Güler: Enerjide dışa bağımlı hala geleceğiz

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Türkiye`nin birincil enerji kaynakları bakımından 3`te bir oranında dışa bağlı durumda olduğunu belirtti

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, Türkiye`nin birincil enerji kaynakları bakımından 3`te bir oranında dışa bağlı durumda olduğunu belirterek, yeni yatırımlar yapılmadığı takdirde 2020 yılında yüzde 80 dışa bağımlı hale geleceğini söyledi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu`nda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı`nın 2004 yılı bütçe görüşmeleri başladı. Enerji Bakanı Güler, bütçe sunuş konuşmasında, Türkiye`nin enerji politikalarını jepolitik konumunu da dikkate alarak yeniden belirlemesi gerektiğini ifade etti. Bakanlık olarak bu politikaları büyük ölçüde belirlediklerini ve etkilerinin de görülmeye başladığını kaydeden Güler, ``Biz enerji politikamızdaki ana unsuru yerli kaynaklarımıza bağlamayı uygun gördük. Bu arada globalleşmenin gözardı edilemez önemini de düşündüğümüz için enerjinin uluslararası etkileşimini de hiçbir zaman unutmuyoruz`` dedi.

Enerji arzının güvenliği ve ekonomikliği yönünden çok sağlıklı bir sistemin kurulması gerektiğini kaydeden Güler, öncelikle rakamları sağlam bir baza oturtmaya çalıştıklarını söyledi. Mevcut rakamların bir kısının doğruyu yansıtmadığını tespit ettiklerini belirten Güler, ``Sistemi doğal bir baza oturtmamız, maliyetleri tespit etmemiz ve ileriye dönük hesaplarımızı yapmamız için bu şarttı. Bu arada enerji dengemizi, balansımızı gözden geçirdik`` diye konuştu.

ELEKTRİK ÜRETİMİNİ 5 SÜTÜN ÜZERİNE OTURTACAĞIZ

Bakan Güler, geçmişten farklı olarak elektrik enerjisi üretimini AB ve OECD ülkelerinde olduğu gibi 5 sütun üzerine oturtmak gerektiğini söyledi. Güler, buna göre elektrik üretiminin yüzde 5`i kömürden, yüzde 20`şeri de nükleer, hidrolik ve doğalgaz, yüzde 15`inin de yenilenebilir enerjiden (rüzgar, jetermal ve güneş gibi) olacağını ifade etti. Güler, ``Bunu ileriye dönük hedefimiz olarak düşünüyoruz`` dedi.

Halen Türkiye`nin dışardan aldığı doğalgazın yaklaşık yüzde 35`inin elektriğe dönüştüğünü, suyun da yüzde 35`inin elektrik üretiminde kullanıldığını kaydeden Güler, yapılması gereken yeni yatırımlar bulunduğunu belirterek, ``Eğer bunları yapmazsak 2007`den itibaren sıkıntıya gireceğiz. 2020`de ise yüzde 80 dışa bağımlı hale geleceğiz`` diye konuştu.

Yeni yatırımlar konusunda özel sektöre büyük görevler düştüğünü, mevcut yatırımların mutlaka rehabilite edilmesi gerektiğini anlatan Güler, ``Dışa bağımlılığı azaltmak için arama ve sondaj faaliyetine ağırlık verdik. Geçen seneki rakamların iki katına çıktık sondajlarda. Gelecek yıl da kendi rakamlarımızın iki katına çıkacağız. Karadeniz`deönemli petrol yatakları olduğunu düşünüyoruz. İlk izlenimlerimiz olumlu`` dedi.

ANLAŞMALARI GÖZDEN GEÇİRDİK

Bakan Güler, bu arada bütün anlaşmaları, başta doğalgaz olmak üzere bütün yatırım projelerini ve mukaveleleri gözden geçirdiklerini bildirdi. ``Burada temel unsur, kendi haklarımızı gözetmektir`` diyen Güler, tespit ettikleri çarpıklıkları, şişkinlikleri gidermeye çalıştıklarını anlattı.

