyle birşeyi kabul ediyor ve ödenebilir hale getiriliyor. Taslak bunu içeriyor’’ dedi.

Olmayan kayıtlar nasıl denetlenir?

BDDK Başkanı Engin Akçakoca, İmar Bankası olayında, müdahalede geç kaldıklarına ilişkin aldıkları eleştiriler hakkında şunları söyledi:

‘‘İmar Bankası konusuna iki açıdan bakmak lazım, birincisi İmar`daki çifte kayıt sistemi, ikincisi de İmar`ın kendisi. İmar`ın kendisi, yani bize gönderilen belgeler veya murakıba verilen belgeler veya kendi denetçisine verilen bilançolar veya kendi yönetim kurulundan tasdik ettirdikleri bilançolar, kár-zarar cetvelleri açısından bakılırsa hiçbir problem yok. İmar Bankası sistemde normal bir banka gibi, kurallara ve bizimle yaptıkları protokollere uyarak devam eden bir banka. Kredi geri ödemeleri, grup kredileri limitleri düzenli. Bizi suçlayanlar esas bu kısım ile ilgili suçluyorlardı, (bunlar kendilerine çok kredi kullandırıyorlar niye el koymuyorsunuz?) gibi. Yasaya göre grup kredisinin fazla olması, limitleri aşıyor olması, fona alınması için yeterli sebep değil. İki tane koşulun birden olmasılazım. Hem kendine kullanacaksın bu kaynakları, hem de kullandığın için bankanın emin, sağlıklı bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşüreceksin, ikisi bir arada olursa devreye girmen, önlem aldırman gerekiyor, almazlarsa da kendin önlem alman gerekiyor, yasa bunu söylüyor.

İkinci eleştiri ise bankacılık yapma ve mevduat kabul etme yetkisini kaldırdığımız günden sonra saptadığımız çifte kayıt olayında (niye görmediniz?) diye ortaya çıkıyor. (Niye görmediniz?) kısmına, (görübilseydi, görülebilirdi) diyorum. Çünkü buraya ben her sene aynı murakıbı da göndermiyorum, 15 tane değişik murakıp göndermişim. 1992`de aynı konuda bir ihbar gelmiş, Meclis Soruşturma Komisyonu bir sonuca varamamış, bununla ilgili ihbarlarda sonuca varılamamış. Sonuca varılamamasını da doğal buluyorum. Çünkü olmayan bir kayıdın denetlenmesinden bahsediyorsunuz.’’