Derviş bonosu geliyor

Hazine, kriz sonrası kilitlenen döviz ve faiz piyasalarını açmak için harekete geçti.

1994 yılında yaşanan devalüasyon sonrası süper bono ile piyasaları çalıştırmayı başaran Hazine, bugün de Derviş bonolarını satışa sunuyor. Tarihinin en kritik ihalelerinden birine hazırlanan Hazine, tedirginlik nedeniyle gecelik vadeye yığılan paranın vadesini 98 güne uzatmayı deneyecek.

Hazine, bu ihale ile 2.5 katrilyon lira ile 3.5 katrilyon aralığında borçlanmayı hedeflediğini açıkladı. Bu ihale ile toplanan paralarla Çarşamba günü 3.2 katrilyonluk iç borç geri ödemesi yapılacak.

Fon yöneticileri, faizin yüzde 120 ile 150 aralığında çıkmasını bekliyor. Bu durumda 98 günlük bononun dönemsel getirisi yüzde 32 ile 40 aralığında oluşacak.

Ancak ihaleye katılım faizini bireylerden gelecek talepler şekillendirecek. Piyasada konuşulan faiz, 1994 yılında sistemi açmak için satılan yüzde 50 net faizli 3 aylık bonoların bir hayli altında. Ama bankacılara göre Hazine, bireysel yatırımcının iştahını doyuracak bir getiri veriyor. Bireylerden de ilk sinyal olarak olumlu tepki geldiği belirtiliyor.

HEDEF DÖVİZ
Derviş bonolarıyla amaç, önce döviz piyasasını sakinleştirmek. Devalüasyon sonrası alım satım fiyatlarının arasının açılması, işlem hacminin iyice daralması, döviz piyasasındaki tedirginliğin devam ettiğini gösteriyor. Bürokratlar, dövizde sakinlik sağlanmadan, faizde dengenin oturmayacağını düşünüyor.

Bu nedenle amaç, öncelikle dövize kaçan bireylerin bir kısmını yeniden TL`ye çekmek. Yani cazip bir Türk Lirası yatırım aracı sunarak bireylerdeki döviz tedirginliği ortadan kaldırmak.

VERGİYE DİKKAT
Ancak bu bonoların en büyük dezavantajı vergi. Repo veya mevduat gibi yatırım araçlarında faiz geliri üzerinden stopaj kesintisi yapılıyor. Bonolarda ise stopaj yok. Mevzuatta yıl sonuna kadar bir değişiklik yapılmadığı taktirde, bireyler belli bir miktarı aşan faiz gelirleri için 2002 yılında beyanname doldurup, vergi ödemek durumunda kalabilecek.

Hazine bankacılardaki tedirginliği azaltmak için ihale sistemini değiştirdi. Bugünkü ihalede tekli fiyat sistemi kullanılacak. Yani her banka bonoyu satın almayı düşündüğü fiyatı Hazine`ye bildirecek. Hazine satmak istediği miktarı belirleyecek. En yüksek faiz nerede oluşursa, tüm bonolar bu orandan satılacak. Daha önceki sistemde her banka teklif verdiği faizden bonoyu satın alıyor ve ihalede bir faiz yelpazesi oluşuyordu.