Güler, sözlerini şöyle sürdürdü: ``Bunların çoğu uluslararası anlaşmadır. Bu uluslararsı anlaşmalarda muhataplarımız bir iki değil... Onlarla ifade edilebilen, 20-25`i bulan muhataplar, bankalar, kreditörler, sigorta şirketleri ve konsorsiyum üyeleri... Bunların hepsiyle teker teker görüşmek gerekiyor. Bunlarla görüşmelerimizde bugün itibariyle olumlu noktalara geldik ve bunları da kesinleştikçe sizlere haliyle açıklayacağız.

Bunu yaparken kesinlikle yabancı sermayeye samimi yaklaşımımız sürmektedir, bunların ülkemizde yatırım yapmaları temel amacımızdır. Onların ürkütülmesi sözkonusu değildir. Biz hükümet olarak yanlışlıklarla uğraşıyoruz, doğru iş yapanlarla derdimiz yok.``

KAZMAYI VURSUNLAR AÇACAĞIZ

Bulgaristan`dan alınan elektrik konusuna da değinen Güler, sözlerini şöyle sürdürdü: ``Biliyorsunuz biz Bulgaristan`dan elektrik alıyorduk. Geldiğimizde gördük ki, bir otoyol iki baraj sözü verilmiş. Ortada ne baraj ne otoyol var ama biz elektrik almaya devam ediyoruz. Biz de kestik elektriği. Bunun üzerine Bulgaristan`dan sade elektrik değil, bayındırlık bakanı da geldi. Elektriğin açılmasını istediler. Biz de mukaveledeki koşulların yerine getirilmesini istedik. Kazmayı vursunlar açacağız. Bulgaristan`la olan iyi ilişkilerimizde herhangi bir soğukluk sözkonusu değildir. Biz şimdi Bulgaristan`dan öneri bekliyoruz.``

Rusya ile yapılan görüşmelerde de iyi noktaya gelindiğini anlatan Güler, sonuçların yakında açıklanacağını bildirdi. Hilmi Güler, yap- işlet- devretde de olumlu noktaya gelindiğini söyledi.

KAYIP-KAÇAKLA MÜCADELE

Enerji Bakanı Güler, kayıp-kaçak ile ilgili bilgi verirken de toplam 210 trilyon liralık kayıp-kaçak tespit ettiklerini bildirdi. Önümüzdeki günlerde daha kapsamlı bir çalışma yapacaklarını belirten Güler, evinde sigorta atsa tamirci çağıran vatandaşın, elektrik kaçağının inceliklerinin bilmesinin mümkün olmadığını kaydederek, ``Buişin ardında şebekelerin olduğunu düşünüyoruz ve yakında onlarla mücadele başlatacağız`` dedi.

Kayıp kaçağın önlenmesinde özelleştirmenin de önemine değinen Güler, dağıtım bölgelerinin bir kısmının özelleştirmeye devredildiğini söyledi. Güler, ``Onlarla ortak bir çalışma yapmayı sürdürüyoruz. Neticede iletim hariç hepsi özelleştirilecek. Devlet burada daha çok yönlendirici, denetleyici ve politikayı üreten makam olarak kalacak`` şeklinde konuştu.

DSİ`YE ÖNEM VERİLMEZSE AÇ KALIRIZ

DSİ`nin sadece enerji değil tarımı da yakından ilgilendiren bir kuruluş olduğunu kaydeden Güler, bu kurumun yatırımları için yaptığı işle orantılı olarak önemli bir bütçenin ayrılması gerektiğini söyledi. Güler, ancak şu an bu bütçenin yeterli olmadığını belirterek,``Sadece eskilerin yaralarını sarmaya çalışıyoruz. Tek teselli veren bize başkalarının yaptığını 4`te bir 5`te bir fiyata yaptığımız için bütçe rakamı aynı olsa da yaptığımız iş daha fazla`` dedi.

Güler, sonuç itibariyle DSİ`ye yeterli önem verilmezse yatırımları için daha büyük bütçe ayrılmazsa Türkiye`nin aç kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalacağını söyledi. Güler, ``Böyle giderse Türkiye`nin dünyada kendi kendinin karnını doyurabilen 7 ülkeden biri olması hayalolacak`` diye konuştu.

Enerji Bakanı Güler, BOTAŞ`ın 17-18 senedir 5 bin 400 kilometre çelik boru hattı döşediğini kaydederek, önümüzdeki 1.5 yılda bu çelik boru ağına 3 bin 700 kilometre ekleyeceğini bildirdi. Biten yatırımları açmaya yetişemediklerini ve toplu açılışlar yapmaya başladıklarını kaydeden Hilmi Güler, bitmek üzere olan yatırımlara öncelik verdiklerini söyledi. Güler, her yere birden popülist yatırım diye nitelendirilebilecek yatırım yapmak yerine öncelikle bitime en yakın olan tesisleri tamamladıklarını anlattı.

DAHA BİRKAÇ FIRIN EKMEK YEMEMİZ YAZIM

Enerji Bakanı Güler, Türkiye`de kişi başına 1.1 petrol değerine eşenerji tüketimi bulunduğunu ifade ederken, ``Gelişmiş ülkelerde bu rakam 5`tir. Dnüyada ise bu rakam 1.6`dır. Buradan da şunu görüyoruz ki, bizim birkaç fırın daha ekmek yememiz lazım gelişmiş ülkelere yetişmemiz için. Bunun için de yatırımlarımızı sürdürmemiz lazım`` dedi.

Türkiye`de enerji sektöründe yeni bir piyasa yapısına geçmeyi düşündüklerini belirten Güler, ``Burada serbest rekabet, tüketici hakkı, şeffaflık çok önemli, fiyatlara dolaylı maliyetlerin taşınmaması çok önemli, bunun için sübvansiyonları kaldırmayı düşünüyoruz`` diye konuştu.

ÇUKUROVA-KEPEZ

Enerji Bakanı Güler, Çukurova-Kepez meselesinde çok kararlı bir hareketle büyük bir operasyonu başlattıklarını ve bunun da diğer kurumlara bankalara sirayet ettiğini anlattı. Güler sonuçta, banka ilişkilerinde Türkiye`nin toplam yatırım bütçesi kadar bir bütçenin kontrol edilemediğinin ortaya çıktığını ifade etti. Güler, ``Bu harekati başlatırken amaç mala mülke el koyma meselesi değildi, burada bir hukuksuzluğu ve kanunsuzluğu giderme adına bu operasyonu yaptık`` dedi.

IRAK`LA DOSTLUK ENERJİSİ

Bakan Güler, Irak`la ``dostluk enerjisi`` diye adlandırdığı enerji anlaşması yapıldığını bildirdi. 1.5 ay önce Irak`a 200 megawatlık enerji anlaşması yaptıklarını anımsatan Güler, Irak`a elektrik ihraç etmeye başlandığını, bu rakamı 1000 megawata çıkarma konusundaki görüşmelerin de bitme aşamasına geldiğini söyledi.

Türkiye Kömür İşletmeleri`nin de büyük bir atak içinde olduğunu kaydeden Güler, 8-10 yıldan bu yana halka kömür satmayan TKİ`nin ürettiği kömürlerden 800 bin tonunun Soyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile yürütülen çalışmalar sonucunda fakir ailelere dağıtılıcağını bildirdi. Şu ana kadar bu çerçevede 135 bin ton kömür sevkiyatının gerçekleştiğini dile getiren Güler, kömürlerin hava kirliliği tehlikesi olmayan yerlerde dağıtılacağını bildirdi. Güler ayrıca, Soma ve Tunçbilek kömürlerinin de kalite bakımından ithal kömürlerden eksik kalır yanı bulunmadığını ifade etti.

BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN

Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı projesiyle ilgili de bilgi veren Güler, 12 Ekim tarihi itibariyle 161 kilometre boru dizildiğini, 138 kilometre kaynak yapıldığını, 146 kilometre borununun kanala indirildiğini, 40 kilometresinin üzerinin örtüldüğünü, 9 kilometresinin de restorasyonunun yapıldığını bildirdi. Bu çalışmaları yaparken çevre dostu bir çalışma yürütüldüğünü, dağdaki ayıyı bile rahatsız etmemek için çalışma saatlerinin planlandığını anlatan Güler, petrolün 2005 yılında Ceyhan terminaline akacağını söyledi.